Bạch trà gần như sản phẩm độc quyền ở Trung Quốc, chủ yếu ở tỉnh Phúc Kiến, nơi có khí hậu và độ cao phù hợp để thu những chồi búp với lông tơ màu trắng bạc. được trồng từ giống Camellia sinensis, được biết đến như một sản phẩm quý hiếm, hương vị tinh tế và nhiều công dụng chữa bệnh.
Lịch sử của bạch trà
Từ những ngọn núi sương phủ trắng của tỉnh Phúc Kiến – Trung Quốc, nơi đã ban tặng cho nhân loại một Bạch trà – “chúa tể” của các loại trà. Người Trung Quốc sử dụng nó như là đặc quyền của hoàng đế và giới quí tộc hơn đã một ngàn năm, nhưng chỉ gần đây phần còn lại của thế giới mới biết về bí mật của loại trà này.
Bạch trà đã trở thành sản phẩm sùng kính trong đời nhà Tống Trung Quốc (960-1279). Lá và nụ bạch trà được nghiền thành bột màu bạc, sau đó được hòa trong bát sử dụng trong lễ hội Trà nhà Tống. Bạch trà cũng là nguồn cảm hứng cho các buổi lễ trà nổi tiếng ở Nhật Bản
.
Khu vực trồng Bạch trà tại Phúc Kiến
Vua Huệ Tông (1101-1125) nhà Tống nổi tiếng với tình yêu của mình với bạch trà, do bị ám ảnh bởi việc tìm ra các loại trà hoàn hảo mà ông đã dành phần lớn thời gian của mình để tìm kiếm. Trải qua nhiều thế kỷ, bột bạch trà và lễ hội trà triều Tống bị lãng quên nhường chỗ cho lá bạch trà. Khí hậu, độ cao, thổ nhưỡng cho trồng trà và kỹ thuật hái trà phải rất chuẩn thì ta mới có thể thưởng thức được một tách bạch trà ngon.
Bạch trà là gì và điều gì làm cho nó trở nên đặc biệt?
Đơn giản, bạch trà là loại chè chế biến tối thiểu từ các búp chè màu bạc và lá được chọn kỹ lưỡng, sau đó được hấp chín và sấy khô. Nhờ chế biến tối thiểu, bạch trà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn so với người anh em của nó là trà đen và trà xanh và trở thành loại trà có lợi cho sức khỏe nhất.
Quí hiếm, nổi bật với vẻ bên ngoài và hương vị dễ chịu, bạch trà có tên gọi từ lớp lông tơ màu bạc trắng mịn phủ lên chồi chưa mở của cây chè. Trà bạc kim (Silver Needle) là loại trà chất lượng cao nhất chỉ bao gồm những chồi này và trông rất bắt mắt. Trà pha có hương vị nhẹ, tinh tế, hơi ngọt đi vào các giác quan mà không cần tác động mạnh vào lưỡi.
Bạch trà có ít caffeine hơn so với trà đen hoặc trà xanh, ít hơn nhiều so với cà phê và nó trở thành sự lựa chọn tuyệt vời cho những người không muốn chất kích thích này.
Bạch trà tốt nhất là thu hoạch vào đầu mùa xuân. Chồi màu bạc sẽ được hái bằng móng tay của những cô gái một cách cẩn thận và kỹ lưỡng sao cho da ở trên ngón tay không bao giờ được chạm vào lá. Trong những ngày mưa hoặc khi sương giá trên đất, không được phép hái chè, do vậy thời gian thu hoạch trong năm rất ngắn, chính điều này làm cho nó trở nên quý hiếm.
Bạch trà đã đi một chặng đường dài trong lịch sử. Tuy nhiên, phần lớn những người bên ngoài Trung Quốc và Phương Đông không biết nó cho đến thời gian gần đây. Ngày nay, con người quan tâm tìm hiểu về loại trà ngon và có nhiều lợi ích sức khỏe, bạch trà đã lại được khám phá và yêu thích trên toàn thế giới.
Khám phá bạch trà: 10 công dụng quý báu
Bạch trà là một loại thuốc bổ tuyệt vời và một trong những quà tặng tuyệt vời của thiên nhiên. Khả năng lớn nhất của bạch trà là ngăn ngừa bệnh tật và rối loạn.
Bạch trà bảo vệ chống lại ung thư, bệnh tim mạch và đột quỵ, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong thế giới công nghiệp. Bạch trà giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh tật và thúc đẩy quá trình phục hồi. Bạch trà tăng cường các hệ tuần hoàn và hệ miễn dịch cũng như xương, răng, và tạo ra một làn da khỏe mạnh.
Công dụng của bạch trà
Trà đã được sử dụng như một loại thuốc trong nhiều thế kỷ. Ngày nay, khoa học hiện đại đã khám phá ra những gì người Trung Quốc và trên toàn thế giới biết từ lâu đó là: trà tốt cho sức khỏe. Trong khi trà xanh và trà đen qua nhiều công đoạn chế biến vẫn còn rất tốt, thì bạch trà – loại trà ít chế biến nhất và còn chứa nhiều nhất chất chống oxy hóa nhất sẽ mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe ra sao?
Chất chống oxy hóa là những chất bảo vệ cơ thể do gốc tự do gây ra. Các gốc tự do là những “chất bẩn” đi khắp nơi tàn phá cơ thể, làm tổn hại ADN và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Chất chống oxy hóa có tác dụng thu gom và trung hòa chúng.. Bạch trà đưa vào cơ thể những chất bảo vệ tuyệt vời này.
2. Phòng ngừa ung thư
Bạch trà có khả năng chống lại các tế bào gây ung thư và chống lại nhiều loại ung thư khác nhau, như ung thư đại tràng, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư dạ dày. Hợp chất flavonoids, một chất chống oxy hóa, ức chế sự tăng trưởng của các tế bào ung thư và ngăn chặn sự phát triển mới. Trong một số trường hợp, bạch trà đã được sử dụng như loại thuốc không có tác dụng phụ.
3. Hạ huyết áp
Các nghiên cứu chỉ ra rằng bạch trà có thể làm loãng máu và cải thiện chức năng động mạch. Nó giúp hạ huyết áp cao và duy trì một sức khỏe tốt. Bằng cách cải thiện mạch máu khỏe mạnh, bạch trà là vệ sĩ chống lại đột quỵ.
4. Giảm cholesterol
Hợp chất catechin, nhóm khác của chất chống oxy hóa, giúp giảm cholesterol có rất nhiều trong bạch trà. Cholesterol là một loại chất béo đặc biệt và rất cần thiết cho sức khỏe. Tuy nhiên có cholesterol tốt và cholesterol xấu. Bạch trà làm tăng loại tốt trong khi làm giảm loại xấu. Điều này giúp ngăn ngừa xơ cứng động mạch và tắc mạch máu.
5. Bảo vệ tim
Bằng cách làm loãng máu, giảm huyết áp, giảm cholesterol, bạch trà có tác dụng bảo vệ tim và toàn bộ hệ tuần hoàn. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những người uống 2 tách trà mỗi ngày thì khoảng 50% ít có khả năng chết do đột quỵ tim mạch. Bạch trà thực sự là loại thuốc bổ tim đặc biệt.
6. Làm chắc xương cốt
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người uống trà thường xuyên có mật độ xương cao hơn và khỏe hơn những người không uống. Bạch trà có tác dụng tốt cho người bị viêm khớp, loãng xương.
7. Kháng khuẩn & chống virus
Bạch trà là một sát thủ tự nhiên của vi khuẩn và virus. Trong bạch trà có rất nhiều các chất chống oxy hóa giống như trong hệ thống miễn dịch, giúp bảo vệ chống lại những kẻ xâm nhập và các mầm bệnh. Chúng giúp bảo vệ chống lại cảm cúm, cảm lạnh thông thường.
8. Làm chắc răng và nướu
Bạch trà có chứa một lượng nhỏ của chất florua và chất dinh dưỡng khác giữ răng khỏe mạnh. Nó cũng giết chết những vi khuẩn gây ra mảng bám, sâu răng và hơi thở hôi.
9. Làm đẹp cho da
Việc phơi nắng quá lâu, căng thẳng, và một chế độ ăn uống không hợp lý có thể làm hỏng da và làm cho da bị lão hóa trước tuổi. Bằng cách loại bỏ các gốc tự do, bạch trà giúp bảo vệ da và làm chậm quá trình lão hóa. Uống bạch trà tạo một làn da khỏe mạnh và rạng rỡ.
10. Các lợi ích sức khỏe khác
Ngoài các lợi ích kể trên, bạch trà còn mang lại có nhiều lợi ích sức khỏe khác. Bạch trà có thể làm giảm lượng đường trong máu, giúp ngăn ngừa và giảm bớt các triệu chứng của bệnh tiểu đường. Nó làm giảm căng thẳng và tăng sinh lực.
Phương thức chế biến các loại bạch trà
“Ba trắng” là yêu cầu đầu tiên cho nguyên liệu tươi dùng sản xuất bạch trà, đó là chồi, lá đầu tiên và lá thứ hai đều phải được bao phủ bởi các sợi lông nhỏ, mịn màu trắng. Chế biến bạch trà rất ít công đoạn nhưng lại tốn nhiều nhân lực. Quyết định đến màu sắc, hương vị của bạch trà chính là quá trình làm héo, khô ở nhiệt độ không cao. Hiện nay phương pháp truyền thống đã được kết hợp với phương pháp hiện đại để cho ra những loại bạch trà có chất lượng ổn định.
Việc thu hoạch và sản xuất bạch trà khác với trà xanh và các loại trà khác. Chất lượng của bạch trà phụ thuộc nhiều vào giống, mùa thu hoạch và phương thức chế biến. Giống thường được sử dụng là giống trà bụi có tên là Narcissus hay Chaicha. Các chồi của giống trà này có rất nhiều lông tơ nhỏ, mịn và trắng. Thu hoạch chồi thường phải lưu ý về mùa vụ và thời tiết. Chất lượng và số lượng búp thu hoạch vào mùa xuân là tốt nhất, kế đến là mùa thu và sau cùng là mùa hạ. Tránh thu hoạch vào những ngày trời mưa hoặc có sương vào buổi sáng. Chỉ có các chồi và lá non được sử dụng cho bạch trà. Đôi khi phải che cây để giảm ánh bớt sáng vài tuần trước khi thu hoạch nhằm giảm các chất diệp lục trong lá trà. Không chọn các chồi màu tím, chồi mới mở, chồi bị hư hại bởi gió, con người hoặc côn trùng. Cũng không chọn những chồi quá dài hoặc quá mỏng.
Trà được phơi trên sân trong giai đoạn làm héo
Cách chế biến bạch trà cũng rất đặc biệt. Khác với trà xanh hay trà Ô long là phải có công đoạn vò để kích thích quá trình oxy hóa ở bạch trà, lá được làm héo từ từ hoặc cho vào ủ nhẹ (lên men) để hạn chế quá trình oxy hóa xảy ra. Trước đây công đoạn này phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện tự nhiên do chỉ làm héo nhờ gió. Hiện nay ta có thể tạo những nhà làm héo với điều kiện thoáng khí và nhiệt độ ổn định. Tuy nhiên, một số chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, việc cân bằng năng lượng mặt trời và trong nhà làm héo sẽ là nhân tố quyết định đến chất lượng của bạch trà. Tùy thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm của môi trường sẽ có kỹ thuật chế biến cho phù hợp. Bạch trà nếu làm héo, khô trong điều kiện quá nóng sẽ trở thành màu đỏ, còn ở điều kiện quá lạnh sẽ trở thành màu đen. Nhiệt độ làm héo khoảng 40-50 độ C và kéo dài khoảng 4 ngày cho tới khi độ ẩm đạt được là 10%. Trong trường hợp sau 4 ngày độ ẩm vẫn chưa đạt được theo yêu cầu sẽ nhờ đến sự hỗ trợ của máy sấy ở điều kiện nhiệt độ như trên.
Phân loại bạch trà phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu ban đầu. Bốn loại bạch trà đã được nhiều người biết đến, đó là Trà Bạc kim (Silver Needle), Bạch trà Mẫu đơn (White Peony), Bạch trà Mi Vạn thọ (Long Life Eyebrow) và Bạch trà Mi Triều cống (Tribute Eyebrow)..
Trà bạc kim
Trà bạc kim (Silver Needle) (Baihao Yinzhen)
Là loại bạch trà tốt nhất, chỉ có búp trắng bạc trông bắt mắt và vị ngon, có thể thu hoạch riêng chồi hoặc chồi với 1 lá. Đây là loại bạch trà nổi tiếng nhất được trồng ở một số huyện của tỉnh Phúc Kiến, chỉ tập trung thu hoạch một vài ngày vào đầu mùa xuân, với hương thơm tinh tế như hoa kim ngân và vị nhẹ nhàng hơi ngọt tạo ra sự mềm mại và thoáng mát trong vòm họng. Khoảng 4.500 nụ mới cho 0.45 kg loại trà quý hiếm này.
Bạch trà Mẫu đơn (White Peony) (Bai Mudan)
Tiếp theo, đứng hạng thứ hai về chất lượng là bạch trà mẫu đơn (thu hoạch 1 chồi 1 lá hoặc 1 chồi 2 lá). Bạch trà mẫu đơn tốt khi cả chồi và lá được phủ bên ngoài các lông tơ màu trắng bạc. Nó có hương vị mạnh hơn và màu sắc đậm hơn so với bạch trà kim bạc.
Bạch trà Mi vạn thọ (Long Life Eyebrow) (Shou Mei)
Đứng hàng thứ ba, bạch trà mi vạn thọ được làm từ chồi và lá còn sót lại sau khi thu hoạch bạch trà kim bạc và bạch trà mẫu đơn.
Bạch trà Mi triều cống (Tribute Eyebrow) (Gongmei)
Loại thấp hơn nữa là bạch trà mi triều cống được làm từ giống trà đặc biệt và chế biến hơi khác so với bạch trà. Có thể sử dụng 1 chồi 3 lá.
Các loại trà khác
Có rất nhiều loại bạch trà, một số được đặt tên theo xuất xứ, loại khác được bổ sung thêm một số thành phần đặc biệt vào các lá và chồi. Trái cây là thành phần bổ sung phổ biến nhất và thêm vị ngọt vào hương vị. Mỗi loại trà đều có một vài đặc tính nào đó, hãy thử nghiệm và tìm thấy loại bạch trà yêu thích của riêng bạn.
Một số lời khuyên khi sử dụng bạch trà
Bạch trà là một loại thuốc bổ tuyệt vời và một trong những quà tặng tuyệt vời của thiên nhiên. Khả năng lớn nhất của bạch trà là ngăn ngừa bệnh tật và rối loạn. Bạch trà bảo vệ chống lại ung thư, bệnh tim mạch và đột quỵ – nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong thế giới công nghiệp. Nhưng làm thế nào để có một tách bạch trà ngon và chất lượng? Một vài lời khuyên sau đây sẽ giúp bạn.
- Mua loại bạch trà lá rời chất lượng cao
Loại bạch trà tốt nhất là ở lá rời, chúng có chất lượng và hương vị cao hơn nhiều so hơn so với trà đóng bao, loại trà làm từ vụn trà.
- Ngâm trà 3-5 phút trong nước rất nóng
Giống như trà xanh, bạch trà tốt nhất là pha với nước tinh khiết cực nóng, nhưng không sôi. Để có hương vị mạnh hơn, cần ngâm thêm một vài phút. Dùng 2 thìa cà phê trà lá rời mỗi tách trà.
- Uống 2-4 tách bạch trà mỗi ngày
Nghiên cứu cho thấy 2-4 tách bạch trà một ngày mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn so với chỉ một tách. Để tiết kiệm bạch trà và tiền bạc, hãy ngâm lại lá trà một hoặc hai lần để trích tất cả các chất dinh dưỡng của bạch trà. Khi tái sử dụng lá trà, cần ngâm lâu hơn một vài phút so với lần ngâm đầu tiên.
- Tạo ra một nghi lễ trà riêng hàng ngày
Dành một vài phút mỗi ngày cho nghi lễ trà riêng. Hãy dành một vài phút yên tĩnh để thư giãn và thưởng thức trà. Hít thở sâu và khoan khoái, ngồi trên một chiếc ghế thoải mái, nghe một số bản nhạc thư giãn, làm bất cứ điều gì bạn thích. Không những sẽ nhận được lợi ích sức khỏe từ trà, mà còn giảm căng thẳng.
- Hãy gửi tặng bạch trà như một món quà
Bạch trà làm cho một món quà tuyệt vời cho những người yêu trà. Nó có một hương vị nhẹ nhàng, tươi mát và trà bạc kim rất nổi bật, tuyệt đẹp. Đó cũng là món quà cho sức khỏe. Sẽ cảm thấy tốt đẹp hơn khi biết rằng bạn làm phong phú hơn cuộc sống của người khác.
- Thử loại bạch trà mới
Nên thử những điều mới mẻ. Thế giới của trà cung cấp rất nhiều lựa chọn. Nếu có thể, hãy thử các loại bạch trà chất lượng cao nhưng trà kim bạc. Hãy thử một tách trà mới hoặc loại bạch trà mới mỗi tháng, hoặc mỗi 2 hoặc 3 tháng. Để dành một số tiền nhất định mỗi tháng để “khám phá trà”. Đối với mỗi loại trà mới, bạn sẽ hiểu biết thêm một chút về thế giới và về chính mình.
Thanh Thủy (bài do bạn Bá Trần giới thiệu)
