Làm sao giữ cho người cao niên không té ngã

Bạn có biết là mổi năm cứ ba cụ cao niên tại Hoa lỳ lai có một cụ bị té ngả không? Té ngã là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến những thương tích chết người và không chết người cho những người trên 65 tuổi

Té ngã dẫn tới gẫy xương hông, gẫy xương và thương tích ở đầu và sự mất mát đáng kể về khả năng sống độc lập. Té ngã thường làm phát sinh ra một chuỗi những nhu cầu ngày mỗi gia tăng. Đối với các người trên 75 tuổi thì khi đã té ngã họ sẽ có rủi ro phải vào viện chăm nom chuyên nghiệp nhiều gấp bốn lần

Thậm chí té ngã không gây thương tích lớn cũng có thễ làm cho người gìà trở thành hay sợ hãi hoặc trầm cảm, và khó có thễ duy trì một cuộc sống năng động

Điều đáng mừng  về té ngã là hầu hết các té ngã có thễ ngăn ngừa được. Then chốt  ỡ chổ là chúng ta phài biết tìm chỉ dẫn ở đâu. Dưới đây là một số điều cần làm mà Tỗ chức National Council on Aging (NCOA) đưa ra để giúp bạn giảm bới rủi ro té ngã cho những người thân già yếu

1.           Vận động người thân già yếu tham gia vào việc bảo đảm an toàn cho chính mình bằng cách đơn giàn:

- hỏi xem người thân có lo sợ bị té ngã hay không

-nhiều người cao tuổi thừa nhận té ngã là một rủi ro, nhưng họ nghĩ rằng điếu này sẽ không xẩy ra cho họ hoặc có xẩy ra thì họ cũng sẽ không hề hấn gì “thậm chí trước đây họ đã có té ngã”

-chia sẻ với người thân bài “Vach trần những huyền thoại về sự té ngã của người cao niên” (Debunking the Myths of Older Adult Falls) của Tồ chức NCOA. Nếu người thân lo ngại về té ngã,chóng mặt, hoặc mất cân bằng thì bạn hãy gợi ý cho họ bàn thảo với bác sĩ để được đáng giá về rủi ro té ngãvà nếu cần được giới thiệu tới các chương trình hay dịch vụ có thễ giúp đỡ họ

  2-    Thảo luận về tình trạng sức khoẻ hiện tại của người thân

- tìm hiểu xem người thân có khó khăn gì trong việc quàn lý sức khoẻ của chính mình hay không

- hỏi người thân xem họ có hay quên uống thuốc hay không hoăc có bị tác dụng phụ của thuốc không

- hỏi xem người thân có thấy khó khăn hơn khi làm những công việc họ vẫn thường làm hay không

- đảm bảo là người thân sử dụng tất cả các phúc lợi về phòng ngừa bệnh tật của Medicare như khám bảo vệ sức khoẻ hàng năm (Annual Wellness). Khuyến khích người thân bày tỏ  với bác sị tất cà những điếu mà họ thắc mắc hay quan tâm,

3.  Theo dõi kết quả cuộc  khám mắt gẩn nhất

- Nếu người thân có đeo kiếng hoặc mang kiếng áp tròng, thì kiểm tra xem họ có được kê toa thuốc mới nào không hoặc họ có đeo kiếng theo đúng chĩ dẩn của bác sĩ hay không

- Nếu ngưởi thân đeo kiếng đổi mầu thì bạn cần nhắc họ phải cẫn thận khi đi từ chỗ có ánh sáng mặt trời vào chỗ tối trong nhà vì rất nguy hiễm. Đơn giản nhất là nên khuyên họ thay kiếng trước khi vào nhà hoặc đứng dừng lại một lúc để cho kiếng có thời gian điều chỉnh

-Kiếng lưỡng tròng (bifocals) cũng có thể có vấn đế khi người thân leo thang, vì vậy nên khuyên họ phải cẩn thận, Đối với những người sẵn có khó khăn vì măt kém thì nên đưa họ tới gặp bác sị chuyên khoa vế thị giác kém đễ được chỉ dẫn những cách tận dụng thị giác của họ

4. Để ý xem người thân có phải vịn vào tường, đồ đạc hay người nào khác khi đi đứng hay không hoặc có vẻ khó khăn khi đi đứng hay đứng dậy hay không.

Lý do là vì:

-Đó là những dấu hiệu cho biết là đã tới lúc phài đưa họ đi gặp chuyên viên vật lý trị liệu

-Chuyên viên vật lý trị liệu sẽ chỉ cho họ cách tập để cải thiện cân bằng, sức mạnh và dáng đi

-Nếu cần, chuyên viên vật lý trị liệu sẽ gợi ý họ dùng ba-toong hay khung đi bộ (walker) và chĩ dẫn cho họ cách sữ dụng các thứ này

-Những thiết bị trơ giúp trên phải thích hợp với họ vỉ nếu không có thể  rủi ro té ngả sẽ tăng

5. Bàn vể thuốc men

- Nếu người thân có khó khăn theo dõi thuốc men hay bị tác dụng phụ của thuốc  thì bạn nên khuyên họ thảo luận với bác sĩ hay dược sĩ

- Khuyên nguời thân nên duyệt lại danh sách các thuốc men phải uống  mỗi khi có toa thuốc mới

- Một số người thấy có lợi nếu thiết lập một bảng liệt kê các thuốc và thời biểu uống thuốc. Thiết bị phân phối thuốc theo giờ (timed medition dispenser) --được một người trong gia đình làm đầy lại mỗi tháng—cũng có thễ giúp cho mọi người đượcc an tâm hơn và đảm bảo chế độ thuốc men được tuân theo

-Nên coi chừng các thuốc bán tự do có chứa chất trợ giấc ngủ.—bao gồm các thuốc giảm đau mà tên có kèm theo “PM”. Các thuốc này có thễ làm mất cân bặng và chóng mặt. Nếu người thân của bạn có khó khăn về giấc ngủ thì nên khuyến khích họ bàn với bác sĩ hay dược sĩ đễ tìm những lựa chọn thay thế an toàn hơn

6.  Đánh giá an toàn cho khắp nhà

Có nhiều cách đơn giản và không tốn kém để giữ cho nhà được an toàn hơn, chẵng hạn như

-Đèn thắp sáng. Gia tăng đèn thắp sáng khắp nhà, đặc biệt là ở đầu và chân cầu thang. Bảo đảm là có sẵn đèn thắp sáng khi ngưởi thân tỉnh giấc vào ban  đêm

-Cầu thang. Bảo đảm là tất cả các cầu thang đều có hai tay vịn an toàn

-Buồng tắm. Gắn thanh vịn trong bồn tắm/ phòng tắm vòi sen và gần bồn cầu  ở những vị trí thuận tiện cho người thân . Để an toàn hơn, bạn có thể đặt thêm ghế ngồi tắm vòi sen hay vòi sen cầm tay  

Bạn có thề tìm sự trơ giúp chuyên môn hoặc của một chuyên viên  trị liệu nghề nghiệp (Occupational Therapist) hoặc vào trang mạng http://www.cdc.gov/HomeandRecreationalSafety/Falls/pubs.html của Cơ quan Kiễm soát Bênh tật (CDC)

Lưu ý.  Để giúp giảm rủi ro té ngã cũa các cao niên , Tổ chức NCOA, Cơ quan Quản lý Lão hóa  (Administration for Aging) và CDC đồng hỗ trợ nhửng chương trình khác nhau tổ chức trong cộng đống như A Matter of Balance, Stepping On và Tai Chi. Tai Hoa kỳ qúi vị nào muốn biết những nơi có tố chức các chượng trình này trong vùng qúi vị đang sinh sống  xin hãy vào Area Agency on Aging

Protecting Your Older Loved One From a Fall - By U.S. Department of Health and Human Services-September 13,2012