Nhờ thiết bị cảm ứng các bệnh nhân Alzheimer có thể tiếp tục sống an toàn ở nhà

Cu bà Mary Lou không biết mình đang “được”  theo dõi. Năm nay cụ 77 tuổi  và mắc bệnh Alzheimer ở giai đoan giữa. Mặc dầu sống một mình, cụ được gia đình theo dõi chặt chẽ. Cụ đang sinh sống tại Washington D.C; nếu  trong khoảng từ 9 giờ tối tới 6 giờ sáng m à cụ ra khỏi nhà thì một cảm biến “thầm lặng” (silent sensor)  gắn ỡ cửa ra vào sẽ gởi tin nhắn báo động cho người con gái của cụ biết ngay

Mỗi một trong hai chùm chìa khóa của cụ Mary Lou đềucó gắn một cảm biến (sensor) ghi nhận mỗi khi cụ dời khỏi khu chung cư. Một cảm biến chuyễn động (motion  sensor) gắn trong bếp quan sát thói quen ăn uống của cụ, và một cảm biến khác trong phòng ngủ ghi nhân cụ tỉnh giấc lúc nào vào mỗi buổi sáng và nh ận ra bất cứ vần đề g ì về giấc ngủ của cụ. Ngay cả trong phòng giặt ủi cũng có gắn cảm biến ngập nước (flood sensor)

Tất cả các cảm biến đều do hãng SmartThings sản xuất và chuyển thông tin tới một trung tâm vô tuyến nhỏ. Hai nguời con gái của cụ Mary Lou có thễ kiểm tra các thông tin qua “app” của điện thoai smartphone của họ và thiết lập những c ỉ dẫn đặc biệt . Con gái c ủa cụ Mary Lou tên là Cathy Johnson cho biết “ Tất cả đều được sắp xếp để tránh cho mẹ chúng tôi phải vào viện chăm nuôi . Tâm nguyện của chúng tôi là cố giữ cho mẹ chúngtôi được sống ở nhà lâu chừng nào hay chừng nấy”

Ngày nay những người chăm nom –như Cathy Johnson— đều hưóng về “kỹ thuật nhà thông minh” (smart-home technology) và các thiết bị mang theo (wearable devices) để giám sát những người trong gia đình bị bệnh Alzheimer và sa sút trítuệ, nhắm giúp cho họ sống độc lập được lâu dài hơn. Một trong những thứ đầu tiên mà bệnh nhân Alzheimer mất đi là khả năng học tập những điều mới. Điều này đặc biệt làm cho họ khó mà thích nghi với một chỗ ở mới. Nhưng nếu họ tiếp tục sống ở nhà một mình thì cũng có những nguy hiễm, chẳng hạn như quên không tắt bếp lò, hay đi lang thang hoặc quên uống thuốc

Bà Beth Kallmyer, phó chũ tịch tổ chức Alzheimer’s Association, cho biết  “Thường ra , các quyết định chăm nom được đưa ra khi mà sự an toàn trở thảnh một vấn đề. Những thiết bị như là các cảm biến trên đây có thễ giúp cho ngưởi bệnh cảm thấy thoải mái hơn và làm cho sự chuyễn tiếp được dễ dàng hơn”

Tỉm kiếm một hệ thống thích hợp

SmartThings là  một hệ thống tự động hoá nhà ở tự thiết lập (DIY home automation system; DIY=Do It Yourself) nối các cảm biến và các thiết bị thông minh với một trung tâm vô tuyến. Ngoài các cảm biến như trong nhà cụ Mary Lou, hệ thống còn cung cấp những điều nhiệt thông minh (smart thernostats), những nút gắn thông minh ( smart plugs), các khoá cửa và camera giám sát (surveillance cameras)

Lowe's, Home Depot, Best Buy, AT&T và Staples cũng có những hệ thống kết nối trong nhà riêng của họ

Các hệ thống Lively và BeClose  cung c ấp nhửng đồ vật phụ  dành riêng cho các cao niên như giường, bồn cầu và các cảm biến gằn vào hộp đựngthuốc. GrandCare cung cấp những thiết bị kết nối việc theo dõi huyết áp, trọng lượng và mức glucoz

Những thiết bị mang theo (wearable  devices) có thễ giúp theo dõi sức khoẻ và hành vi cũa người mang và được ráp thêm các cảm nhận gia tốc (accelerometers)  để  nhận ra những thay đỗi thể chất của người mang và khi người này té ngã. Tempo là một vòng đeo cổ tay d ành cho những người già  đễ theo dõi các thay đổi về dáng đi của họ,  biểu hiệu cho sự suy thoái thể lực hay tâm thần.

Theo dõi  nhưng kh ông xâm ph ạm sự riêng tư

Đối với các thiết bị thâu lượm dữ liệu thì sự riêng tư có thể là một vấn đề

Theo bà Kallmyer “ Chúng tôi tôn trọng quyền tự trị của mọi người , chúng tôi cũng tôn trong sự mong muốn của họ về việc chăm sóc họ.Một trong những lý do làm cho chúng tôi nghĩ là họ c ần phải được chẩn đoán sớm vỉ như thế họ có thể là một thành viên của đối thoại”

Phil D’Eramo chọn lựa việc cho bố mẹ anh ta biết về hệ thống Lively thiết lập trong nhà người già. Anh ta sử dụng  các cảm biến để biết chắc là bố mẹ anh ta uống thuồc đểu đặn, và biết bố anh ta đi tiểu bao nhiêu lần vào đêm để cho bác sĩ hay. Bố anh D’Eramo, hiện đang bị bệnh Alzheimer, cho biết ông ta rất yên tâm khi thấy con trai mình làm như vậy.

Hệ thống Lively bao gồm cả một yếu tố xã hội rất hấp dẫn với ngưởi gìà. Các người chăm nom có thể chuyển tải những hình chụp, tin nhắn và các ghi chú  từ điện thoại của họ sang “app”  của Lively  và mỗi tháng Lively sẽ in ra và gởi cho các cao niên trong một phong thơ vàng tươi. Anh D’Eramo nói “Đây cũng tương tự như phiến bản phi số (analog version) của Facebook cho người cao niên. Nó giúp cho các cao niên kết nối được với thế giới xã hội số ( digital social world) ”

Tương lai cũa hệ thống chăm nom

Kỹ thuật nhà kết nối (connected home) và thiết bị mang theo (wearable devices) chưa có đủ để thay thế sư chăm nom chuyên nghiệp và sự quan tâm cá nhân của các thành phẩn trong gia đình đối với bệnh nhân. Tuy vậy  nó có thể kéo dài thời gian mà một người có thể sống một cách độc lập, thêm vào đó kỹ thuật này ngày mỗi cải tiến

Anh D’Eramo nói “ Chúng ta mới chỉ chạm tới bề mặt cũa kỹ thuật này. Tôi cho rẳng trong tương lai đơn vị cơ bản Lively ( Lively base  unit) có thễ tương tác với con người  chẵng khác gì một người chăm nom điện tử (electronic caregiver)

Sensors let Alzheimer's patients stay at home, safely-Heather Kelly- Sept 17,2014

Bài đọc thêm

Kỹ-thuật tân-tiến giúp người già sống tự-chủ ở nhà dễ dàng hơn

Mẫu căn hộ cải tiến giúp ngưởi già/ tật nguyền có thể tiếp tục sinh sống ở nhà