Boris Nemtsov, ngày 27 Tháng Hai 2015
Những năm 1990, Nemtsov là ngôi sao chính trị nổi bật trong “những nhà cải cách trẻ” của nước Nga hậu Xô Viết. Ông làm phó thủ tướng và có thời gian được xem có thể lên ghế tổng thống. Tuy nhiên, Putin được Boris Yeltsin chọn vào năm 2000. Nemtsov ủng hộ nhưng sau đó liên tục chỉ trích khi Putin tước bỏ các quyền tự do dân sự và ngày càng phản dân chủ. Nemstov dẫn đầu các cuộc biểu tình lớn trên đường phố để phản đối kết quả bầu cử Quốc hội năm 2011 và tung ra nhiều bài viết về tham nhũng. Ông bị bắt nhiều lần. Tháng Hai 2015, chỉ vài giờ sau khi kêu gọi công chúng tham gia tuần hành phản đối sự can dự của quân đội Nga ở Ukraine, Nemtsov bị bắn bốn phát vào lưng bởi “một kẻ tấn công không rõ danh tính”.
Boris Berezovsky, ngày 8 Tháng Năm 2013
Là một nhà tài phiệt có quan hệ rất sâu với nội bộ Yeltsin cuối những năm 1990, Berezovsky chính là người giúp Putin lên nắm quyền (với việc thực hiện chiến dịch truyền thông bôi nhọ Nemtsov). Tuy nhiên, Berezovsky nhanh chóng bị đá ra rìa. Cuối cùng, Berezovsky sang Anh lưu vong. Ông cáo buộc Kremlin dàn dựng vụ giết Alexander Litvinenko, một cựu sĩ quan tình báo và cũng bị đầu độc chết vào năm 2009. Berezovsky được tìm thấy chết trong phòng tắm bị khóa tại nhà riêng ở Anh với chiếc khăn choàng thòng lọng quanh cổ.
Stanislav Markelov và Anastasia Baburova, ngày 19 Tháng Một 2009
Markelov là luật sư nhân quyền nổi tiếng với việc đại diện cho dân thường Chechnya trong các vụ kiện quân đội Nga. Ông cũng đại diện cho các nhà báo gặp rắc rối pháp lý sau khi viết bài chỉ trích Putin, trong đó có phóng viên Anna Politkovskaya của tờ Novaya Gazeta, người bị giết vào năm 2006. Markelov bị một tay súng đeo mặt nạ bắn chết thảm. Baburova, cũng là nhà báo Novaya Gazeta, bị bắn chết khi cố cứu Markelov. Giới chức trách Nga cho biết một nhóm “tân Quốc xã đứng sau vụ giết người”.
Sergei Magnitsky, ngày 16 Tháng Mười Một 2009
Luật sư Sergei Magnitsky chết trong ngục vào Tháng Mười Một 2009 sau khi bị tra tấn dã man. Magnitsky từng làm việc cho doanh nhân người Mỹ gốc Anh William Browder để điều tra một vụ gian lận thuế lớn. Magnitsky bị bắt sau khi phát hiện bằng chứng cho thấy đám quan chức cảnh sát đứng sau vụ trên. Năm 2012, William Browder vận động chính phủ Hoa Kỳ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những người liên quan cái chết Magnitsky. Dự luật trừng phạt mang tên Magnitsky sau đó được áp dụng cho những kẻ tương tự.
Natalia Estemirova, ngày 15 Tháng Bảy 2009
Natalya Estemirova là nhà báo điều tra các vụ bắt cóc và giết người ở Chechnya, nơi lực lượng an ninh thân Nga tiến hành những cuộc đàn áp tàn bạo nhằm tiêu diệt các tay súng Hồi giáo chịu trách nhiệm trong một số vụ tấn công khủng bố nhằm vào Nga. Estemirova bị bắt cóc bên ngoài nhà riêng, sau đó bị bắn nát thây. Xác của cô bị vất vào rừng. Chẳng “thủ phạm” nào bị bắt.
Anna Politkovskaya, ngày 7 Tháng Mười 2006
Anna Politkovskaya là phóng viên tờ Novaya Gazeta, tác giả quyển “Nước Nga của Putin” với nội dung cáo buộc nhà lãnh đạo Kremlin biến đất nước thành một nhà tù khổng lồ. Politkovskaya bị bắn trong thang máy tại chung cư đang ở. Có năm kẻ bị kết tội giết Politkovskaya nhưng thẩm phán “nhận thấy rằng” đó là một vụ “giết mướn” mà bọn sát thủ được trả $150,000. Tuy nhiên, “ai” mướn thì nhà chức trách không bao giờ công bố!
Alexander Litvinenko, ngày 23 Tháng Mười Một 2006
Alexander Litvinenko, cựu điệp viên KGB, bị giết chết sau khi uống tách trà tẩm chất polonium-210 tại một khách sạn ở London. Sau khi rời Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSS), Litvinenko liên tục chỉ trích FSS và thậm chí cho rằng chính FSS đã dàn dựng vụ giết Litvinenko. Ông cũng cáo buộc Putin ra lệnh sát hại Anna Politkovskaya.
Sergei Yushenkov, ngày 17 Tháng Tư 2003
Khi Sergei Yushenkov, cựu Đại tá quân đội, vừa đăng ký thành lập đảng Nước Nga Tự do thì ông bị bắn gục bên ngoài nhà riêng ở Moscow. Đó cũng là thời điểm Yushenkov đang thu thập bằng chứng mà ông tin rằng chính phủ Putin đứng sau một trong những vụ đánh bom khu chung cư vào năm 1999 rồi đổ vấy cho Chechnya.
Yuri Shchekochikhin, ngày 3 Tháng Bảy 2003
Là một nhà báo chuyên về tội phạm và tham nhũng từ thời Liên Xô, Shchekochikhin bị giết vì “tội” điều tra vụ đánh bom chung cư năm 1999. Tháng Bảy 2003, Shchekochikhin đột ngột mắc phải một căn bệnh bí ẩn. Vài ngày trước chuyến đi dự định qua Mỹ, Shchekochikhin chết. Tất cả hồ sơ bệnh án của Shchekochikhin đến nay vẫn là “tài liệu mật”.
Mỹ Anh / Saigon Nhỏ/anle20
