Bệnh thận và chế độ ăn uống

Rất nhiều người mắc bệnh thận mạn tính  (CKD= chronic kidney disease) nhưng không biết, bởi vì những dầu hiệu ban đầu có thể là rất khó thấy. Có thể mất nhiều năm để bệnh thận mạn tính tiến triển thành suy thận. Một số người mắc bệnh thận mạn tính sống đến hết đời của họ mà chưa từng tiến tới suy thận
Tuy nhiên, với nhiều người ở bất cứ giai đoạn nào của bệnh thận, thì hiểu biết về nó vẫn là tối ưu. Biết được các dấu hiệu của bệnh thận có thể giúp bạn có được cách điều trị tốt nhất. Nếu bạn hay một ai đó mà bạn biết có từ một triệu chứng trở lên trong số các triệu chứng dưới đây, hay là khi bạn lo rằng bạn có vấn đề với thận của bạn,thì bạn  hãy đi khám bác sĩ để được xét nghiệm máu và nước tiểu. Hãy nhớ rằng, nhiều triệu chứng có thể không do bệnh thận gây nên. Nhưng cách duy nhất để biết nguyên nhân của các triệu chứng mà bạn đang có là đi khám bác sĩ

Các triệu chứng thuờng thấy của bệnh thận mạn tính:

1- Những thay đổi khi đi tiểu  Thận tạo ra nước tiểu, do vậy khi thận bị hỏng, có thể có những thay đổi đối với nước tiểu như sau:

- Thức dậy vào đêm để đi tiểu,
- Nước tiểu có bọt hay có nhiều bong bóng. Có thể đi tiểu nhiều lần hơn bình thường, hay lượng nước tiểu nhiều hơn bình thường và nước tiểu có màu nhợt
- Số lần đi tiểu ít hơn bình thường, hay lượng nước tiểu ít hơn bình thường, nước tiểu có màu tối.
- Nước tiểu có thể có máu
- cảm thấy căng tức hay đi tiểu khó khăn

2- Phù Khi bị hỏng thận không loại bỏ chất lỏng dư thừa nữa, do vậy chất lỏng tích tụ trong cơ thể bạn khiến bạn bị phù ở chân, cổ chân, bàn chân, mặt và/hay tay

3-Mệt mỏi Thận khỏe mạnh tạo ra một hormon gọi là erythropoietin , hormon này báo cho cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu mang oxy. Khi bị hỏng (suy), thận tạo ra ít erythropoietin hơn. Do vậy cơ thể có ít các tế bào hồng cầu vận chuyển oxy hơn, nên các cơ và đầu óc của bạn mệt đi nhanh chóng. Tình trạng này được gọi là thiếu máu.

4- Ngứa/phát ban ở da Thận loại bỏ các chất thải ra khỏi máu. Khi thận bị suy, sự tích tụ của các chất thải này trong máu của bạn có thể gây ra những cơn ngứa ở mức độ nặng.

5- Vị kim loại ở trong miệng/hơi thở có mùi amoniac Sự tích tụ của các chất thải trong máu (được gọi là chứng urê huyết) có thể khiến thức ăn có vị khác đi và khiến hơi thở có mùi. Bạn cũng có thể để ý thấy rằng bạn không thích ăn thịt nữa, hay bạn giảm cân bởi vì bạn cảm thấy không thích ăn

6-Buồn nôn và nôn Sự tích tụ dữ dội của các chất thải trong máu (chứng ure huyết) cũng có thể gây nên tình trạng buồn nôn và nôn. Chán ăn có thể dẫn tới sút cân.

7- Thở nông Sự khó thở của bạn có thể có liên quan tới thận theo 2 cách sau, thứ nhất đó là chất lỏng dư thừa trong cơ thể của bạn tích tụ trong hai lá phổi. Và thứ hai, chứng thiếu máu (sự thiếu hụt các tế bào hồng cầu vận chuyển oxy) có thể khiến cơ thể bạn đói oxy và sinh ra chứng thở nông

8- Cảm thấy ớn lạnh Thiếu máu có thể khiến bạn cảm thấy lúc nào cũng lanh, thậm chí khi bạn đang ở trong phòng có nhiệt độ ấm.

9- Hoa mắt chóng mặt và mất tập trung Thiếu máu liên quan đến suy thận nghĩa là não của bạn sẽ không được cung cấp đủ oxy nữa. Điều này có thể dẫn tới các vấn đề về trí nhớ, gây ra sự mất tập trung, hoa mắt và chóng mặt.

10- Đau chân/cạnh sườn Một số người mắc các bệnh về thận có thể bị đau ở lưng hay sườn điều này là do thận bị ảnh hưởng. Bệnh thận đa nang, có thể khiến các nang trong thận chứa đầy chất lỏng và to lên, và đôi khi thì gan, cũng có thể gây đau.

 Đối với những người bị bệnh thận mãn tính (CKD), các thực phẩm và đồ uống dưới đây là nhựng lựa chọn tốt nhất

1- Nước  Trung bình mỗi ngày bạn cần uống 6-8 ly nước tùy theo trọng lượng của bạn. Nếu bạn hoạt động nhiều hơn bình thuờng thì bạn sẽ cẩn uống thêm nước, trong khi đó một số người có thễ lại cần uống bớt đi một hay hai ly.

Nước giúp loại bỏ ra ngoài cơ thể các độc tố có thể dẫn tới nhiễm khuẩn hoặc sỏi thận, cũng như các hạt  nguy hại có trong máu. Bạn nên ghi nhớ nườc là chất "tẩy  sạch " cơ thể tốt nhất 

2. Nước nam việt quất 100 phần trăm nguyên chấtTh ường ra nước trái cây không phài là đồ uống tốt nhất để lựa chọn vì chứa chính nhất là đường, nước và chất bảo quản. Tuy nhiên nườc nam việt quất 100 phẩn trăm nguyên chất (100% cranberry juice) -- tốt nhất thuôc loại hữu cơ và cơ bản chỉ có trái cây và nước --- là một đồ uống tẩy sạch thận tốt nhất

Nam việt quất là một siêu thực phẩm cho các động mạch, thận, hệ tiêu hóa 
Nếu không tin tưởng nước trái cây bán ở tiệm thì bạn  có thễ tự xay lấy mà uống

3. Trái nam việt quất (cranberries) Bạn cũng  có thể ăn trái nam việt quất đễ bảo vệ thận.. Trái nam việt quất chứa nhiều vitamin C, chất chống oxi hóa, chất sơ, và rất ít đường. Các trái mọng này đăc biệt tốt cho hệ tiết niệu vỉ ngăn ngửa loét , không cho các vi khuẩn phát triển cũng như tiêu diệt các vi khuẫn gây loét trong thận và hệ ti êu hóa.

 Nên ghi nhận là tr ái nam việt quất tươi là tốt nhất, nhưng khi trái mùa bạn có thễ ăn trái nam việt quất xấy khô đông lạnh hoăc xấy khô không có thêm đường

 4. Ớt chuộng đỏ (red bell pepper)Thường ra potassium tốt cho cơ thệ vì giúp rửa sạch thận và thải nươc ra khỏi cơ thễ. Tuy nhiên đối với nhựng ngưởi bị bệnh thận thì potassium  lại không tốt. Thật vậy potassium làm cho người bệnh thêm khát nước và đi tiểu nhiểu hơn bởi vỉ bàng quang xả nuởc tiểu quá thuờng xuyên.

Ớt chuông đỏ là một trong những trai cây  có ít potassium nhất và chứa nhiểu vitamin C  bảo vệ thận. Ớt chuông đỏ còn chứa một lượng lớn lycopen, một chất chống oxi hoá gi úp ngăn chặn một vài loại ung thư cho nhựng người theo một chế độ an uống lành mạnh

5.Táo Táo là một trái cây khác chứa ít potassium  giúp rữa sạch thận mà không gây tiểu tiện nhiếu. Táo còn là môt ngưồn  vitamin C bảo vệ thận và chứa chất chống oxi hoá quercetin tốt cho tim và ngăn ngừa ung thư. Táo cũng còn là một ngưồn tốt pectin, môt chất sơ hoà tan rất lợi cho người bị tiểu đường vì làm đượng huyết chậm tăng và loại bỏ cholesterol dư thừa

6.NấmVitamin D là một khoáng chất tốt cho thận và nấm là một nguồn cung cấp gốc thực vật tốt nhất. Được biết vitamin D điều hoà chức năng của thận và giúp ngăn ngừa bệnh thận

 Sữa đậu nành tăng cường và sữa hạnh nhân cũng là những lựa chọn tốt, tuy nhiên cẫnphài lưu ý là hàm lượng potassium phài dưới 200-300mg nếu bạn bị bệnh thận

7. Bưởi Bưởi chứa nhiểu vitamin C, môt khóang chất quan trọng cho hệ miện nhiễm và giúp ngăn ngữa vi khuẩn phát triển trong cơ thể. Buởi còn là một trong nhựng trái cây chứa ít potassum và đường nên rất tốt cho thận.

8. Bột  yến mạch (oatmeal) Tuy bột yến mạch chứa nhiểu potassium hơn các loại ngũ côc khác, nhưng so với nhiểu loại trai cây và rau.thỉ vẫn còn ít hơn  Yến mạch là một nguốn sẳt và vitamin B6 rất tốt, cả hai chất này đêu là  nhựng chất dinh dưỡng quan trong giúp ngăn ngửa sỏi thận và  ngăn chặn sự thất thoát chất dinh dượng ở những người bị bệnh thận mạn tính

9.Cải xoăn (kale) Cải xoăn là một ngưồn vitamin A v à C rất tốt ngăn ngửa viêm và bào vệ hệ miện nhiễm Ngoài ra cải xoăn chứa ít  potassium hơn một số cac loại rau lá xanh khác và có một lưong lớn sằt. Chất sẳt quan trong đối với chức năng  lành mạnh cũa thận vì nhiều ngưội bi bệnh thận thiếu chất sắt

 

Người bị bệnh thận mạn tính nên tránh ăn thứ gì?

Người bị bệnh thận mạn tính nên tránh những chế độ ăn uống giàu protein, đặc biệt là những chế độ gồm những thực phẩm gốc động vật. Ngoài ra họ cũng cần giảm việc tiêu thụ các thực phẩm chứa nhiều phosphor. Các thực phẩm gốc động vật góp phần vào việc gây viêm trong khi nhựng thực phẫm giàu phosphor có thể  dẫn tới sỏi thận

Nếu bạn không bị bệnh thận mạn tính nhưng tiểu tiện khó khăn, thì bạn nên thêm vào bữa ăn một ít thực phẫm giàu potassium ( trái cây, rau, thậm chí một vài ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, và các hạt giống)

Tổ chức American Kidney Fund khuyên nên thêm một lượng vừa phải protein, rau và trái cây vào mổi bữa ăn để giúp cho chức năng tỗng thể và sự quân bình của thận.

Một số thực phẩm mà người bị bệnh thận mạn tính cần tránh nhất là thịt, các sản phẩm sữa, trứng và rượu
 
Muốn biết thêm về thận và bệnh thân xin vào The National Kidney Foundation