Dich từ “What Your Blood Type Says About Your Health Hallie Levine, February 21, 2023”
Bạn có biết nhóm máu của mình không? Có nhiều triển vọng là không . Theo một cuộc khảo sát được công bố bởi Công ty Thí nghiệm Y tế Quest Diagnostics thì có 66 phần trăm người dân Mỹ để ý đến cung hoàng đạo của họ,trong khi đó chỉ có 51 phần trăm quan tâm tới nhóm máu của mình
Có những lý do sức khỏe thuyết phục vì sao bạn nên biết về nhóm máu của bạn, đặc biệt là khi nói đến trái tim của bạn. Nghiên cứu cho thấy rằng những người có nhóm máu nhất định - cụ thể là A và B - có nguy cơ cao bị máu đóng cục(blood clots) , nhồi máu cơ đau tim (heart attacks) và đột quỵ (stroke).
Bác sĩ tim mạch Robert Salazart--thuộc Hệ thống Y tế Memorial Hermann ở Houston --cho biết: “Trong ngành truyền máu, chúng tôi quan tâm nhiều về nhóm máu “. Ông cho biết có một số lợi ích nào đó đối với sức khỏe tim mach khi biết về nhóm máu. Ông cho biết thêm là “Ngày càng có nhiều người thúc đẩy việc cá nhân hóa y học và tư vấn y tế. Việc thông tin về nhóm máu có thể giúp các bác sĩ có thêm dữ liệu để điều trị bệnh nhân một cách tốt nhất”
Các loại máu
Nhóm máu được xác định bởi sự hiện diện hay vắng mặt của một số những chất---được gọi là kháng nguyên (antigens)-- có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch khi có vật lạ trong cơ thể.
Theo Hội Chữ thập đỏ Hoa Kỳ, có bốn nhóm máu chính là A, B, O và AB. Ngoài những kháng nguyên nói trên, còn có một loại protein được gọi là yếu tố Rh, có thể có mặt (+) hoặc không có mặt (-). Điều đó có nghĩa là tổng cộng có tất cả 8 phân loại nhóm máu (blood subtypes): A+, A-, B+, B-, O+, O-, AB+, AB-.
Các loại A và B và cục máu đông
Theo một nghiên cứu vào năm 2020 được công bố trên tạp chí Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology thì những người có nhóm máu A và B có nguy cơ hình thành cục máu đông (blood clots)cao hơn so với những người có nhóm máu O. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 400.000 bệnh nhân và đã nhận thấy rằng so với nhóm người có loại máu O thí nhóm người có nhóm máu A và B có 50% nhiều khả năng hơn phát triển cục máu đông ở chân được gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (deep vein thrombosis) và 47% nhiều khả năng hơn phát triển thuyên tắc phổi (pulmonary embolism ) .
huyết khối tĩnh mạch
thuyên tắc phổi
So với nhóm người có nhóm máu O thì các người có nhóm máu A và B có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim tim (heart attack) cao hơn 8% và nguy cơ bị suy tim (heart failure)cao hơn 10%.
Tại sao nhóm máu ảnh hưởng đến nguy cơ cục máu đông
Nhà huyết học Mary Cushman -- giáo sư y học và bệnh lý tại Đại học Y khoa Larner thuộc Trung tâm Y tế Burlington, Vermont--cho biết có nhiều lý do giải thích tại sao điều này xảy ra.
Theo giáo sư Cushman thì “Enzyme kiểm soát nhóm máu có những hành động khác. Một trong những hành động này là sửa đổi một loại protein gọi là yếu tố von Willebrand (von Willebrand factor) rất quan trọng trong việc hình thành cục máu đông. Các sửa đổi protein này khác nhau với các nhóm máu khác nhau. Vì vậy những người có nhóm máu O có mức yếu tố von Willebrand trung bình thấp nhất và nguy cơ hình thành cục máu đông bất thường thấp nhất trong khi đó những người có nhóm máu AB có mức độ yếu tố Willebrand cao nhất và trong một số nghiên cứu có nguy cơ đông máu cao nhất.”
Theo bác sĩ tim mạch Joshua Beckman –thuộcc UT Southwestern Medical Center-- thì lý do cũng có thể là vì một số khác biệt về các tiểu cầu (platelets)tức là các mảnh tế bào nhỏ trong máu hình thành cục máu đông. Điều này có thể khiến bạn dễ bị đông máu hơn.
Kết dính tiểu cầu
Loại A, loại AB và cholesterol, đột quỵ
Có bằng chứng cho thấy nhóm máu A có liên quan đến mức độ cao về cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) tức là về chất sáp làm tắc nghẽn động mạch. Nhóm máu AB có liên quan đến chứng viêm (inflammation) có thể có ảnh hưởng xấu đến các mạch máu. Tuy nhiên bác sĩ Beckman cho biết còn cần thực hiện nhựng nghiên cứu rộng lớn hơn trước khi đi đến một kết luận chắc chắn về điều này
Nhóm máu cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ đột quỵ. Một nghiên cứu vào năm 2022--- được công bố trên tạp chí y khoa Neurology-- đã xem xét 48 nghiên cứu thực hiện trên 17.000 bệnh nhân đột quỵ và đã phát hiện ra rằng những người có nhóm máu A có nguy cơ bị đột quỵ sớm cao hơn 16% so với những người có những nhóm máu khác và những người có nhóm máu O có nguy cơ bị đột quỵ thấp hơn 12%. . Một nghiên cứu trước đó do bác sĩ Cushman thực hiện cho thấy nhũng người có nhóm máu AB có nguy cơ đột quỵ cao gấp 1,8 lần so với những người có nhóm máu O . Còn các nhóm máu khác thì không ảnh hưởng.
Nhóm máu và các rủi ro sức khỏe khác
Các nhà khoa học đang nghiên cứu xem nhóm máu có thể ảnh hưởng như thế nào đến rủi ro do vi rút COVID-19 gây ra, nhưng họ nói rằng còn quá sớm để đưa ra kết luận chắc chắn.
Nghiên cứu đã liên kết nhóm máu O với khả năng thấp bị bệnh tả nặng (serious cholera) và với khả năng bảo vệ chống bệnh sốt rét nghiêm trọng (serious malaria)
Bạn có thể làm gì?
Điều quan trọng là bạn nên hiểu rằngmặc dù kết quả nghiên cứu cho biết là một số nhóm máu nhất định có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe như cục máu đông và đột quỵ, nhưng theo như bác sĩ Cushman nói “nguy cơ này tương đối vẫn nhỏ hơn so với nguy cơ gây ra bởi hút thuốc và huyết áp cao, và nhóm máu không cho biết nhiều về nguy cơ này đối với riêng cá nhân từng người.
Bạn cũng không nên để cho nhóm máu của mình mang lại cho bạn cảm giác an toàn sai lầm. Nếu bạn phải phẫu thuật hoặc nếu bạn bị ung thư thì cả hai tình huống này đều có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và bác sĩ Cushman khuyên bạn nên nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình về kế hoạch ngăn ngừa cục máu đông. Bác sĩ Cushman cũng cho biết “Nếu bạn có nhóm máu O, bạn có thể có nguy cơ mắc một số bệnh như huyết khối thấp hơn một chút, nhưng điều này không hoàn toàn bảo vệ bạn tránh khỏi nguy cơ đó. Huyết khối xảy ra khi cục máu đông làm tắc nghẽn các mạch máu”
Theo bác sĩ Salazar thì biết được nhóm máu của mình có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về sức khỏe tim mạch của bạn. Theo ông thì “ Mặc dù các bác sĩ thường đề cập đến các yếu tố rủi ro có thể kiểm soát được, chẳng hạn như huyết áp cao, tiểu đường và hút thuốc, nhưng họ ít có thảo luận về gen hoặc nguy cơ di truyền đối với bệnh tim. Theo ông thì xác định nhóm máu của bệnh nhân là “một cách để gạn lọc ra những cá nhân có nguy cơ cao bị mắc bệnh”. Theo hướng dẫn Life's Essential 8 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ thì đối với những người này họ cần phải : ăn uống đúng cách, năng vận động, không hút thuốc, ngủ đủ giấc, kiểm soát cân nặng, kiểm soát cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu và kiểm soát huyết áp .
https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/lifes-essential-8
Bác sĩ Cushman nhấn mạnh là “ bất kể nhóm máu của họ là gì, mọi người nên có lối sống lành mạnh cho tim. Chẳng hạn như tuân theo hướng dẫn Life's Essential 8 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ sẽ kéo dài tuổi thọ của họ và giúp giảm nguy cơ mắc các hậu quả liên quan đến huyết khối ( thrombosis-related outcomes) như nhồi máu cơ tim (heart attack) , đột quỵ (stroke) và huyết khối tĩnh mạch (venous thrombosis)
Làm thế nào để biết đươc nhóm máu của bạn
Một xét nghiệm máu đơn giản có thể tiết lộ nhóm máu của bạn. Nếu tò mò bạn có thễ yêu cầu bác sĩ gởi bạn đi lày máu tại phòng thí nghiệm. Có một cách khác rất nhanh chóng và dễ dàng để xác định nhóm máu của bạn mà cũng rất vị tha: đó là hiếnmáu.
Một cuộc khảo sát quốc gia năm 2019 do Hội Chữ thập đỏ thực hiện cho thấy hơn một nửa số người tưởng rằng muốn hiến máu họ cần biết nhóm máu của họ, nhưng điều đó không đúng. Sau khi hiến máu, họ sẽ biết nhóm máu của mình qua Hội Chữ thập đỏ. Hơn một phần ba — 37 phần trăm — dân số thế giới có nhóm máu thường gặp nhất là nhóm máu O+.
NBNtintuccaonien
