Thứ Ba, 24 tháng 2, 2015

Bàn về thuốc thương hiệu và thuốc chủng loại

Đã có rất nhiều tranh cãi về việc sử dụng thuốc thương hiệu (brand names) và thuốc chủng loại (generic drugs). Liệu các thuốc chủng loại thật sự có hiệu lực hay không? Điếu này cần được làm sáng tỏ vì theo Cơ quan Quản lý Thực phẫm và Duợc phẫm (FDA) thì hiện nay gần 8 trong số 10 toa thuốc tại Hoa kỳ đếu kê thuốc chủng loại". Theo ước tính việc sử dụng thuốc chủng loại sẽ tăng nhanh vào một vài năm tới vì con số những thuốc thượng hiệu thông dung  sẽ hết đuợc độc quyền vào năm 2015

Which Are Better: Generic or Name-Brand Meds? - “Generic drugs have ...

Vậy thì thuốc thương hiệu và thuốc chùng loại khác nhau ra sao? Có khi nào nên lưa chọn một dạng thuốc này hơn dạng thuốc kia  không ? Dưới đây là nhửng lời giài thích của giáo sư C. Michael White:

Tại sao thuốc thương hiệu (brand names)quá đắt hơn thuốc chủng loại (generics)?

Khác với các nhà sản xuất thuốc chủng loại, các nhà sản xuất thuốc chính gốc phải gánh chịu thêm nhiều chi phí ngoài chi phí dành thật sự cho việc sản xuất một thuốc chính gốc. Trung tâm Tufts Center for the Study of Drug Developmen ước tính là phí tổn để triển khai và được phép đưa ra thị trường một thuốc mới là 2.6 tỉ mỹ kim; số tiền  này cũng còn dùng để trang trải các chi phí nghiên cứu và phát triển những thuốc đã thất bại trong thử nghiệm và đã không đươc bán ra thị trường. Theo Viện IMS Institute for Healthcare Informaticsc thuốc chủng loại tiết kiệm cho người dân Mỹ về mặt chăm nom sức khoẻ hơn một ngàn tỉ mỹ kim trong thập niên qua.

Điều gì xẩy ra khi một thuốc thương hiệu trở thành thuốc chủng loai?

Sau một một thời gian khoảng bảy năm được độc quyền dành cho thuốc thương hiệu thì một thuốc chủng loại đặc trưng đầu tiên sẽ  được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cho phép bán ra thị trường. Thuốc chủng loại này được đặc quyền trong khoảng sáu tháng. Sau  thời gian sáu tháng này, FDA sẽ cấp giấy phép cho bất cứ nhà sản xuất nào chứng tỏ có khả năng bào chế ra một thuốc chủng loại có thể đem lại cùng nồng độ thuốc trong máu như thuốc thương hiệu. Các nhà sản xuất thuốc chủng loại không bắt buộc phải thực hiện các nghiên cứu về an toàn thuốc đối với con người. Người ta cho rằng nếu các thuốc chủng loại tạo được cùng một nồng độ thuốc trong máu thì chúng sẽ có cùng kết quả trị liệu như thuốc thượng hiệu

c thuốc chủng loại có cùng công thức bào chế, cùng tác dụng và cùng tác dụng phụ như thuốc thương hiệu hay không?

Thuốc chủng loại phải có một số lượng milligram thuốc như ghi trên viên thuốc. Ngoài ra, viên thuốc phải đem lại một nồng  độ thuốc trong máu chỉ hơn kém trong vòng 10 phần trăm so với nồng đô thuốc trong máu đã được FDA chấp thuận cho thuốc thương hiệu. Trên thực tế thông thường sự sai biệt về nồng độ này chỉ  vào khoảng 3-4 phần trăm trên hoặc dưới.   Thuốc chủng loại tương tự như thuốc thương hiệu về thành phần hoạt tính. Một thuốc chủng loại này có thể cho một nồng độ thấp hơn 3 phần trăm so với thuốc thương hiệu và một thuốc chủng loại khác lại có thể cho một nồng độ cao hơn 3 phần trăm . Như vậy có nghĩa là hai thuốc chủng loại của cùng một thuốc thương hiệu có thể chênh lệch nhau 6 phẩn trăm về nồng độ thuốc trong máu. Tuy nhiên phần lớn các bệnh nhân không bao giờ nhận ra sụ chệnh lệch này.

Theo FDA, các thuốc chủng loại không bắt buộc phải chứa những thành phần không hoạt tính giống như thuốc thương hiệu . Các thành phần không hoạt tính là những thứ không liên quan tới tác dụng trị bệnh của thuốc bao gốm các chất kết dính, chất mầu, chất bảo quản và chất tăng mùi vị.  Chính vì vậy đôi khi viên thuốc bạn thường uống trông thấy khác, điều này có nghĩa là viên thuốc bạn mới dùng được sản xuất từ một hãng bào chế khác so với viên thuốc trước  . Ngoài ra, do những khác biệt cá nhân, một người có thể có phản ứng dị ứng với một thành phần không hoạt tính có trong một thuốc chủng loại này mà lại không có trong một thuốc chủng loại khác

c điều nói trên đúng cho cả thuốc kê toa và thuốc bán tự do?

Đúng vậy. Cơ quan FDA có những tiêu chuẩn hết sức khắt khe đòi hòi các thuốc bán tự do phải đem lại những nồng độ máu rất tương tự như các thuốc thương hiệu. Hầu hết bệnh nhân khi uống không nhận thấy sự khác biệt. Vì vậy bạn nên lựa chọn thuốc chủng loại vì bãn vẫn có được hiệu ứng trị liệu của thuốc thương hiệu mà lại tiết kiệm được tiền.

Như vậy một thuốc chủng loại và một thuốc thương hiệu luôn luôn có tác dụng như nhau hay không?

Bạn nên ghi nhớ là con người rất đa dạng. Khi các nhà khoa học đo nồng độ thuốc trong máu họ đã thực hiện trên những con người "trung bình" (average people) , nhưng bởi vì các thành phần không hoạt tính và quá trình sản xuất thuốc khác nhau, nên họ không thể đảm bảo là mọi người đều có được cùng một nồng độ thuốc trong máu. Chẳng hạn như nếu bạn có kết tràng ngắn hay bị bệnh kết tràng làm cho thực phẩm đi qua ruột nhanh hơn hay chậm hơn thì có thể dẫn đến sự khác biệt. Những người rất nhạy cảm với các thay đổi nhỏ về nồng độ máu sẽ cảm nhận thấy có sự khác biệt"

những trưởng hợp nào khác mà  bạn nên lựa chọn thuốc thương hiệu?

Các thuốc có chỉ số trị liệu thu hẹp (NTI- narrow therapeutic index) có thể gây rắc rối vì nồng độ thuốc trong máu cần có để đạt được liều luợng trị liệu và nồng độ gây hại cho sức khỏe rất gần nhau. Một biến đỗi nhỏ vể nổng độ trong máu có thể dẫn tới những phản ứng vô hiệu hoặc độc hại. Các thuốc trị động kinh, loạn nhịp tim, hormon tuyến giáp, warfarin ( thuốc loãng máu) và lithium đểu là những thuốc NTI. Đối với những thuốc này bạn cần phải nói chuyện với bác sĩ khi muốn đổi sang thuốc chủng loại để đưọc giải thích về các rủi ro và các lợi điểm và đuợc kiểm tra chặt chẽ trong một vài tuẫn lể đầu khi đổi thuốc

i về thuốc NTI thì những bệnh nhân uống thuốc chống động kinh nằm trong nhóm duy nhất gốm những nguởi  không có vần đề gì khi mới bắt đầu uống  thuốc thương hiệu hay thuốc chủng loại, nhưng sau vài tuẩn lể sẽ phải vào cấp cứu hoặc đi gặp bác sĩ. Vỉ vậy các bệnh nhân động kinh không nên thuờng xuyên thay đổi các dạng thuốc

Một số bệnh nhân có thể chịu được một thuốc thương hiệu nhưng khi đổi dạng thuốc khác họ lại cảm thấy khác. Nguyên nhân có thễ là vì tuy nông độ thuốc trong máu vẫn tượng tư nhưng các chất sử dụng đễ chế tạo ra viên thuốc có thể khác.

Cứ đổi qua đổi lại  nhiểu dạng thuốc khác nhau có nguy hiểm cho sức khoẻ không?

Hầu hết mọi ngưởi đểu không cảm thấy có sự khác biệt về hiệu quả hoăc an toàn khi chuyển từ thuốc thưong hiệu sang thuốc chủng loai hay chuyễn từ một thuốc chủng loại này sang một thuốc chủng loại khác, ngoại trừ trường hợp các thuốc NTI. Nếu bạn đang dùng thuốc NTI thì bạn cần bàn với bác sĩ vể các điểm lợi và hại của việc đổi dạng thuốc. Đối với các thuốc khác thì nếu bạn đổi dạng thuốc mà chỉ có những triệu chứng nhẹ thì có nhiểu khả năng là các triệu chứng này sẽ biến dần theo thởi giab. Nều thấy khó chịu nhiều thì bạn cẩn cho bác sị biết ngay

Thí dụ



The Truth About Generic Vs. Brand-Name Medications- Beth Levine- 02/22/2015 (Grandparents.com)