Bệnh mất trí nhớ Alzheimer là nguyên nhân gây ra tử
vong đứng hàng thứ sáu ở nước Mỹ. Trên 5 triệu người Mỹ có bệnh Alzheimer, trong
đó có khoảng 200,000 người tương đối còn trẻ, dưới 65 tuổi.
Cho đến nay, không có thuốc chữa dứt hẳn bệnh,
thuốc chỉ làm chậm đà phát triển của bệnh mà thôi. Tuy có nhiều dấu hiệu cho
thấy một nề nếp sống tốt có thể làm giảm nguy cơ bị bệnh, nhưng chưa có một nghiên
cứu nào xác nhận điều nầy cả.
Gần đây có một nghiên cứu gọi là SPRINT (Systolic
Blood Pressure Intervention Trial), tuy chưa kết thúc nhưng cho thấy nếu áp suất
máu giảm xuống dưới 120, ngoài lợi ích có thể ngăn ngừa bệnh tai biến não, đột
quỵ tim, suy thận, và nhiều bệnh khác, nguy cơ bị bệnh mất trí nhớ cũng giảm đi
19%.
Áp suất máu cao làm hư hại não tương tự như những
hư hao cho các cơ quan nội tạng khác bằng cách ảnh hưởng đến hệ thống mạch máu.
Khoảng 70% bệnh nhân bị Alzheimer đều có những hư hao về hệ thống mạch máu não.
Trên lý thuyết, bệnh Alzheimer xảy ra khi một chất protein
đóng vảy gọi là amyloid (Tau protein tangle) làm cản trở sự truyền tín hiệu
trong đường dây thần kinh. Nhiều thuốc trị bệnh hiện nay nhắm vào mạng lưới
protein này. Tuy nhiên, khi mạch máu tiếp liệu đến tế bào não bị hư hao cũng
gây ra bệnh. Rất có thể, “mạng lưới tơ nhện” (Tau protein tangle) chỉ là một hệ
quả chứ không phải là thủ phạm, đại loại như cholesterol bị nghi oan là gây ra
bệnh tim mạch. Vì thế các loại thuốc chữa bệnh Alzheimer đặt trọng tâm không
đúng chỗ.
Bớt ăn mặn, ít muối, nhiều trái cây và rau cải,
cũng như tăng cường vận động thể dục thể thao giúp giảm áp suất máu. Ngoài ra, còn
có rất nhiều loại thuốc chống cao huyết áp. Nếu bị cao huyết áp, nên theo lời
chỉ dẫn của bác sĩ, uống thuốc trị cao huyết áp và thay đổi nề nếp sống càng
sớm càng tốt.
2. Thuốc trị bệnh tiểu đường Metformin có thể làm
tăng tuổi thọ
Từ thời xưa, Tần Thủy Hoàng tin tưởng là uống thủy
ngân và nhân sâm có thể làm tăng tuổi thọ. Gần đây có rất nhiều tỉ phú thung lũng
Silicon Valley như chủ tịch công ty Google Sergey Brin, Jeff Bezos của Amazon,
đồng sáng lập công ty PayPal Peter Thiel, và đồng sáng lập công ty Oracle Larry
Ellison đã bỏ tiền đài thọ cho các nghiên cứu nhằm kéo dài tuổi thọ.
Hiện nay có nhiều hướng đi nhằm mục đích kéo dài
tuổi thọ bao gồm: truyền máu cũng như tế bào gốc từ người trẻ tuổi sang qua cho
người già, phát triển và chế tạo cơ quan nội tạng trong phòng thí nghiệm, và kể
cả chuyện tải và chứa kho trí nhớ của não bộ vào computer. Đây là chuyện có
thật, không phải là khoa học viễn tưởng, tuy không biết khi nào sẽ đạt được
nguyện vọng hay chỉ là ảo tưởng.
Tuy nhiên theo khoa học gia Barzilai, giám đốc viện
nghiên cứu về tuổi thọ Institute for Aging Research thuộc trường Đại Học Y Khoa
Albert Einstein College of Medicine, thì hiện đang có một loại thuốc rất rẻ
tiền, tốn khoảng 5 xu một viên, nhưng có thể kéo dài tuổi thọ, giảm nguy cơ bị
ung thư: đó chính là thuốc trị bệnh tiểu đường Metformin
Thuốc Metformin có nguồn gốc từ loại cây Galega officinalis,
tức là loại hoa lilac của Pháp, mọc dại, lá được dùng cho dê ăn. Từ nhiều thế
kỷ xưa, hoa và lá của cây Tử Đinh Hương nầy đã được dùng để trị nhiều bệnh,
trong đó có cả bệnh đi tiểu thường xuyên, là triệu chứng của bệnh tiểu đường.
Những quan sát và nghiên cứu của ông Barzilai cho
thấy, thuốc Metformin giảm nguy cơ bị ung thư xuống khoảng từ 25 đến 40%. Không
những thế, người uống thuốc Metformin thường sống lâu hơn.
Hiện nay thuốc Metformin còn được dùng để chữa trị
bệnh hiếm muộn vì hội chứng Buồng Trứng Đa
Nang (polycystic ovarian syndrome), và bệnh béo phì.
Nguyên tắc của thuốc là cân bằng sự tương quan giữa
lượng đường glucose trong máu và hormone insulin. Tuy nhiên chính sự mất cân
bằng của mối liên hệ giữa insulin và đường glucose lại sanh ra bá bệnh. Và hầu
hết các bệnh thuộc diện “mỡ, đường máu” nầy là nguyên nhân chính làm giảm tuổi
thọ. Uống thuốc Metformin tạo ra những hiệu ứng tương tự như cắt giảm calories
và nhịn đói. Trong khi đó, giảm calories và nhịn đói lại được chứng minh là kéo
dài tuổi thọ bằng cách giảm bệnh tật.
Quanh quẩn, ai cũng chết vì một số bệnh về tim mạch
và ung thư, nhưng nếu làm cho các chứng bệnh nầy chậm phát triển thì hy vọng
sống lâu hơn một chút. Dựa trên những quan sát khả quan nhưng còn sơ khởi,
thuốc Metformin có những tác dụng làm chậm đà phát triển của các loại bệnh dẫn
đến tử vong này.
Metformin có thể là một loại thuốc thuộc loại “hảo vọng”,
khó có thật, và có thể bị phóng đại. Nhưng cũng không ai thèm phóng đại hay
thổi phồng, cũng vì thuốc quá rẻ, khó sanh ra lợi nhuận, cho nên bị chê bai và
không có hãng thuốc nào đài thọ tài chánh để nghiên cứu thêm.
Bài học rút ra từ nghiên cứu này cho thấy, muốn
sống lâu sống khỏe, trước hết cần phải ngăn ngừa nguy cơ bị bệnh tiểu đường, và
lỡ có dấu hiệu bị bệnh tiểu đường thì uống thuốc Metformin, có thể có những
phản ứng phụ tốt. Trong trường hợp ai đó muốn uống thuốc Metformin để sống lâu
thì chưa có câu trả lời thỏa đáng.
BS. Hồ Ngọc Minh
