Dịch từ “15 Silent Signs Your Body Might Be in Big Trouble- Hallie Levine Sklar -9/12/223”
Cơ thể con người có thể thực sự tuyệt vời nhưng cũng hoàn toàn kỳ lạ. Cơ thể bạn thậm chí còn biết cách báo hiệu rằng có điều gì đó không ổn với sức khỏe của bạn. Mọi thứ từ mẩn ngứa da đến ho không dứt đều có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang gặp rắc rối. Đây là những dấu hiệu của cơ thể mà bạn cần chú ý
1-Giảm cân không chủ ý(Unintentional weight loss)
Bác sĩ Richard Wender-- giám đốc kiểm soát ung thư tại Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ-- cho biết “ nếu bạn giảm cân hơn 10 pound mà không vì thay đổi chế độ ăn uống hoặc tập thể dục thì bạn hãy đi kiểm tra sức khỏe “. Giảm cân không giải thích được thường xảy ra nhất với ung thư tuyến tụy, ung thư dạ dày thực quản hoặc ung thư phổi.
2-Tổn thương răng (Damage to your teeth)
Bác sĩ Evan Dellon--chuyên gia về tiêu hóa (GI) tại Trường Đại học Bắc Carolina-- cho biết: “Các nha sĩ thường giới thiệu tới tôi những bệnh nhân không cảm thấy bị ợ chua (heartburn)hoặc có các triệu chứng trào ngược khác, nhưng men răng của họ lại bị mòn hoàn toàn. Nhiều người đã bị sốc khi tôi cho họ biết là bị trào ngược axit (acid reflux). Trong khi đồ uống có đường làm mòn răng ở phía trước miệng thì axit từ thực quản lại có xu hướng làm mòn men răng ở phía sau”.
Các triệu chứng khó phát hiện nhưng đáng ngờ khác của trào ngược bao gồm đau họng dai dẳng, ho, thở khò khè không rõ nguyên nhân hoặc thường xuyên có mùi hôi trong miệng. Nếu bạn hoặc nha sĩ của bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào như trên thì bạn hãy đi gặp ngay bác sĩ chuyên vể tiêu hóa (GI). Trào ngược nếu không điều trị thì không những chỉ gây sâu răng mà còn có thể gia tăng nguy cơ ung thư thực quản.
3-Da ngứa, phát ban da phồng rộp (Itchy, blistery skin rash )
Phản ứng này bùng phát ở khuỷu tay, đầu gối, mông, lưng hoặc da đầu, trông giống như bệnh chàm (eczema), nhưng cũng có thể là một vấn đề nghiêm trọng hơn: đó là bệnh celiac. Đây là một tình trạng tự miễn dịch trong đó khi bạn ăn phải một lượng nhỏ gluten cũng có thể làm cho cơ thể bạn tự tấn công chính ruột của nó. Có tới 25 phần trăm những người mắc bệnh celiac bị phát ban này, được gọi là viêm da herpetiformis. Nhiều bệnh nhân không có triệu chứng về tiêu hóa (digestive symptoms). Khi người mắc bệnh celiac tiêu thụ gluten, cơ thể sẽ tiết ra một kháng thể gọi là IgA, kháng thể này tấn công ruột; đôi khi kháng thể IgA này cũng tích tụ trong các mạch máu nhỏ bên dưới da, gây phát ban.
Không giống như những người mắc các dạng bệnh celiac khác, bệnh nhân mắc bệnh viêm da herpetiformis không cần phải trải qua sinh thiết nội soi (endoscopic biopsy )để chẩn đoán xác định. Bác sĩ chĩ cần sinh thiết ( biopsy) vết phát ban để tìm kháng thể IgA. Khi bạn bắt đầu chế độ ăn không có gluten, phát ban sẽ biến mất và cơ tể bạn sẽ được bảo vệ khỏi bị những tổn thương nghiêm trọng lâu dài khác của bệnh celiac, chẳng hạn như loãng xương hoặc ung thư ruột non.
4-Các thay đổi về ruột hoặc bàng quang (Bowel or bladder changes)
Đi tiểu nhiều hoặc ít hơn bình thường có thể là dấu hiệu của ung thư bàng quang hoặc tuyến tiền liệt. Táo bón hoặc tiêu chảy có thể báo hiệu ung thư ruột kết hoặc buồng trứng. Bạn có thể cho rằng đầy hơi hoặc chướng bụng là do chế độ ăn uống của mình, nhưng hãy nói chuyện với bác sĩ nếu tình trạng này kéo dài hơn một tuần.
5-Bệnh trĩ (Hemorrhoids)
Khoảng một phần ba số bệnh nhân mắc bệnh Crohn – một chứng rối loạn viêm đường tiêu hóa . Có dạng bệnh này chỉ ảnh hưởng đến vùng hậu môn. Nó biểu hiện dưới dạng mụn lở, vết loét hoặc khối thịt mọc bên ngoài khu vực và có thể bị nhầm với bệnh trĩ. Bác sĩ David Rubin-- trưởng khoa tiêu hóa tại Trung tâm Y tế Đại học Chicago-- cho biết: “Bệnh nhân cảm thấy rất khó chịu khi ngồi, giống như ngồi trên một hòn đá cẩm thạch”. Bác sĩ Rubin cho biết loại bệnh Crohn này thường gây đau đớn nhiều nhất và có tiên lượng xấu nhất. (Nếu không được điều trị, bệnh Crohn có thể dẫn đến tắc ruột, nứt nẻ đau đớn và thậm chí là ung thư ruột kết.)
Nếu bạn mắc chứng bệnh trĩ không đáp ứng với điều trị, bác sĩ Rubin khuyên bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa về tiêu hóa (GI) để có ý kiến thứ hai càng sớm càng tốt. Vị bác sĩ này có thể tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra số lượng bạch cầu, protein phản ứng C (C-reactive protein) và các chỉ dấu khác có thể giúp tìm ra bệnh chưa được chẩn đoán.
6-Thay đổi chữ viết tay (Changes in handwriting)
Khi nói đến bệnh Parkinson, bạn có thể nghĩ đến chứng run, nhưng dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh Parkinson đáng chú ý hơn cả là chữ viết nhỏ đi nhiều. Bác sĩ Michael S. Okun-- giám đốc y tế quốc gia của Quỹ Parkinson--cho biết: “Tôi thường yêu cầu bệnh nhân viết một câu như 'Hôm nay là một ngày đẹp trời' 10 lần. Khi họ viết, mỗi câu viết càng nhỏ dần và các từ càng xít lại vào nhau hơn.”
Bệnh Parkinson xảy ra khi các tế bào thần kinh trong não bị tổn thương hoặc bị chết , làm ngưng bớt việc sản xuất dopamine tức là chất hóa học gửi tín hiệu để tạo ra chuyển động. Chính điều này gây ra tình trạng cứng cơ ở các bàn tay và các ngón tay, ảnh hưởng đến chữ viết của bệnh nhân.
Hai dấu hiệu cảnh báo ban đầu khác của bệnh Parkinson là mất khứu giác làm cho bạn không ngửi thấy mùi hôi của nước miếng - và những giấc mơ thực sự mãnh liệt khiến bạn đập, đá và đấm trong khi ngủ. Nếu bạn nhận thấy có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên - và chúng kéo dài hơn một vài tuần – thì bạn hãy di gặp bác sĩ thần kinh ngay . Bệnh Parkinson càng được chẩn đoán sớm thì bạn càng sớm kiểm soát được các triệu chứng và chất lượng cuộc sống của bạn sẽ càng dễ chịu hơn
7-Nổi giận ngẫu nhiên(Random bursts of anger)
Đối với nhiều người, trầm cảm (depression)không có nghĩa là khóc lóc hay nằm bơ phờ trên ghế dài. Hơn một nửa số bệnh nhân trầm cảm có biểu hiện cáu kỉnh và tức giận; trên thực tế, những triệu chứng trầm cảm này có liên quan đến một dạng trần cảm trầm trọng hơn, kéo dài hơn, theo như một nghiên cứu vào năm 2013 của Đại học California, San Diego được công bố trên JAMA Psychiatry.
Bác sĩ Philip Muskin-- giáo sư tâm thần học tại Trung tâm Y tế Đại học Columbia-- cho biết: “Một trường hợp điển hình: Trước đây, một người nào đó chưa bao giờ tức giận trong khi lái xe, nhưng bây giờ nếu bị cắt ngang là họ sẽ nổi cơn thịnh nộ ngay và bấm còi lia lịa ”. Nếu bạn thường xuyên chỉ trích bạn đời của mình hoặc chỉ một chút khó chịu nhỏ nhất cũng khiến tim bạn đập nhanh - và nếu những phản ứng này kéo dài hơn hai tuần - thì rất có thể thủ phạm chinh là trầm cảm.
Nhiều trường hợp trầm cảm nặng đáp ứng tốt với sự kết hợp giữa thuốc chống trầm cảm và liệu pháp hành vi nhận thức (cognitive behavior therapy), một liệu pháp ngắn hạn dạy các kỹ năng để tránh những suy nghĩ hoặc hành động gây tổn hại. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet cho thấy liệu pháp nhận thức dựa vào chánh niệm(mindfulness-based cognitive therapy) giúp nâng cao nhận thức về các vòng xoáy tiêu cực, có hiệu quả tương đương với thuốc trong việc ngăn ngừa tái phát trầm cảm trong khoảng thời gian hai năm
8-Ho dai dẳng (Nagging cough)
Ho thường không có nghĩa là ung thư, nhưng nếu chứng ho không biến mất, ngay cả khi bạn chưa bao giờ bị dị ứng, hen suyễn hoặc các vấn đề về xoang, thì bạn phải cẩn thận. Đó có thể là ung thư phổi hoặc - nếu kèm theo khàn giọng thì đó có thể là ung thư thanh quản hoặc cổ họng. (Đây là những dấu hiệu khác của bệnh phổi.)
9-Khó khăn trong quản lý tài chính (Difficulty managing finances)
Bác sĩ Daniel Marson-- giám đốc Trung tâm Bệnh Alzheimer tại Đại học Alabama ở Birmingham-- cho biết là ông ta thường hỏi bệnh nhân “Bạn ra ngoài ăn trưa và hóa đơn là 60 đô la. Tiền thưởng 15% là bao nhiêu?” Những người ở giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer có thể gặp khó khăn trong một hoặc hai phút rồi trả lời 'Đó là 7 đô la.' ” (Câu trả lời đúng là 9 đô la.)
Mặc dù mọi người thỉnh thoảng đều có một khoảnh khắc khó khăn vì tuổi già như vậy, nhưng nếu điều này tiếp diễn một cách thường xuyên thì đó là vấnđề . Khi bệnh Alzheimer phát triển, vỏ não (brain’s cortex)-- bao gồm các khu vực liên quan đến suy nghĩ, lập kế hoạch và ghi nhớ -- sẽ teo lại. Điều này làm cho việc quản lý tài chính hàng ngày ngày càng khó khăn.
10-Ngáy (Snoring)
Đó là một triệu chứng thường được biết đến của chứng ngưng thở khi ngủ ( sleep apnea) có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim (heart). Thế nhưng ngáy có thể đóng vai trò lớn hơn nhiều trong bệnh tim mạch (cardiovascular) . Một nghiên cứu vào năm 2013 được công bố trên tạp chí The Laryngscope cho thấy ngay cả ở những bệnh nhân không bị ngưng thở khi ngủ, chứng ngáy cũng có liên quan đến tình trạng dày lên của động mạch cảnh (carotid arteries) ở cổ và tổn thương như vậy là dấu hiệu báo trước của đột quỵ và đau tim.
Ngáy có liên quan chặt chẽ đến tổn thương thành động mạch cảnh hơn cả là hút thuốc, cholesterol cao hoặc thừa cân. Tại sao vậy ? Ngáy có thể làm hỏng các động mạch cảnh cung cấp máu cho não. Bác sĩ Kathleen Yaremchuk- chủ tịch Khoa Tai mũi họng, Phẫu thuật Đầu và Cổ tại Bệnh viện Henry Ford ở Detroit--cho biết: “Chúng tôi nghĩ rằng các động mạch cảnh phản ứng với sự rung động của tiếng ngáy vì chúng rất gần với cổ họng”.
11-Chảy máu không rõ nguyên nhân(Unexplained bleeding)
Bất kỳ hiện tượng chảy máu không rõ nguyên nhân nào—ho ra máu (ung thư phổi), chảy máu âm đạo bất thường (ung thư cổ tử cung hoặc nội mạc tử cung), máu trong phân (ung thư ruột kết hoặc trực tràng), tiểu ra máu (ung thư bàng quang hoặc thận) hoặc chảy máu núm vú (ung thư vú) —cần được bác sĩ kiểm tra
12-Bất lực (Impotence)
Nghiên cứu trên Tạp chí European Cardiology Review đã tìm thấy mối liên hệ giữa rối loạn cương dương(erectile dysfunction) và bệnh tim. Động mạch đến dương vật nhỏ hơn ở những nơi khác trong cơ thể nên chúng có thể bị tắc nghẽn ngay cả trước khi nam giới có bất kỳ dấu hiệu nào khác của bệnh tim. Bác sĩ tim mạch Nieca Goldberg ở New York cho biết “ Nhiều đàn ông xấu hổ vì bệnh này nên chỉ muốn nhận đơn thuốc và tránh thảo luận vấn đề này với bác sĩ. Thế nhưng điều thực sự quan trọng là họ không nên bỏ qua vấn đề này và cần được đánh giá về bệnh tim. Nếu nam giới có các yếu tố nguy cơ khác, chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh tim, thì bác sĩ có thể cần đề nghị các xét nghiệm sàng lọc cao cấp hơn như quét canxi mạch vành.( coronary calcium scan)
13-Viêm nướu răng (Inflamed gums)
Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Journal of the Indian Society of Periodontology, bệnh nướu răng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim lên 20%. Tiến sĩ nha khoa Stuart Froum- giám đốc nghiên cứu lâm sàng tại Đại học Nha khoa NYU-- cho biết: “Mối liên hệ này có liên quan đến phản ứng của cơ thể với tình trạng viêm”
Việc nha sĩ làm sạch răng thường xuyên (ba đến sáu tháng một lần) thường có thể giúp kiểm soát bệnh nướu răng giai đoạn đầu. Theo một nghiên cứu vào năm 2014 trên Tạp chí American Journal of Preventive Medicine, việc điều trị bệnh nướu răng giúp giảm tỷ lệ nhập viện ở những người mắc bệnh tim hoặc tiểu đường loại 2.
14-Đi vệ sinh thường xuyên (Frequent bathroom trips)
Khi bạn bắt đầu phát triển bệnh tiểu đường loại 2, cơ thể bạn trở nên kém hiệu quả hơn trong việc chuyển hóa thức ăn thành đường để sử dụng làm nhiên liệu tạo năng lượng. Bác sĩ nội tiết Ashita Gupta tại Bệnh viện Mount Sinai Roosevelt ở Thành phố New York, cho biết “ Hậu quả là đường tích tụ trong máu, gây tổn hại thầm lặng nhưng đáng kể cho các mạch máu và dây thần kinh. Cơ thể bạn cố gắng loại bỏ lượng glucose tích tụ này bằng cách thải nó ra ngoài qua nước tiểu. Do đó theo như bác sĩ Gupta cho biết: "Bạn sẽ đi vệ sinh thường xuyên hơn — và phóng thích nhiều nước tiểu hơn khi đi vệ sinh” Như thế bạn có thể phải thức dậy nhiều lần vào lúc nửa đêm để đi tiểu. Vì bạn đi tiểu nhiều nên bạn có thể thấy khát nhiều hơn.
Bạn hãy hỏi bác sĩ về việc xét nghiệm A1c-xét nghiệm máu này đo lượng đường trong máu trung bình của bạn trong thời gian ba tháng (các xét nghiệm khác, chẳng hạn như xét nghiệm đường huyết lúc đói, chỉ đo mức đường huyết vào ngày xét nghiệm). Bác sĩ Gupta giải thích: “Bệnh tiểu đường loại 2 được chẩn đoán càng sớm thì bạn càng có nhiều khả năng đẩy lùi bệnh bằng cách thay đổi lối sống như giảm cân và tập thể dục”.
15-Quên tên người (Forgetting people’s names)
Không nhớ tên người hàng xóm của bạn tại một bữa tiệc thịt nướng ư ? Đó có thể là do căng thẳng hoặc mệt mỏi. Nhưng quên những điều nhỏ nhặt như tên hoặc danh sách các hàng tạp hóa cần mua , có thể là dấu hiệu của chứng suy giáp (hypothyroidism) tức là nồng độ hormone tuyến giáp thấp.
Bác sĩ Gupta cho biết: “Bệnh nhân phàn nàn rằng họ cảm thấy não ‘mờ mịt hơn’. Nếu không có hormone tuyến giáp, mọi thứ đều chậm lại”. Tôi hỏi họ liệu có còn cảm thấy mệt mỏi sau một giấc ngủ trọn đêm không. Nếu họ nói vẫn còn cảm thấy ‘não mờ mịt’ thì đó có thể là dấu báo hiệu vấn đề về nội tiết tố— chẳng hạn như tuyến giáp hoạt động kém. Các dấu hiệu suy tuyến giáp khác bao gồm luôn luôn cảm thấy lạnh, kém ham muốn tình dục và thấy thức ăn không ngon như trước.
Vì những triệu chứng trên thường mơ hồ và dường như không liên quan nên bạn rất dễ bỏ qua Theo Hiệp hội American Association of Clinical Endocrinologists thì khoảng một nửa trong số 30 triệu người Mỹ mắc chứng rối loạn tuyến giáp không biết họ mắc bệnh này. Nhưng nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào như trên thì bạn nên đi xét nghiệm. Bác sĩ Gupta cho biết thêm: “Khi bệnh nhân được điều trị bằng thuốc tuyến giáp, họ đều ngạc nhiên khi cảm thấy sắc bén hơn nhiều –hóa ra sự mất trí nhớ và khó tập trung của họ không phải do mãn kinh hay lão hóa"NBNtintuccaonien
