Thoái hóa khớp (THK) là một
bệnh khớp thường gặp ở người cao tuổi (khoảng 80% cụ trên 70 tuổi). Người bệnh
thường có các triệu chứng đau khớp, hạn chế vận động hay sưng khớp, biến dạng
khớp. Những người có dị dạng khớp, thừa cân béo phì, chấn thương khớp, khi trẻ
lao động nặng thì đến tuổi trung niên hoặc về già cũng dễ mắc bệnh. Vậy làm thế
nào để có được chế độ ăn uống phù hợp để dự phòng và giảm nhẹ căn bệnh THK?
Thực phẩm từ động vật
Người THK có thể ăn thịt lợn, thịt gia cầm (gà, vịt), tôm, cua, đặc biệt
là nên ăn cá nước lạnh như cá hồi, cá ngừ vì chúng chứa nhiều acid béo omega-3.
Nhiều người quan niệm "ăn gì bổ nấy", do vậy, để phòng ngừa thoái hóa
khớp, họ thường ăn những món ăn nấu từ xương ống hoặc sườn. Về mặt khoa học,
nước hầm từ xương ống hay sụn sườn bò và bê có chứa nhiều glucosamin và
chondroitin là những hợp chất tự nhiên trong sụn, có tác dụng giúp sụn chắc
khỏe. Ngoài ra, các món ăn nấu từ xương ống hoặc sườn còn có thể bổ sung nguồn
canxi quí báu cho cơ thể. Việc ăn các món ăn từ tôm, cá hầm cả xương cũng giúp
bổ sung canxi. Những người cao tuổi nếu có điều kiện thì nên sử dụng những
"dược liệu" tự nhiên này.
 |
Thực phẩm từ thực vật
Người THK nên ăn đầy đủ các loại ngũ cốc. Ngoài ra, đậu nành, rau xanh,
hạt mầm có đặc tính chống bệnh tật, tăng cường hệ miễn nhiễm, kháng ôxy hóa.
Tăng cường ăn đu đủ, dứa, chanh, bưởi vì các loại trái này là nguồn cung ứng
men kháng viêm và sinh tố C, hai hoạt chất có tác dụng kháng viêm.
Đặc biệt
hiện nay, người ta đã phát hiện được tác dụng chữa THK của trái bơ kết hợp với
đậu nành.
Nghiên cứu cho thấy các chất
trong trái bơ hay đậu nành có thể kích thích tế bào sụn sinh trưởng collagen,
một thành phần protein chủ yếu của gân, sụn và xương. Trong một nghiên cứu,
những người bị THK gối hay khớp háng được cho uống trái bơ hay đậu nành trong
vòng 6 tháng thấy giảm các triệu chứng của THK và không phát hiện thấy tác dụng
phụ gì cả.
Một số gia vị như ớt, hạt tiêu, gừng, lá lốt đều có tác dụng chống
viêm, giảm
đau đối với bệnh THK. Thậm chí, người ta còn phân tách được từ ớt hoạt
chất capsain có thể bôi chữa sưng đau khớp thoái hóa.
Có nhiều loại nấm rất có ích
cho sức khỏe người cao tuổi. Các món ăn chế từ nấm như canh nấm đông cô, lẩu
nấm, nấm hương xào thập cẩm rất được ưa chuộng. Không chỉ là món ăn ngon, các
loại nấm còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cơ thể, chống lão hóa, làm
giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, tim mạch... là các bệnh thường hay kèm
theo người cao tuổi.
Mộc nhĩ có tác dụng hạ huyết áp, phòng ngừa bệnh xơ vữa
động mạch. Nó còn chứa một loại polysaccharid có khả năng tăng cường miễn dịch
trong cơ thể để chống chất phóng xạ và ức chế khối u.
Nấm hương được mệnh danh
là "vua của các loại nấm" còn có tác dụng chống viêm, chữa cơ thể suy
nhược, chứng chân tay tê bại.Y học hiện đại coi nấm hương như một nguồn bổ sung đáng kể lượng vitamin
D 2 để phòng và chống bệnh còi xương, trị chứng thiếu máu. Đó là do chất
ergosterol có trong nấm hương, dưới tác dụng của tia cực tím trong ánh nắng mặt
trời sẽ chuyển thành vitamin này. Nấm hương, mộc nhĩ kết hợp với súp lơ xanh,
cà rốt, ớt đỏ để tạo thành món nấm hương xào thập cẩm, không chỉ ngon mà còn có
khả năng phòng bệnh THK.
Cà rốt và ớt rất giàu vitamin A và E, hai nhân tố cần
thiết để bảo vệ bao khớp và đầu xương. Súp lơ xanh là thực phẩm giàu vitamin K
và C, giúp cho xương khớp chắc khỏe.
Có quan điểm cho rằng khi chế biến cà chua phải bỏ hạt vì ăn phải thì dễ
bị viêm xương khớp. Trên thực tế không đúng như vậy. Ăn cà chua rất có lợi vì
có thể làm bớt đau khớp. Hạt cà chua không những không có hại mà còn có thể
thay thế aspirin, có tác dụng giảm đau, chống viêm khớp.
Tuy nhiên, quả thật có
một số thực phẩm không có lợi cho những người cao tuổi như các chất béo (dầu,
mỡ các loại), chất ngọt như kẹo, bánh, đồ uống ngọt.
Về đồ uống, các nghiên cứu
của các nhà khoa học Thụy Điển đã chứng tỏ uống rượu vang có điều độ có thể làm
giảm một nửa nguy cơ phát triển bệnh viêm khớp mạn tính
BS Nguyen Vĩnh Ngọc
