Thế nhưng bệnh Azheimer
không phải là vấn đề sức khoẻ duy nhất dẫn đến bệnh hay quên-- một bệnh mà
theo Viện Lảo hóa Quốc gia thường có thể
chữa trị được nếu biết rõ nguyên nhân. Sự mất trí nhớ có thễ xẩy ra ở
bất cứ tuổi nào và do một số những nguyên nhân khác nhau
Bác sĩ thần kinh Seth Gale thuộcc Bệnh viện Brigham and Women's
Hospital, Boston
Bác sị Gale chỉ ra rằng uống nhiều thuốc, trầm cảm, và thiếu ngủ
có thễ dẫn đến mất trí nhớ. Ông nói " Nếu bạn đào sâu vấn để và tìm ra
được điều gì thật sự đang xẫy ra cho chức năng của não thì bạn có thễ trấn an
một ngưòi nào đó. Họ có khả năng học hỏi
và tổn trữ các thông tin nhưng bởi vì các ngưồn lực về tinh thẩn của họ bị quá
tải nên họ gặp khó khăn"
Bạn hãy nóí chuyện với bác sĩ của mình về những mối quan tâm của
bạn về trí nhớ của bạn, để tìm cách giải quyết bệnh gây ra các triệu chứng bạn đang
có. Theo bác sị Gale, thảo luận về các triệu chứng và làm những thử nghiệm khác nhau-- bao
gồm cả chụp hình cộng hưởng từ MRI--- có thễ giúp bác sĩ xác định điều gì gây
thượng tỗn cho trí nhớ của bạn. Trong một số trường họp, một hay nhiều những vấn
đề sau đây có thể góp phẩn vào việc mất trí nhớ
Theo
báo cáo đăng trên tạp chí Journal of
Neuroscience thì nếu không chữa trị, chứng ngưng thở khi ngủ sẽ ảnh hưởng tới trí nhớ điều hướng không gian (
space navigational memory). Loại trí nhớ
này bao gồm khả năng nhớ các hướng đi hoặc nơi để đồ vật như chìa khóa
chẳng hạn. Nghiên cứu gợi ý là giấc ngũ sâu--cũng gọi là giấc ngủ mắt chuyển động
nhanh (Rapid eye movement sleep =REM) giữ một vai trò quan trong trong trí nhớ
Một giải
thích cho điều này là khi một người bị chứng ngưng thở khi ngủ, việc cung cấp
oxigen cho não bị gián đoạn cả nhiểu trăm lần trong đêm. Do đó não bị căng thẳng,
làm cho bệnh nhân thức giấc. Thượng tổn mà chứng bệnh này gây ra có thễ biễu hiện qua những triệu chứng mất
trí nhớ khác nhau
2. Đột qụy thầm lặng (Silent Stroke)
Những
thay đổi rõ rệt về khả năng suy nghĩ và di động bình thường có thể bắt nguồn từ
các đột quỵ làm tắc nghẽn các mạch máu chính của não. Các vấn đề nhẹ về trí nhớ
cũng có thễ phát triển dần dẩn sau những đột quỵ thầm lăng ảnh hưởng tới các mạch
máu nhỏ. Các thay đổi này trong chức năng của não--có thể từ nhẹ tới nghiêm trọng--
được goi là suy yếu nhận thức mạch (vascular cognitive impairment)
Não đặc
biêt nhạy cảm với sự tắc nghẽn hay suy yếu của dòng máu vì sự cố này làm cho
oxigen và các chất dinh dưõng thiết yếu không tới não được. Những ngưởi bị mất
trí nhớ có rủi ro bị đột quỵ cao hơn. Ngoài ra theo tạp chí Stroke lãng trí (forgetfulness) có thể là một dấu hiệu
báo sớm đột quỵ
3. Thuốc men
(Medications)
Mất trí nhớ có thể là một dấu hiệu
cho biết là các thuốc bạn đang uống cần thay đổi. Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm
và Dược phẩm (FDA) có nhiều loại thuốc có thê ảnh hưởng tới trí nhớ, bao gồm
-thuốc ngủ
-thuốc
kháng histamin
-thuốc
chống lo âu
-thuốc
chống trẩm càm
-một số
thuốc giảm đau nhất định
-thuốc hạ
giảm cholesterol
-thuốc trị
tiểu đường
FDA cũng
cảnh báo là thuốc hạ giảm cholesterol statin
tăng nhẹ rủi ro bị các tác dụng phụ thuận (reversible side efftects) về nhận thức, bao
gồm mất trì nhớ và nhầm lẫn (confusion)
Thuốc trị
bệnh tiễu đường loai 2 rất
thông dụng --có tên là metfomin- cũng đuợc chứng tỏ có liên quan tới các vấn để vể
trí nhớ. Một nghiên cứu đăng trên Diabetes
Care đã phát hiện là nhựng bệnh nhân uống thuốc này đạt các thành quả vể
nhận thức kém hơn nhũng nguời khống uống
thuốc này
4- Thiếu dinh dưỡng (Nutritional Deficiency)
Cơ thể không đủ vitamin
B12--một trong những vitamin B thiết yếu cho chức năng bình thường cũa hệ
thẩn kinh-- có thễ dẫn đến lầm lẫn (confusion)và thậm chí sa sút trí tuệ
(dementia).Mỗi ngày chúng ta cẫn phải dung nạp
khoảng 2.4 microgram B12 từ các nguồn thiên nhiên như các sản phẩm bơ sữa,
thịt , cá và từ các thực phẫm được tăng cường vitamin B12 như các ngũ cốc tăng
cưòng (fortified cereals)
5. Căng thẳng, Lo âu và Trầm cảm ( Stress,
Anxiety, and Depression)
Căng
thẳng mạn tính không chữa trị có thễ dẫn đến trầm cảm và trẩm cảm cũng có thễ ảnh
hưởng tới chức năng của não. Theo Viện Lão
Hóa Quốc gia rối loạn vể tâm trạng (mood disorder) có thể được cải thiện nhờ
thuốc men và tư vấn
Những nguyên nhân mất trí nhớ ít thấy hơn
Ngoài 5
nguyên nhân thông thường trên đây, còn có những nguyên nhân mất trí nhớ khác kém quan trong hơn
như sau:
Nhiễm khuần
. Mất trí nhớ có thể được quy cho nhiễm
khuẩn quanh não ,bao gốm cả bệnh giang mai thần kinh (neurosyphilis)
Chấn thương đầu. Các triệu chứng của chấn thượng não nhẹ có thễ bao gồm lầm lẫn (confusion ) và rối loạn
trí nhớ và tập trung
Khối u. Theo Hiệp hội Khối u Não Hoa kỳ
thì trí nhớ và khả năng xử lý các thông tin có thệ bị ảnh hưỡng cũa khối u
trong não. Ngoài ra các phép trị liệu khối u --bao gồm giải phẫu não, hóa trị
hay xa trị-- có thể ảnh hưỡng lên trí nhớ
Nghiện rượu và ma túy. Theo b ác sĩ Lyketsos, nghiện rượu
và ma túy có thể ãnh hưởng trí nhớ. Một
nghiên cứu đăng trên tạp chpí Neurology đã
phát hiện là các đàn ông nghiện rươu nặng có những dấu hiệu suy thoái tâm thẩn
sớm hơn từ một tới sáu năm so với những người uống ít rượu hơn
