Bệnh nhân nữ 72 tuổi, có vẻ giàu có, sáng nay đến khám vì đau vùng thượng vị, ăn không ngon, có vẻ sụt cân dù cô rất vui vì chuyện sụt cân này.
Khi cầm kết quả trên tay, mình lặng người đi rất lâu. Mình chỉ nghĩ đến bệnh viêm loét dạ dày, có hoặc không vi trùng HP mà thôi (Helicobacter Pylori).
Ai ngờ bác sĩ nội soi đã mô tả là có một khối u dạng sùi loét vùng thân vị, xâm lấn bờ cong nhỏ, nghi là ung thư và hẹn một tuần sau sẽ cho kết quả giải phẫu.
Mình phải giải thích như thế nào đây để bệnh nhân không hoảng sợ? Tại sao bệnh ung thư và các bệnhtiểu đường, tăng huyết áp ... tỷ lệ mắc ngày càng nhiều? Do người dân quan tâm đến sức khoẻ nhiều hơn? Hay do y học phát triển nên chẩn đoán sớm hơn?
Thật sự thì, người dân có quan tâm đến sức khoẻ, nhưng sự hiểu biết về bệnh tật lại quá ít. Đôi khi, tự khám và chữa bệnh cho mình bằng bác sĩ Google.
- Cô đi khám bệnh với ai?
- Một mình. Bác sĩ cứ nói đi, không sao đâu.
- À ... Cô có một khối u vùng dạ dày. U thì có thể là u lành hoặc u ác. U ác thì cũng còn tuỳ vào dạng tế bào, biệt hoá thấp, vừa hay cao. Không phải có khối u thì lúc nào cũng đáng sợ.
- Ung thư phải không bác sĩ?
Bệnh nhân bật khóc nức nở. Mình chẳng biết phải làm sao. Buổi sáng thứ hai, bệnh viện ồn ào đông đúc. Mỗi phòng khám bác sĩ phải khám hơn 60 lượt bệnh nhân chỉ trong vòng 4 giờ.
- Cô à, bình tĩnh. Phải đợi kết quả giải phẫu bệnh. Bác sĩ thấy có người bị ung thư dạ dày, cắt hai phần ba dạ dày vẫn sống gần như bình thường.
- Cô ...
Thật ra thân người nặng hay nhẹ? Nặng hay nhẹ do cách chúng ta sống và nhìn đúng không? Có thể là nặng nếu chúng ta luyến ái và chấp thủ nhiều. Mấy ai biết chiếc thân này tứ đại, trụ thành rồi hoại không?
- Bác sĩ, tôi thấy trên mạng người ta hay bày những loại cây cỏ có thể điều trị ung thư, tôi kiếm về dùng được không?
- Chưa chắc là bệnh ung thư. Phải đợi kết quả sinh thiết.
- Chắc hay không, tôi nghĩ cũng nên dùng, vì biết đâu nó giúp tôi chữa bệnh.
- Cô không nên tin vào những thứ đó.
- Không tin sao được. Mấy trang web đăng đầy mà. Nếu không chính xác thì mấy cơ quan chủ quản báo chí đâu không xử lý?
- Ơ ...
Bệnh nhân đã về, mình còn ngồi thừ ra. "Tại sao mấy trang web đăng tin về cách chữa bệnh này nọ cho bệnh nhân bằng cây cỏ nọ, cây cỏ kia ... mà không có sự kiểm duyệt nào cả?" Tại sao?
Lỡ người ta dùng bị ngộ độc? Lỡ người ta dùng làm trì hoãn thời gian vàng điều trị? Lỡ người ta mất tiền, mất mạng?
Nghĩ đến thế thôi, mình rùng mình mấy lần vì sợ. Mà thiệt, chỉ cần nhìn vào bảng tin hàng ngày trên mạng xã hội này, có hàng ngàn bài báo viết về cách chữa bệnh ung thư bằng cây cỏ, và hàng triệu lượt chia sẻ giúp phát tán rộng hơn. Ai sẽ là người chịu trách nhiệm với bệnh tật và sinh mạng người khác?
Kể cũng lạ, khi có bệnh có tật, chúng ta ít chịu đến bệnh viện để bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị. Chúng ta dễ dàng tin cách chữa trị "dân gian" của ông bạn hàng xóm, bà bạn bán cá, và cô hàng xóm bán cà phê ... hơn là tin bác sĩ.
Cái tục lệ "có bệnh vái tứ phương", làm chúng ta rơi vào mê tín, và dùng thuốc không đúng khoa học.
Không phủ nhận, cây cỏ đôi khi giúp chúng ta chữa lành được những tổn thương, nhưng phải phù hợp. Mà chúng ta thì chẳng biết cái gì phù hợp với mình.
Có rất nhiều tin như thể loại này : Ông Nam bị ung thư phổi, ăn trái mãng cầu ta mỗi ngày bây giờ hết bệnh. Thật sự thì, bệnh ung thư phổi đó còn tuỳ vào giai đoạn nào của bệnh, mức độ xâm lấn, di căn hay chưa, tuỳ vào loại ung thư tế bào lớn hay tế bào nhỏ, tuỳ thuộc vào cơ địa của bệnh nhân, tuỳ thuộc vào điều trị trước đó như phẫu thuật, hoá trị, xạ trị, tuỳ thuộc vào bệnh lý đi kèm, và tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố khác nữa. Chứ không phải nhờ ăn trái mãng cầu ta mà hết bệnh.
Bạn thấy đấy. Đọc thử đi "cây lược vàng giúp chữa khỏi bệnh ung thư vòm họng", "lá đu đủ chữa được ung thư gan", ...
Một lần nữa, xin ngừng chia sẻ nếu không biết điều đó là chắc chắn.
Y học ngày nay là y học chứng cứ. Phải có chứng cứ rõ ràng thì mình mới nên áp dụng, chứ đừng điều trị theo cảm tính.
Quay trở lại bệnh nhân của mình, có lẽ đau khổ và tuyệt vọng chỉ đến khi chúng ta không chấp nhận được điều gì đó, ví dụ như một căn bệnh nặng xảy đến. Chúng ta chưa sẳn sàng. Nhưng chúng ta cũng là những sinh vật yếu đuối mỏng manh. Một con siêu vi bé nhỏ cũng có thể làm chúng ta chết. Thật vậy.
Có bệnh thì chữa bệnh.
Chữa bệnh không được nữa thì mỉm cười, thu xếp lại mọi thứ và ra đi. Điều đó mấy ai làm được?
Trích Vô thường - Bác sĩ Nguyễn Bảo Trung
