Có thể điều này đã xẩy ra cho bạn: khi kiểm tra sức khoẻ của bạn bác sĩ đã phát hiện là số đo huyết áp của bạn tăng cao. Tuy nhiên cũng không cao lắm, chỉ mới mấp mé giới hạn, giả sử như 130 trên 80. Huyết áp bình thuờng là 120/80 hoặc thấp hơn, và cao huyết áp được ấn định là 140/90 hay cao hơn
Nếu như vậy bạn có cần phải quan tâm không? Nếu có liệu bạn có thể làm gì bây giờ để ngăn cản cao huyết áp xẩy ra cho bạn?
Cao huyết áp gia tăng rủi ro bị nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não (đột quỵ), và nguy cơ bị bệnh thận và mất thị lực. Hơn nữa cao huyết áp là một bệnh rất thông thường. Cơ quan Quản lý và Ngăn ngừa Bệnh tật (CDC) uớc tính là tại Hoa kỷ cứ trong ba người lại có một người bị bệnh này.
Thế nhưng các rủi ro tim-mạch không có khởi sự đột ngột với con số kỳ diệu 140/90. Theo bác sĩ Elliott Antman, chủ tịch Hội Tim Hoa kỷ (AHA) thỉ " Điều quan trọng là chúng ta phải nhận thức là rủi ro này có tính liên tục. Huyết áp càng cao bao nhiêu thì rủi ro lại càng lớn bấy nhiêu"
Từ ngữ " prehypertension ' (tiền cao huyết áp) trở thành chính thức kể từ khi các Hướng Dẫn Lâm sàng Thực Hành được cập nhật vào năm 2003. Từ đó đến nay các nhà nghiên cứu đã không ngừng phát hiện những rủi ro đáng kể liên hệ tới mức biên (borderline) của cao huyết áp. Một duyệt xét vào năm 2011 của tất cả các nghiên cứu liên quan tới hơn một triệu bệnh nhân đã cho thấy là những người bị tiền- cao huyết áp có rũi ro tử vong vỉ bệnh tim mạch tăng thêm 28 phẩn trăm và rủi ro tử vong vỉ đột quỵ tăng thêm 41 phần trăm so với những người có áp huyết bình thưòng
Điều quan trọng bạn cần nhớ là số đo huyết áp khi khám bệnh không có tính tĩnh (not static); số đo này thay đổi theo mức hoạt động cũa bạn , thời điềm trong ngày khi đo huyết áp và mức stress của bạn . Do đó khộng có thể dựa vào một số đo duy nhất cao hơn bình thường tại phòng mạch mà đưa ra các quyết định trị liệu
Các bác sĩ đều biết rõ hiện tượng "cao huyết áp áo choàng trắng" (white coat hypertension) --khi số đo áp huyết tại phòng mạch tăng cao vì bệnh nhân lo sợ [Nên ghi nhận là có trường hợp trái ngưọc được gọi là " cao huyết áp dấu mặt" (masked hypetension) khi mà số đo huyết áp tại phòng mạch thấp vì bệnh nhân cảm thấy an toàn và thư dãn
Khi gán cho tình trạng mấp mé cao huyết áp danh hiệu "pre hypertension" (tiền cao huy ết áp) các bác sĩ hi vọng là các bệnh nhân sẽ cẩn trọng hơn khi biết mình ở trong tình trạng "tranh tối tranh sáng" này. Đây là một dấu hiệu cảnh báo và đem lại cơ hội đễ ngăn ngừa không cho cao huyết áp xẩy ra, bởi vì nếu bệnh này xẩy ra thì việc trị liệu sẽ phải tích cực hơn chẵng hạn như bệnh nhân sẽ phải uống thuốc cao huyết áp suốt đời tức là sẽ phải chiu đựng suốt đời các tác dụng phụ của thuốc
Bác sĩ Domenic Sica, chù tịch Hội Cao huyết Áp Hoa kỳ ( ASH) cho biết ông hi vọng là " với việc chẩn đoán bệnh tiền cao huyết áp , người ta sẽ dễ dàng chịu thay đỗi các thói quen có hại cho sức khỏe hơn là khi bác sĩ chỉ khuyên họ là "nên làm điều này điều nọ sẽ tốt hơn" Tuy thế, không phải tất cả các bác sĩ đều hài lòng với từ ngữ prehypertension (tiến cao huyết áp) vì họ cho rẳng các bệnh nhân sẽ tự nhủ là "bệnh chưa đến nỗi phải lo"
Vậy thì thật sự bạn có thể làm gì khi bị tiền cao huyết áp? Ăn uống lành mạnh và tập thễ dục là hai điếu lớn nhất. Ngoài ra bác sị Antman khuyên nên bớt muối trong chế độ ăn uống
Hiệp hội Tim Hoa kỷ (AHA) khuyến nghị nênnên tập thể dục nhịp điệu (aerobic exercises) trung bình ba hay bốn lẩn một tuần, mỗi lần 40 phút đễ ha giảm huyết áp
Các khuyến cáo về chế độ ăn uống bao gồm ăn nhiều rau và trái cây. Đồng thời cũng có khuyến cáo là phải giảm muối
Theo báo cáo năm 2013 của Viện Institute of Medicine thì người Mỹ trung bình tiêu thụ khoảng 3,400mg muối mỗi ngày. Nhắm mục đích hạ giảm huyết áp, hiệp hội American Heart Association (AHA) đề nghị lượng muối tiêu thụ là 1,500 mg/ngày, trong khi đó Hiệp hội American Society of Hypertension (ASH) đưa ra một khuyến cáo rộng rãi hơn là 2,300mg muối/ngày cho hầu hết mọi ngưòi và 1,500mg muối/ngày cho nhựng ngưòi có rủi ro cao, chẳng hạn như những ngưòi đã bị cao huyết áp và những ngưởi Mỹ gốc Phi châu. (vỉ các người này đươc chứng tỏ là nhạy cảm với tác dụng cao huyết áp cũa việc tiêu thụ muối)
Cả hai Hiệp hội AHA v à ASH đểu khuyên nên theo chế đố ăn uống DASH ( Dietary Approaches to Stop Hyppertension). Chuyên gia dinh dưỡng Marla Heller cho biết " Chế độ DASH sẽ giúp hạ giảm huyết áp , ngay cả khi bạn không giảm bớt muối". Nghiên cứu cho thấy là t ác dụng giảm huyết áp của DASH ngang bằngvới các thuốc cao huyết áp loại 1(*) khi mà lượng sodium tiuê thụ là 3,300mg/ngày
(*) Thiazide diuretics (Hydrochlorothiazide), Ace inhibitors (tận cùng với "pril"), angiotensin receptor blockers (tân cùng vớin "sartan") và calcium channel blockers đểu đưọc coi là thuộc loại 1 (first line medication)\