Thường ra nấc cụt ( hiccups) chỉ
là chuyện nhỏ: chẳng hạn như khi bạn ăn burger quá nhanh, uống bia quá nhanh để
chiêu miếng bánh hoặc quá phấn khích khi sắp được ăn burger với bia. Các vụ thỉnh
thoảng nấc cụt này hiếm khi kéo dài quá một vài phút , và theo bác sĩ Kenneth
Brown thì " tất cả các nấc cụt là do các dây thanh âm (vocal cords) đóng lại
đột ngột " .
Các dây thanh âm này đóng
thình lình nhờ vào sự co thắt không tự ý (involuntary contraction) của cơ hoành (diaphragm).Bác sĩ Brown giải
thích như sau " Một dòng điện đã làm cho cơ hoành giật nảy không phải lúc,
giống như môt tia tửa nhỏ xẹt ra vậy." Điều này có vẻ như (tương đối) vô
hại
Thế nhưng đôi khi nấc cụt có thể
trở thành phiền phức hơn. Bất cứ cái gì kích thích cơ hoành, hoặc dây thần kinh
phế vị (vagus nerve) chạy xuyên qua cơ hoành từ não tới bụng, có thể gây nấc
cụt, và đôi khi--tuy rằng rất hiếm-- các tác nhân gây kích thích này có thễ gây
hại cho sức khỏe
Về mặt chuyên môn, nấc cụt dai
dẳng (persistent hiccup) lâu trên 48 tiếng và nấc cụt khó chữa (intractable
hiccup) kéo dài hơn một tháng. Theo bác sĩ Brown, bất cứ nấc cụt nào kéo dài quá 48 tiếng cần được bác sĩ chẩn đoán
, và thậm chí nếu bạn nấc cụt 12 tiếng cũng đã nên đi gặp bác sĩ rồi
Điều này không có nghĩa là mỗi khi
bạn không nói nên được lời vì nấc cụt là
có điều gì nghiêm trọng xẩy ra cho bạn. Chúng tôi chỉ muốn bạn đi gặp bác sĩ là
để xem điều gì xẫy ra cho bạn. Thế nhưng nếu ngoài nấc cụt, bạn có những triệu
chứng khác như sốt, đau đớn hay khó thở thì nấc cụt thật sự muốn nói lên điều gí
đó nghiêm trọng như trình bày dưới đây
1-
Bạn có thể bị hồi lưu acid (acid reflux)
Đầy hơi ( bloating)và ợ nóng (heartburn)có
thể kích thích cơ hoành. và các loại vấn để này của hệ dạ dày-ruột là nguyên
nhân chính gây ra nấc cụt dai dẳng. Nếu chữa khỏi các vấn đề này thì thuờng ra nấc cụt cũng biến mất
luôn. Do đó nếu nấc cụt không hết và nếu bạn cũng thấy đau rát ở dạ dày, ngực
và cuống họng thì bạn cần cho bác sĩ biết về các triệu chứng này
2- Dây thần kinh
có thể bị tổn thương
Cơ
hoành bị co giật có thể liên hệ với sự tổn thương của dây thần kinh phế vị
(vagus nerve). Tổn thương này có thễ có tính tạm thời do viêm amidan hay do một sợi
lông "chọc lét " màng nhĩ hoặc có thể vĩnh viễn do một khối u hay một
tai nạn gây ra Tất cả những gì đụng chạm
tới công việc của dây thần kinh ở cổ, cuống họng,ngực và bụng có thễ dẫn tới
nấc cụt
3- Bạn có thể bạn bị đột quỵ
Nấc cụt nghiêm trọng - tới mức bạn phải đi cấp cứu--
có thể là một dấu hiệu của đột quỵ. Các chuyên gia chưa hiểu hoàn toàn lý do,
ngoại trừ một điều là có một dạng đặc biệt của đột quỵ--xẩy ra ở phía sau não
thay vì ở đỉnh não--thuờng ra có liên hệ nhiều hơn với nấc cụt và hay xẩy ra
nhiều hơn đối với phụ nữ. Các nấc cụt báo hiệu đôt quỵ này thường có kèm theo
đau ngực, tê hoặc mắt mờ , thế nhưng chứng
nấc cụt này quá nặng đển nỗi át hẳn các triệu chứng khác
4.
Chức năng thận có thể suy yếu
Có nhiều điều cho biết thận có vấn đề, nhưng nếu chức
năng thận suy yếu dần thì các chất độc
được các bộ phận thải ra đáng lẽ bị "tống" ra ngoài lại tích
tụ bên trong cơ thể. Vỉ vậy cơ hoành và dây thần kinh phế vị sẽ không duợc thoải mái, dẫn dến nấc cụt thuờng
xuyên.
Nếu nấc cụt kết hợp với co giật cơ bắp, khát nước nhiều hay da xanh xao
thỉ bạn phải báo cho bác sĩ biết. Bác sĩ Brown cho biết " Nấc cụt có liên hệ với thận có thể là một dấu
hiệu cho biết bạn cần được điều trị .Chúng tôi thường thấy bệnh
nhân nấc cụt trước khi thẩm tách (dialysis) nhưng sau khi thẩm tách lại hết nấc cụt"
5- Não có thể có khối u
Trường hợp này hết sức hiếm. Vào năm 2010, Chris
Sands--một nhân viên đài BBC-- sau bốn năm cố gắng chế ngự chứng nấc cụt đã được chẩn đoán có khối u ở cuống não, nơi
phát xuất dây thần kinh phế vị. Sau cuộc giải phẫu kéo dài 3 tiếng hai phần ba
khối u đã được cắt bỏ. Bốn tháng sau khi giải phẫu chứng nấc cụt giảm đáng kể
, và khi vết mổ hết sưng tấy thì nấc cụt cũng hết luôn.
6- Bạn có thể mang thai
Theo bác sĩ Brown một số phụ nữ cho biết là một trong
những dấu hiệu mang thai đầu tiên của họ
là nấc cụt thường xuyên hơn. Hiện
nay chưa có giải thích khoa học nào vể điều này, nhưng bác sĩ Brown cho rằng có
thể là các thay đổi về hormon hay sự lên xuống của mức stress đã dẫn tới nhiều
nấc cụt hơn. Ngoài ra sự gia tăng hồi
lưu acid, thông thưởng xẩy ra khi thai nghén, cũng có thể gây nhiểu nấc cụt vì lo lắng
hơn
