Những điều nên biết về viêm

Bệnh tim, đột quỵ, viêm khớp, viêm kết tràng, đau xơ cơ, luput, xơ cứng rải rác, tiểu đường, mệt mỏi mạn tính và Alzheimer có điểm gì chung? V âng, tất c ả chúng đ ều là b ệnh tật , nhưng chính xác nhất chúng đều được gây ra bởi hay có liên quan với chứng viêm (inflammation)

Các nhà khoa học phát hiện là nguyên nhân chung cho một chuổi  dài những bệnh tật  là quá trình viêm vượt ngoài tầm kiểm soát.  Chứng viêm được kiểm soát bởi một nhóm các hóc-môn gọi là prostaglandin, một số hormone này kích thích viêm nh ưng một số khác lại giảm viêm. Bạn có thể ảnh hưởng l ên các hóc-môn này thông qua một số yếu tố, bao gồm cảm xúc, nếp sống và đặc biệt là chế độ ăn uống.

Trong y học Trung Hoa, viêm có khuynh hướng liên quan đến nhiệt. Nhiệt này thấy rõ ràng nhất khi bạn bị nhiễm khuẩn ở các khớp  viêm  đỏ và nóng. Tuy nhiên nhiệt này có thể không biểu hiện rõ mà chỉ gây những triệu chứng tinh vi hơn như cảm giác ấm nhẹ, không ngừng khát nước lạnh, dễ bị kích thích, đổ nhiều mồ hôi, bồn chồn và táo bón.

Nhiệt do viêm này có thể do nhiều nguồn gốc khác nhau. Một là do chế độ ăn uống không hợp lý, mà theo y học ẩm thực Trung Hoa, là có quá nhiều chất cay, mỡ hay các chất có nhiều đạm và quá ngọt. Theo y học Trung Hoa, nhiệt cũng sản sinh ra do sự đình trệ; điều n ày c ó nghĩa là khi mọi thứ vì lưu chuyển không tốt sẽ tụ lại và tạo ra nhiệt. Trong cơ thễ của bạn, bất cứ thứ gì liên quan đến năng lượngvà tiêu hoá cho đến cảm xúc đều có thể bị đình trệ. Nếu bạn thấy ai đó l ên cơn  nóng do tức giận thì đó cũng là một dạng đình trệ cũa cảm xúc gây ra một chút nhiệt.

Các nhà khoa học phương Tây cũng đ ã phát hiện ra rằng các thực phẩm mà bạn ăn có thể kích thích viêm hoặc chống viêm. Các chất béo có liên hệ chặt chẽ với viêm bởi vì cơ thể bạn tạo ra prostaglandin từ c ác acid béo. Cũng giống như trong thuyết ẩm thực Trung Hoa, các chất béo thúc đẩy viêm gồm có dầu/chất béo bị hydro- hoá một phần, và dầu đa không bão hoà như là dầu bắp, dầu đậu phụng và dầu rum (safflower). Ngoài ra, các chất béo trans-fat như bơ thực vật (margarine) hay mỡ  thực vật (vegetable shortenings), và các chất béo bão hoà có trong các sản phẫm động vật (trừ cá) cũng thúc đẩy viêm

Đoc tới đây, có thể bạn đang nghĩ rằng mình không còn gì để ăn cả, nhưng thực tế là vẫn còn một hay hai lựa chọn hợp lý. Nhưng đùa vậy thôi chứ thực ra có rất nhiều. Các thực phẩm chống viêm bao gồm cá (đặc biệt là cá biển sâu), dầu cá, dầu olive, c ác loại hạt (đặc biệt là óc chó), hạt lanh xay hay dầu hạt lanh, và các thực phẩm từ đậu nành. Các thực phẩm chống viêm khác bao gồm  các rau và trái cây nhiều mầu sắc được biết có h àm lượng chất chống oxi-hoá cao. Ngoài ra, gừng và nghệ, cả hai đều là thảo dược Trung Hoa, cũng có tác dụng chế ng ự viêm.

Có một xét nghiệm máu có thể đo mức độ viêm ở trong các động mạch gọi là C-reactive protein (CRP). Tuy nhiên, nếu bảo hiểm sức khỏe của bạn không chấp thuận thanh toán xét nghiệm này thì bạn có thễ làm xétnghiệm insulin trong máu lúc đói vì xét nghiệm này cũng  là một chỉ dấu của viêm. Nói chung, mức độ insulin trong máu cảng cao thì mức độ viêm cũng càng lớn.

Một vài lời khuyên giúp bạn kiểm soát mức độ viêm

- .Duy trì một sức cân nặng hợp lý. Mô mỡ là nơi tích luỹ ẩm ướt(thấp khí), mà theo thời gian sẽ dần dần chuyển thành nhiệt.

- Tập thể dục thường xuyên để cho năng lượng lưu chuyển và giảm stress, nhờ vậy  viêm cũng giảm . Tập thể dục còn giúp nâng cao sức khỏe của tim và phổi. Bạn không nhất thiết phải chạy ba môn phối hợp , chỉ cần đi bộ 20 đến 30 phút ít nhất bốn lần mỗi tuần cũng đủ .

- Nếu bạn hút thuốc th ì nên bỏ ngay.  Hút thuốc t ạo nhiệt trong cơ thể, gây viêm phổi và ức chế tuần hoàn. 

- Loại c ác thực phẩm chế biến  ra khỏi danh sách đi chợ. Trong hầu hết các trường hợp, thực phẩm chế biến chứa rất nhiều đường, chất béo trans-fat và hoá chất; tất cả những chất này đều g óp phần v ào vi êm.. Nếu một m ặt hàng có một nhiều thành phần mà bạn không thể đọc được,bạn  hãy bỏ đửng nên mua.

- Kiểm soát stress của bạn vì stress là sát thủ đối với sức khoẻ của bạn Bạn hãy t ập Yoga, tập thở t ật sâu ho ặc tưởng tượng môt nơi yên bình cho chính b ạn – điều gì cũng được.

- Cà răng (floss) cho kỹ. Các sản phẩm như Reach, POH hay Oral Care rất hữu dụng. Có mối quan hệ trực tiếp giữa bệnh nướu răng, viêm và bệnh tim.

- Điều trị ngay bất c ứ nhiễmkhuẫn nào lâu khỏi. Nên nhớ là có mối liên hệ trực ti ếp giữa các nhiểm khuẩn mãn tính và viêm toàn thân.

- Để ý đến sự nhạy cảm đối với thực ph ẫm, bởi vì chúng có thể gây ra nhựng  triệu chứng viêm, không phảì chỉ trong ruột, mà còn cả toàn thân. Một vài thủ phạm thường gặp bao gồm các ngũ cốc chứa gluten, thực phẩm từ sữa và các loại thảo mộc lảm bộc phát cơn đau viêm khớp (nightshade plants) như khoai tây, cà chua, hạt tiêu và cà tím. Nếu bạn có nh ững vấn đềvề tiêu hóa, bạn nên thử loại bỏ một số thực phẩm mà bạn cho là nguyên nhân gây ra vấn đề.

What You Need to Know About Inflammation- Lynn Jaffee- September 22, 2014

 

Bài đọc thêm

Viêm: quả bom nổ chậm trong cơ thể bạn