Thời tiết oi bức của mùa hè làm tăng đáng kể các ca đột tử, nhất là với người già. Các bệnh dẫn đến tử vong đột ngột thường là bệnh tim mạch, bệnh phổi, rối loạn điện giải do nắng nóng...
Người bị đột tử cần phải biết cấp cứu ban đầu đúng (Ảnh: hankooki)
Khi một người đang khỏe mạnh bình thường bỗng dưng bị chết, y học gọi đó là hiện tượng đột tử - cái chết nhanh không dự đoán trước được. Cái chết xảy ra trong vòng một giờ kể từ khi có dấu hiệu đầu tiên của bệnh như đau ngực, ngạt thở, mệt lả...
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến đột tử:
Bệnh tim mạch: Như nhồi máu cơ tim, bệnh van tim, bệnh cơ tim và tăng huyết áp... Các bệnh này dễ gây suy tim, loạn nhịp tim và dẫn đến đột tử. Những người bị nhồi máu cơ tim có tỷ lệ đột tử cao gấp 10 lần người bình thường.
Bệnh phổi mạn tính: Hen phế quản ác tính dẫn đến suy hô hấp cấp tính.
Rối loạn thể dịch: Như mất máu nặng, rối loạn điện giải...
Tổn thương trung khu hô hấp, tổn thương ở tim và não.
Phản ứng quá mức của cơ thể: Như phản xạ thần kinh phế vị (thần kinh chi phối hoạt động của phổi và dạ dày).
Cho đến nay, chưa nhà chuyên môn nào khẳng định chắc chắn rằng bệnh nhân suy tim hay nhồi máu cơ tim sẽ tử vong vào lúc nào. Do vậy, cách phòng đột tử tốt nhất là điều trị và ngăn các yếu tố có thể gây tử vong đột ngột.
Đối với những bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim thì điều quan trọng phải biết cấp cứu ban đầu đúng rồi gọi cấp cứu để đưa đến bệnh viện. Trường hợp này phải được theo dõi chặt chẽ và có cách điều trị thích hợp.
Người có bệnh tăng huyết áp cần được điều trị kịp thời và kiểm tra thường xuyên huyết áp để ngăn ngừa các cơn tăng huyết áp kịch phát dẫn tới suy tim, loạn nhịp, đột tử.
Người bệnh hen cần có thuốc và phương tiện trợ hô hấp khi có cơn hen ác tính. Nói chung, những người bị bệnh trên cần biết cách theo dõi và có thuốc cấp cứu bên mình để phòng tình huống nguy hiểm xảy ra.
Người khỏe mạnh cũng cần nâng cao hiểu biết về kiến thức bảo vệ sức khỏe, khi thấy có biểu hiện bất thường cần đi gặp bác sĩ. Kể cả khi sức khỏe bình thường cũng nên định kỳ 1-2 năm/lần khám toàn diện (tim, phổi, đo huyết áp, xét nghiệm sinh hóa máu...).
Những người nghiện thuốc lá, thuốc lào, nghiện rượu thì nên cai vì trong thuốc lá có tới hơn 4.000 loại chất độc. Đặc biệt, nghiện thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây xơ vữa động mạch vành và bệnh phổi tắc nghẽn. Còn rượu làm tăng huyết áp, giãn cơ tim, có nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não, loạn nhịp tim và đột tử.
Việc tăng cường hoạt động thể lực cũng làm giảm tỷ lệ nhồi máu cơ tim và chết đột ngột. Thống kê cho thấy, những người lao động chân tay và luôn vận động thường ít bị bệnh tim mạch hơn người lao động tại chỗ. Đối với người đã bị bệnh tim mạch, cách luyện tập tốt nhất là đi bộ.
Bất cứ ai cũng có thể bị đột tử nếu không biết mình có bệnh gì. Vì vậy, khám sức khỏe định kỳ là phương pháp phòng ngừa đột tử triệt để nhất.
BS. Nguyễn Khắc Hiền
