Cuộc sống này là của chính bạn, bạn không cần phải phô trương với người ngoài làm chi, bạn cũng không cần phải chứng minh cho người khác thấy. Cổ nhân đã dạy “phúc họa của con người đều do người đó sống khiêm tốn hay là kiêu ngạo”.
Đời người khôn ngoan thì phải biết cách khiêm tốn, không nên khoe khoang cho cả thiên hạ thấy. Bởi vì nếu bạn khoe cái gì bạn chắc chắn sẽ thất bại cái đó. Thế nên làm người, có năng lực thật sự, dù bạn không nói ra thì người khác cũng sẽ đủ biết trình độ của bạn.
Khoe khoang khơi dậy sự đố kỵ
Khổng Tử từng nói: “Khi ta mười lăm tuổi đã để hết tâm trí vào học tập, ba mươi tuổi đứng vững trong trường đời, bốn mươi tuổi không còn gì phải nghi hoặc, năm mươi tuổi biết mệnh trời, sáu mươi tuổi nghe được mọi lẽ, bảy mươi tuổi muốn sao làm vậy mà không vượt quá khuôn phép”.
“Năm mươi tuổi đã biết mệnh trời”. Có ý nghĩa là gì? Thực ra, Khổng Tử muốn nói rằng khi một người đã năm mươi tuổi, nên biết thuận theo sự an bài của trời đất, không nên tranh giành những điều nhất định, mà nên học cách khiêm tốn, thuận theo tự nhiên thì mọi chuyện sẽ tốt đẹp.
Khi đã đến lúc đủ trưởng thành mà chúng ta vẫn không biết tiết chế tính nết, học cách từ bỏ một số thứ, vẫn luôn thích khoe khoang, thích “đụng tay, đụng chân” khi gặp chuyện bất bình thì sẽ khó tìm được cuộc sống yên bình.
Có một câu chuyện như thế này: Trên chặng đường đi qua thiền viện Quan Âm, Đường Tăng được Kim Trì trưởng lão khoản đãi. Kim Trì trưởng lão thấy dung mạo của Đường Tăng bất phàm, lại đến từ đại quốc, nên cho rằng Đường Tăng chắc chắn mang theo bảo vật kỳ lạ bên mình.
Đường Tăng rất đỗi khiêm nhường, chưa nói tới việc có bảo vật hay không, dẫu có thực, ắt cũng không mang ra khoe mẽ.
Nhưng Tôn Ngộ Không thì khác, “con khỉ” không chỉ thích khoe khoang mà còn rất hay ngứa ngáy, sinh sự. Thấy Kim Trì trưởng lão cao ngạo khoe “bộ sưu tập” áo cà sa, trong tâm Ngộ Không bất giác nổi giận, xúi giục Đường Tăng mang áo cà sa mà Phật Tổ ban tặng ra. Đường Tăng nghe vậy, vội lắc đầu nói: “Đồ đệ, chớ so tiền tài với người khác. Ta và ngươi thân cô ở bên ngoài, chỉ e sẽ phạm sai lầm.”
Đường Tăng khuyên can, nhưng Ngộ Không không đồng tình, chỉ nghĩ đến chuyện mang áo cà sa đến trước mặt Kim Trì trưởng lão khoe khoang mà thôi. Kết quả khiến lòng tham của Kim Trì trưởng lão trỗi dậy, tìm cách hãm hại, nhằm tước đoạt báu vật. Thậm chí cuối cùng việc này còn chiêu mời yêu quái gấu đen, vô tình sinh ra rất nhiều phiền toái.
Trong “Tăng Quảng Hiền Văn” có câu: “Người chẳng rời khỏi đồ vật, tiền tài chẳng lộ ra ngoài”.
Khoe khoang tiền tài, ngoài việc khơi dậy sự đố kỵ và oán hận của người khác ra, chẳng có ích chi. Một tâm hồn giàu có không cần khoa trương, khoe mẽ.
Trên đời này có tiền thật sự rất quan trọng. Nó có thể đáp ứng mong muốn của chúng ta về mọi mặt trong cuộc sống, đảm bảo một cuộc sống ấm no cho bản thân và gia đình. Ngoài ra, tiền có thể đưa chúng ta đến nơi chúng ta muốn, và cũng có thể mang lại cho chúng ta cảm giác vững chắc và an toàn.
Trong xã hội ngày nay, tiền và sự giàu có giống như một biểu tượng của địa vị xã hội của một người và là một chỉ số quan trọng để đánh giá một người có thành công hay không.
Tuy nhiên, trong thực tế cuộc sống nếu một người luôn thích đứng trước người khác mà kể về những thành tựu tiền bạc, của cải mà mình đã làm ra thì điều đó thực sự gây khó chịu với những số người chưa thể có được.
Thật ra, những người thật sự hạnh phúc họ không cần phải đi khoe khoang làm gì. Con người càng tự ti về điều gì càng muốn che giấu đi điều đó, và càng thích khoe khoang về cái gì chứng tỏ họ càng thiếu cái đó, bởi vì họ thiếu cảm giác an toàn trong tâm nên họ mới không ngừng dựa vào vật chất để làm vỏ bọc cho cái đầu và trái tim trống rỗng của mình.
Người càng giàu có họ càng không thích thể hiện, họ rất tôn trọng những người dùng sự nỗ lực để thay đổi cuộc sống của bản thân, bởi họ hiểu được rằng, tất cả những gì họ đang có được kì thực là lấy từ người khác
Khiêm tốn làm ta tiến bộ
Trong cuộc sống chúng ta dù có tài giỏi thế nào đi nữa, nhưng nếu muốn thành công, cũng không thể thiếu được các mối quan hệ xã hội. Vì vậy mà người xưa thường có câu nói: “giàu vì bạn, sang vì vợ” hay “quan hệ chính là tài nguyên, tài nguyên chính là tiền tài”…
Nhờ có các mối quan hệ, chúng ta có thể ra ngoài làm việc và có những người có thể giúp đỡ và chúng ta có thể đi trên nhiều con đường thuận tiện hơn. Nhờ có các mối quan hệ bạn bè, bạn cũng có thể tiến tới thành công nhanh hơn.
Tuy nhiên, nếu sau khi thành công rồi, bạn đi đâu cũng khoe khoang “thế lực đằng sau”, “quen ông này, bà nọ” làm quan to, nhiều tiền, hay khoe khoang các mối quan hệ xã hội mà mình có, làm vậy sẽ đem lại cho bản thân những phiền phức không đáng có.
Thứ nhất, sẽ khiến người khác cho rằng thành công và sự nghiệp của mình là dựa vào thế lực chứ không phải chính mình, thứ hai là “người nói vô tư nhưng kẻ nghe thì ý đồ”, tác oai tác quái, có ý đồ gì đó xấu xa với những người đã giúp đỡ bạn, vậy thì lại cũng chẳng phải chuyện hay ho gì.
Trên thực tế, một người thực sự trưởng thành không bao giờ thích thể hiện. Là một người, càng khiêm tốn càng có giá trị. Khiêm tốn làm cho con người ta tiến bộ, còn khoe khoang sẽ làm cho chúng ta lạc hậu.
Những con kiến siêng năng thường im lặng làm việc. Là một người đàn ông, thể hiện không phải là một kỹ năng, mà đó là biểu hiện thấp nhất của sự khôn ngoan. Thái độ khiêm nhường làm cho mọi người cảm thấy gần gũi, và hành động khôn khéo khiến mọi người tôn trọng.
Lão Tử từng nói: “Người không tự cho mình là đúng, mới có thể phán đoán phân minh sự tình… người không kiêu ngạo mới có thể thành đại sự” – là có ý đề cao sự khiêm tốn của mỗi con người. Khiêm tốn có thể hóa giải thù hận, biến kẻ địch thành bằng hữu và giúp ta tự tỏa sáng bằng trí tuệ và phẩm hạnh vốn có.
Có thể thấy, người khiêm tốn là người có tâm địa rộng lớn, có thể bao dung được hết thảy. Người tâm địa rộng lượng thì phúc trạch nhất định sẽ dày rộng. Người tâm địa hẹp hòi thì phúc trạch sẽ mỏng. Khiêm tốn và cao ngạo sẽ tạo ra phúc báo và tai họa. Cho nên, làm người nhất định phải tu dưỡng đức khiêm tốn.
Khải Minh biên tập/vandieuhay
