Tự tin là rất cần thiết, tuy nhiên, khi một người tự tin thái quá và nghĩ rằng mình là người quan trọng hay xuất sắc hơn so với khả năng thực có, thì thông thường loại tâm thái ngạo mạn này lại rất xấu, thậm chí là căn nguyên của tội ác.
Bởi vậy mà các tín ngưỡng tôn giáo của cả phương Đông lẫn phương Tây đều răn dạy con người cần phải bỏ đi loại tâm này. Có một chuyện cổ Phật gia về Đề Bà Đạt Đa như vậy.
Đề Bà Đạt Đa là em họ của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Ông có tính ngạo mạn. Trong suốt 12 năm, Đề Bà Đạt Đa đã tu luyện dưới sự dẫn dắt của Đức Phật Thích Ca nhưng ông không bao giờ loại bỏ đi được tâm ngạo mạn của mình. Kết quả là ông đã phạm những tội lỗi vô cùng to lớn.
Khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni từ chối dạy cho Đề Bà Đạt Đa thần thông, ông ta đã rời đi một thời gian ngắn và đã học được một vài tiểu thuật từ một số người khác khác. Sau đó, ông ta đã quay trở về dụ dỗ những người đi theo Đức Phật ly khai, còn giết chết ni cô Liên Hoa Sắc.
Đề Bà Đạt Đa đã cho một thích khách ám sát Phật Thích Ca Mâu Ni, nhưng thay vì ra tay sát hại Đức Phật, người thích khách này đã được cảm hóa và trở thành một người tu hành.
Không dừng lại ở đó, Đề Bà Đạt Đa đã thả một con voi trên đường phố, với hy vọng con vật khổng lồ này sẽ dẫm Phật Thích Ca Mâu Ni đến chết. Nhưng Phật Thích Ca Mâu Ni đã không bị tổn thương nào.
Đề Bà Đạt Đa sau đó đã đẩy một tảng đá khổng lồ xuống một vách đá nơi Đức Phật Thích Ca đang ngồi. Kết quả là chân của Phật Thích Ca Mâu Ni đã bị tảng đá đập vào và chảy rất nhiều máu.
Lần cuối cùng Đề Bà Đạt Đa ám hại Đức Phật là khi ông ta bôi thuốc độc vào móng tay định cào vào người Phật Thích Ca. Vì những tội lỗi đã gây ra, Đề Bà Đạt Đa không những không đắc Thánh quả, mà còn trực tiếp rơi vào địa ngục ngay dưới chân Đức Phật.
Phật gia có giảng về ba chướng ngại to lớn dẫn đến việc một người tu không thành, đó là ngạo mạn, đố kỵ và tham dục. Trong mắt không có Thần Phật, không biết tôn kính, cuồng vọng tự đại, đây chính là chướng ngại lớn nhất khiến con người không thể tu thành.
-------
Kitô giáo có nói về bảy mối tội đầu bao gồm: ngạo mạn, lười biếng, tham ăn, đố kỵ, thù hằn, tham lam và dâm ô. Ngạo mạn được xếp vào hàng đầu. Tổng lãnh Thiên Thần Lucifer vì ngạo mạn bất kính mà cuối cùng đọa xuống địa ngục, trở thành quỷ dữ Satan. Nhiều vị Thánh và các giáo đồ Kitô giáo cũng cho rằng ngạo mạn chính là một loại tội ác cơ bản dẫn đến những loại tội ác khác
Ngạo mạn là nguyên nhân của ngu muội và thất bại. Kẻ ngạo mạn khi hành sự luôn lấy bản thân làm trung tâm, tự cho mình là tài giỏi hơn người, kết quả là tâm linh bị phong bế, tư tưởng bị mê hoặc. Biểu hiện xuất ra của người ấy sẽ chỉ khiến người khác chê cười là ngu muội, vô tri, cuồng vọng và vô lễ.
Tại chiến trường, kẻ ngạo mạn sẽ khinh địch, không có khả năng biết người biết mình, từ đó dễ dàng đánh mất lý trí, bỏ lỡ mất thời cơ. Có câu rằng: “Kiêu binh tất bại”, những anh hùng kiệt xuất được người đời ngưỡng mộ cũng bại vì cái tâm này. Hạng Vũ mất thiên hạ, Quan Vũ mất Kinh Châu, đều là bởi thế.
Có thể thấy rằng, mỗi chủng loại tội đều có sự góp phần của tâm ngạo mạn, bởi nó là biểu hiện trực tiếp của tâm vị tư, lấy bản thân làm trung tâm. Chỉ cần kiêu ngạo thì ắt sẽ trong mắt không coi ai ra gì, phóng túng vô lễ, vong ân phụ nghĩa, tham lam túng dục, từ đó sinh ra nhiều chủng tội ác. Cho nên mới kiêu ngạo là ma quỷ, là tâm có thể khiến linh hồn bại hoại, khiến linh hồn trụy lạc.
Đối với bất kỳ một người nào mà nói, một khi ngọn lửa của tâm ngạo mạn được nhen nhóm, nó sẽ không chỉ làm hại người khác, mà còn có thể hủy hoại chính bản thân họ. Nếu một người tu luyện trở nên kiêu ngạo thì sẽ rất khó giữ được mình theo tiêu chuẩn hay giới luật của tín ngưỡng, cuối cùng sẽ hành ác và nhận lấy ác quả.
Theo Epoch Times tiếng Trung /An Hòa biên tập/anle20