Thứ Tư, 7 tháng 9, 2022

Tại sao tuổi thọ của đàn ông ngắn hơn phụ nữ?

.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Science ngày 14/7/2022 có thể giải thích tại sao tuổi thọ của đàn ông ngắn hơn phụ nữ. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng khi lớn tuổi, nhiều nam giới phát triển các triệu chứng mất nhiễm sắc thể giới tính, có thể dẫn đến xơ hóa cơ tim và suy tim gây tử vong.

Hiện tượng như vậy có thể giải thích tại sao tuổi thọ của đàn ông ngắn hơn phụ nữ. Những người đàn ông có các triệu chứng mất nhiễm sắc thể Y sẽ qua đời sớm hơn và mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác như bệnh tim mạch và bệnh Alzheimer.

Nhà nghiên cứu sức khỏe Kenneth Walsh của Đại học Virginia, người dẫn đầu nghiên cứu mới, cũng cho rằng những người đàn ông có triệu chứng mất nhiễm sắc thể Y có thể được điều trị bằng thuốc pirfenidone. Thuốc hiện đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận để điều trị bệnh xơ phổi vô căn, một loại bệnh xơ phổi.

 See the source image

Nữ giới có hai nhiễm sắc thể X, trong khi nam giới có một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y. Nhưng khi già đi, nhiều nam giới, đặc biệt là những người hút thuốc, sẽ mất nhiễm sắc thể Y trong một tỷ lệ nhỏ tế bào của họ.

Mất nhiễm sắc thể Y đặc biệt dễ xảy ra trong các tế bào máu, cũng như các tế bào khác đang trải qua quá trình đổi mới nhanh chóng. Tuy nhiên, mất nhiễm sắc thể Y không xảy ra ở tế bào mầm đực, do đó nó không phải là đặc điểm di truyền.

Nghiên cứu cho thấy những người đàn ông có triệu chứng mất nhiễm sắc thể Y phản ứng hợp lý với pirfenidone và các loại thuốc chống xơ hóa khác đang trong giai đoạn phát triển, nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm.

Trong một email trả lời Zenger News, Giáo sư Walsh lưu ý rằng mất nhiễm sắc thể Y không liên quan đến nồng độ hormone giới tính. “Mất nhiễm sắc thể Y xảy ra ở các tế bào đang phân chia nhanh chóng, chẳng hạn như tế bào miễn dịch trong máu.”

“Sự thay đổi di truyền này (mất nhiễm sắc thể Y) làm thay đổi chức năng của các tế bào miễn dịch, gây ra bệnh tật và rút ngắn tuổi thọ.”

“Điều này phần lớn giải thích tại sao nam giới có tuổi thọ ngắn hơn so với nữ giới (trung bình khoảng 5 năm). Một lần nữa, việc mất nhiễm sắc thể Y không ảnh hưởng đến nồng độ hormone sinh dục như testosterone.”

Nghiên cứu mới của Giáo sư Walsh có thể là nghiên cứu đầu tiên cho thấy việc mất nhiễm sắc thể có thể gây ra những ảnh hưởng xấu trực tiếp đến sức khỏe nam giới.

Bằng cách phân tích dữ liệu từ Ngân hàng Biobank của Anh, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng bệnh tim mạch và suy tim ở nam giới có liên quan đến việc mất nhiễm sắc thể Y. Khi mất nhiễm sắc thể tăng lên, nguy cơ tử vong cũng tăng theo.

Giáo sư Walsh cho biết phòng thí nghiệm của ông có các nghiên cứu dài hạn về các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, bao gồm hút thuốc, cholesterol cao, béo phì và huyết áp cao. Tuy nhiên, đặc biệt, ông lưu ý rằng yếu tố nguy cơ lớn nhất rõ ràng là tuổi cao.

Giáo sư Walsh cũng nói rằng các khoa học gia đang nghiên cứu các đột biến tế bào “soma” và vai trò của chúng trong quá trình lão hóa.

“Đột biến soma không di truyền, nhưng chúng phát sinh từ quá trình lão hóa.”

“Về cơ bản, khi chúng ta già đi, các đột biến tích tụ trong tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta và ‘bản thiết kế’ DNA của chúng ta ngày càng bị hư hỏng do những ‘lỗi’ này.”

Đối với nam giới, đột biến phổ biến nhất là mất toàn bộ nhiễm sắc thể Y, được phát hiện ở 40% nam giới trên 70 tuổi. Đàn ông bị mất nhiễm sắc thể có nhiều khả năng qua đời sớm hơn hoặc mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác như ung thư và bệnh Alzheimer.

Giáo sư Walsh chỉ ra rằng để xác định việc mất nhiễm sắc thể Y có thực sự liên quan đến bệnh tim mạch hay không, ông và nhóm của mình đã sử dụng phân tích thực nghiệm và dịch tễ học để đưa ra các lập luận thuyết phục rằng, mất nhiễm sắc thể Y là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tật và tuổi thọ bị rút ngắn.

“Đặc biệt là sau 60 tuổi, nam giới qua đời sớm hơn phụ nữ. Có vẻ như họ đang già đi nhanh hơn về mặt sinh học”, giáo sư Walsh cho biết trong một tuyên bố do Đại học Virginia đưa ra.

Giáo sư Walsh nói thêm: “Chỉ riêng ở Hoa Kỳ đã có hơn 160 triệu nam giới. Số năm tuổi thọ bị mất đi do bất lợi về sinh tồn của nam giới là đáng kinh ngạc.”

“Nghiên cứu mới này cung cấp manh mối về lý do tại sao đàn ông sống ngắn hơn phụ nữ.”

Phát biểu về nghiên cứu, giáo sư Walsh cho biết, “Những dữ liệu này lần đầu tiên cho thấy việc mất nhiễm sắc thể Y ở nam giới có liên quan trực tiếp đến bệnh tật.”

“Nó không chỉ là một đặc điểm của lão hóa, mà còn đóng một vai trò trực tiếp trong sự phát triển của các bệnh do lão hóa gây ra.”

Lý Uyển Hồng thực hiện / Mai Thanh biên dịch/quinhon11