Năm dấu hiệu báo sớm bệnh Alzheimer

Mất trí nhớ là triêu chứng mà mọi người quan tâm về bệnh Alzheimer và những dạng sa sút trí tuệ khác luôn nghĩ tới. Thế nhưng các nhà khảo cứu cho bi ết có nh ững triệu chứng thông thường khác của  bệnh Alzheimer hoặc sa sút trí tuệ có thể xuất hiện thậm chí sớm hơn cả  mất trí nhớ. Theo các chuyên gia về trí nhớ thì đôi khi ngay cả các bác sĩ cũng không để ý tới các triệu chứng báo sớm sa sút trí tuệ này  bởi vì họ chỉ chú trọng vào mất trí nhớ

Thật vậy, vào năm 2011 các nhà khảo cứu tại Tây ba nha đả phát hiện là hơn một phần ba  các thành niên đang có nguy cơ mằc bệnh Alzheimer phát  triển sớm ( tức là loai ung thư phát triển trước 65 tuổi ; early- onset Alzheimer ) có những triệu chứng sau đây báo hiệu sớm căn bệnh này trước khi mất trí nhớ xẩy ra. Các triệu chứng này cũng có  thể là nhửng triệu chứng xuất hiện trước tiên ở những người mắc bệnh Alzheimer sau tuổi 65

Nếu bạn nhân thấy có bất cứ một trong những triệu chứng này thì điểu quan trọng là bạn cần phải lấy hẹn đi gặp bác sĩ gia đình, chuyên viên  tâm lý học hay những chuyên viên về nhận thức và não đễ được chẩn đoán.

Dấu hiệu sớm của sa sút trí tuệ #1: Thay đổi nhân cách  ( Personality change)

Một người thân đang nồng nhiệt thân thiết bỗng trở nên khó tinh hay cằn nhằn, trước còn thỉnh thoàng sau ngày càng nhiều. Một người thích giao du bạn bè thường hay bông đùa và nói nhiều bắt đầu phát biểu những điều không thích hợp hoặc đưa ra những trách cứ kỳ cục. Một người thân xưa nay rất lich thiệp nay bắt đầu chửi thề.  Tất cả những thí dụ này đều là biểu tượng cho sư thay đổi nhân cách và có thể xẩy ra trước khi người bị sa sút trí tuệ mất trí nhớ. Thường ra về sau này khi nghĩ lại thì các bạn bè người thân của người bệnh mới nhận ra là những hành vi trước đây làm cho họ  khó chịu không phải là cố ý mà có liên hệ với bệnh Alzheimer

Dấu hiệu sớm của sa sút trí tuệ #2 : Những vấn đề về chức năng chấp hành (Problems of executive functioning)

Thi hành những công việc cơ bản quen thuộc ngày mỗi khó khăn dần và  rõ rệt. Chẵng hạn như người bệnh có thể có khó khăn khi làm một công việc gì đòi hỏi phải thực hiện theo nhiều bước  như tuân theo hường dẫn hay chỉ dẫn. Một người đầu bếp nhiều kinh nghiệm có thể tránh né những công thức nấu ăn phức tạp. Một nghệ nhân có thể đơn giản hóa hình dạng tác phẫm thủ công của mình

Những dấu hiệu khác : Lập kế hoạch –như đi nghỉ hè hoặc cho một sinh hoạt nào đó—nhưng bỏ dở không hoàn tất. Không theo dõi được các  hoá đơn. Không có khà năng giải quyết các vần đề đơn giản như sửa một bộ phận máy bị gãy mà trước đó có thễ làm dễ dàng

Dấu hiệu sớm của sa sút trí tuệ # 3: Vấn để vể thị giác (Vision problems)

Các vấn đề về nhận thức bề sâu (depth perception) hay phối hợp thị giác-không gian có thễ xẩy ra trưởc khi mất trí nhớ. Người bệnh có thể  có khó khăn khi lái xe hay thâm chí khi đi đứng mà không vấp té bậc thang. Vấn đề khó phân đoán các khoảng cách hay tương phản giữa các  mầu sắc có thể dẩn đến tai nạn xe cộ.  Một thí dụ nghiêm trọng hơn về nhận thức :  người bệnh có thễ không nhận ra mình trong gương hoặc khi đi qua bóng của mình trên tường hoặc trong kính bày hàng 

Dấu hiệu sớm của sa sút trí tuệ #4: Vấn để vể ngôn ngử (Language problems)

Mới đầu người bệnh gặp  khó khăn tìm kìếm chữ trong khi nói chuyện, rồi sau đó thường hay lập đi lập lại những câu chuyện hoặc câu hỏi. Chằng hạn như người bệnh có thể đang nói tự nhiên dừng lại giữa câu, vì không nghĩ ra chữ phải nói tiếp (điểu này có thể xẩy ra cho bất cứ ai nhưng nếu là dấu hiệu của sa sút trí tuệ thì nó xẩy ra với một nhịp độ báo động và đôi khi người bệnh không biết mình làm như vậy). Hoặc là người bệnh dùng những chữ không đúng như “cái cọ răng” (mouth cleaner) thay vì “ bàn chảI đánh răng” (toothbrush)

Dâu hiệu sớm của sa sút trí tuệ # 5 : Xa lánh xã hội (Social withdrawal)

Vào lúc bệnh Alzheimer và các bệnh sa sút trí tuệ khác mới phát triển, người bệnh thường cảm thấy thiếu một cái gì, nhưng lại không biết ngưồn gốc ở đâu. Họ thấy sợ hãi vì cảm thấy không nắm chắc luôn luôn được các khà năng của mình. Điều này có thể làm cho họ phải vận dụng ngày càng nhiều năng lực để tự chỉ huy mình (self-command). Do đó họ sẽ chỉ còn ít năng lực đễ tương tác với nhửng người khác. Thậm chí người bệnh  đôi khí dường như không nhận ra là họ đã không còn  quan tâm tới bạn bè và gia đình, lý do là vì tập trung quá nhiều  vào việc làm sao sống cho qua ngày

Sự xa lánh xã hội cũng có thể là do ý muốn tránh sự lúng túng hoặc sự trầm càm—cà hai  thường đi cùng với sa sút trí tuệ

5 Signs of Alzheimer's That Sometimes Show up Before Memory Loss –Paula Spencer Scott