BS Nguyễn Hoài Nam
Số bệnh nhân nhập viện vì đột quỵ ( stroke) vào mùa lạnh tăng 15%, theo thống kê ở các bệnh viện. Các bác sĩ cho rằng sự co giãn mạch quá mức khi thời tiết đột ngột thay đổi có thể gây đứt, vỡ mạch máu não dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ.
Các khảo sát trên thế giới đã chứng minh, khoảng thời gian có tỷ lệ người đột quỵ nhiều nhất trong ngày là 4-5 giờ sáng. Tại thời điểm này, tuyến thượng thận hoạt động mạnh hơn, hệ thống mạch máu cũng hoạt động tích cực hơn để chuẩn bị cho cơ thể thức dậy và bắt đầu ngày mới. Người có nguy cơ đột quỵ cao như người già hay người bị xơ vữa động mạch, chỉ cần một luồng gió lạnh đột ngột vào sáng sớm cũng có thể gây tai biến mạch máu não.
Đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não hay xuất huyết não) xảy ra khi dòng máu cung cấp cho một phần của não bộ đột nhiên bị chặn lại hoặc khi có một mạch máu trong não bộ bị vỡ khiến máu tràn vào những khoảng không xung quanh các tế bào não. Khi các thành phần mỡ máu như cholesterol, LDL bị rối loạn sẽ lắng đọng trên thành mạch và thúc đẩy hình thành mảng xơ vữa (plaque). Những mảng xơ vữa này làm lòng mạch hẹp dần và tắc nghẽn, ngăn cản dòng máu đi nuôi các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả não bộ, gây ra biến chứng đột quỵ não cực kỳ nguy hiểm.
 |
Người có nguy cơ đột quỵ cao cần thận trọng khi thời tiết thay đổi thất thường.
|
Nhiệt độ thay đổi đột ngột đòi hỏi hệ thống mạch máu sẽ phải có các phản xạ để thích nghi với sự thay đổi đó. Khi mạch máu co lại, tuyến thượng thận sẽ tăng tiết các chất thần kinh thể dịch (catecholamine) trong máu dẫn đến co mạch ngoại vi. Bên cạnh đó, đường trong gan sẽ được huy động tăng cường để tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động.
Khi trời trở lạnh, số lượng tiểu cầu, hồng cầu và độ nhớt của máu cũng tăng lên làm tăng nguy cơ bệnh động mạch vành, tai biến mạch máu não. Với người đã có biến chứng xơ vữa động mạch, mạch máu kém đàn hồi, xơ cứng, máu tăng độ quánh do tăng cholesterol, lòng mạch bị thu hẹp, các cục máu đông hình thành khiến lưu lượng máu qua não giảm đến 20%. Khi gặp thay đổi đột ngột từ bên ngoài, những động mạch đưa máu lên não bị tắc nghẽn, sức cản ngoại vi tăng cao gây đứt, vỡ mạch máu não sẽ dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ và nguy cơ tử vong cao.
Việc phòng ngừa cơn đột quỵ cần được quan tâm đúng mức, nhất là khi có sự thay đổi đột ngột của thời tiết. Các bác sĩ khuyên những người có nguy cơ đột quỵ cao không nên tắm ngay sau khi vừa ở ngoài trời nắng gắt hoặc vận động thể lực đổ mồ hôi nhiều. Vào mùa đông, nên ngủ trong phòng kín gió, đủ ấm. Buổi sáng thức dậy không nên ra khỏi chăn và xuống giường quá đột ngột, cần có vài động tác thể dục để cơ thể thích ứng với điều kiện bên ngoài. Không nên uống rượu nhiều khi trời lạnh. Chất cồn lưu lại trong máu lâu do khả năng bài tiết qua đường mồ hôi giảm, dẫn tới tăng huyết áp. Khi đó, chỉ cần xuất huyết nhẹ là đủ dẫn tới tai biến.
Bên cạnh đó, để phòng ngừa cơn đột quỵ người bệnh có thể sử dụng các hoạt chất sinh học từ thiên nhiên để cải thiện chức năng của hệ thống mạch máu, làm tăng khả năng thích ứng của hệ thống mạch máu khi thời tiết thay đổi đột ngột.
 |
GDL-5 được chiết xuất từ phấn mía Nam Mỹ được chứng minh kiểm soát mỡ máu hiệu quả.
|
Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu và phát triển hoạt chất sinh học thiên nhiên GDL-5 nguồn gốc từ phấn mía Nam Mỹ, có khả năng kiểm soát mỡ máu, điều hòa cholesterol. Hoạt chất này giúp tế bào hoạt động mạnh mẽ, ngăn cholesterol bám vào thành mạch, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, giảm hình thành máu đông trong mạch máu, ngăn ngừa tai biến và tránh nguy cơ đột quỵ tái phát.
Khi người có những biểu hiện yếu nửa người, nói ngọng hoặc không nói được, tê bì hoặc liệt nửa mặt, nửa người, nhìn không rõ, đau đầu dữ dội, nôn mửa, thở dồn dập, có cơn ngừng thở ngắn hoặc hôn mê... thì rất có thể đó là dấu hiệu của cơn đột quỵ não, cần được nhập viện chẩn đoán, điều trị.
Để phát hiện sớm rối loạn mỡ máu, nên đi xét nghiệm máu một năm một lần, người có nguy cơ thì 6 tháng một lần. Theo thông tin được đưa ra tại Hội nghị về đột quỵ não khu vực Châu Á Thái Bình Dương 2014, cứ mỗi 45 giây trôi qua, trên thế giới lại có ít nhất một người bị đột quỵ và cứ 3 phút thì có một người tử vong do bệnh này.
(theo VietNam Express)
|
