Người Việt mình
có một nhận xét về tình mẹ con mới nghe qua thật chua chát, nhưng hết sức chính
xác cho nhiều trường hợp: “Một bà mẹ có thể nuôi mười đứa con, nhưng mười
người con không nuôi nỗi một bà mẹ”. Lý do tại sao? Mẹ thương con vô bờ bến
nhưng con thương mẹ thì có bến bờ. Bằng chứng người Việt mình thường nói: “Mẹ
nuôi con như biển hồ lay láng, con nuôi mẹ tính tháng tính ngày.” Người ta
thấy nhiều trường hợp bà mẹ có thể chết cho con mình được sống, nhưng con cái
chỉ cần lo cho cha mẹ vài bữa cơm hay chăm sóc lúc đau yếu là đã vội kể công
hay xem đó như thể là “cục nợ” tống khứ đi thì “coi không được” mà để lại cũng
“không xong”.
Hồi còn ở bên
quê nhà trước 30-4-75, dù đó là thời chiến tranh nhưng hình ảnh một gia đình
đầm ấm, đoàn tụ rất nổi bật. Sinh hoạt của một gia đình vào buổi tối giống như
cha ngồi đọc báo, mẹ thêu thùa, bà kể truyện cỗ tích, ông dạy cháu làm bài…
không còn thấy sau ngày VC chiếm miền Nam hay sau khi ra hải ngoại. Thời đó,
việc con cái đưa cha mẹ ra khỏi sinh hoạt gia đình là điều hiếm thấy.
Xã hội Mỹ hay
Tây phương, chuyện con cái đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão là chuyện bình thường, có
thể hiểu hay thông cảm được. Dù vậy, người viết xin nêu ra vài hình ảnh để quý
độc giả suy nghĩ giùm xem trường hợp nào nên giữ cha mẹ ở nhà hay đưa họ vào
viện dưỡng lão? Trường hợp nào gọi là “tống” và hoàn cảnh nào gọi là “gửi” cha
mẹ vào viện dưỡng lão?
Những vị cao
niên còn minh mẫn, tuy già yếu nhưng không mang những chứng bệnh nan y hay cần
người chăm sóc thường trực, có thể lo cho mình về vấn đề vệ sinh cá nhân… mà
phải vào ở trong viện dưỡng lão thay vì được ở chung với con, hủ hỉ với cháu
thì nếu không bị “tống khứ” ra khỏi nhà thì là gì?
Một
người mất trí nhớ, hoặc bị bại liệt, không thể tự lo về vấn đề vệ sinh cá nhân,
cần sự chăm sóc hay lo lắng thuốc men từ người tỉnh táo khỏe mạnh hay nhân viên
y tế… trong khi các con cháu vì hoàn cảnh phải đi làm việc mỗi ngày… thì việc
gửi các vị vào viện dưỡng lão hay “nursing home” là hợp lý, đáng khích lệ, bởi
khi vào những nơi đó, các vị ấy sẽ được chăm sóc chu đáo hơn.
Có lần tôi vào
thăm một người bạn đang ở trong “Nursing home” tại miền Nam California. Nhìn Cụ
Bà Việt Nam
tuổi mới ngoài bảy mươi, đang ngồi trên xe lăn, nên tôi đến gần chào hỏi. Sau
đây là mẫu đối thoại giữa tôi và cụ:
- “Cụ ở trong
này được bao lâu rồi?” Tôi hỏi.
- “Tôi ở đây
khoảng ba bốn năm rồi”. Cụ trả lời.
- “Trông cụ
còn minh mẫn quá mà tại sao phải vào đây? Chắc là cụ không có con cháu ở gần
phải không?” Tôi dồn dập hỏi thêm.
- “Các gia
đình con cháu tôi ở trong thành phố này. Gần lắm, chỉ cần năm mười phút lái xe
thôi. Tôi bị tai biến, nên không còn khả năng tự leo từ xe lăn qua bồn cầu
(toilet) để lo vấn đề vệ sinh cá nhân nên các con tôi phải đưa tôi vào đây”.
Vì thấy cụ thân
thiện, cởi mở, nên tôi nói tiếp những lời khích lệ: “Cụ còn có phước hơn
nhiều người lắm, bởi các con của cụ ở gần, các anh chị ấy vào thăm viếng cụ dễ
dàng hơn.”
Nói xong câu nói
đó tôi mới thấy mình bị “hố”, bởi tôi đã vô tình gây xúc động cho vị cao niên
này. Bằng gương mặt buồn thảm và nước mắt lưng tròng, cụ đã nói với tôi trong
nghẹn ngào: “Vâng, tôi biết mình có phước hơn những người không có con cái ở
gần. Dù sao thì các con tôi mỗi năm chúng nó cũng vào thăm tôi vào những ngày
lễ lớn…”. Trường hợp này nếu không nói là bị “tống khứ” vào đó thì là gì?
Một ông cụ đã
ngoài chín mươi, là thính giả của chương trình hội luận và giảng luận trên
radio do tôi điều hợp. Cụ cũng là người từng theo dõi và cầu nguyện cho các mục
vụ của tôi. Năm 2009, tôi đến viện dưỡng lão tại Tiểu Bang Oklahoma để thăm cụ. Tuy tuổi thật cao nhưng
cụ còn minh mẫn và ngăn nắp, sạch sẻ lạ thường. Khi tôi đến thăm, cụ chống gậy
đưa tôi đi giới thiệu với những nhân viên trong viện và mời tôi xuống câu lạc
bộ để ăn trưa, trò truyện với tôi hằng giờ. Cụ kể tôi nghe về tội ác VC vào
Thập Niên 50 ở ngoài Bắc. Cụ cũng chia sẻ với tôi kỷ niệm thời cụ làm việc
trong chính quyền Đệ Nhất Việt nam Cộng Hòa với những đức tính tốt của Cố Tổng
Thống Ngô Đình Diệm mà cụ có dịp kề cận… Khi trở lại phòng, cụ lấy cái va-li cũ
kỷ mở cho tôi xem. Trong đó có hình của cụ bà đã qua đời hơn mười năm trước đó,
hình sinh hoạt của các con, cháu, chắt… của cụ trong ngày lễ mừng Chúa Giáng
Sinh. Cụ nói với tôi rằng: “Khi tôi tắt thở, ở đây sẽ báo cho các con tôi
biết để chúng đến lấy vài vật kỷ niệm là xong. Ngày nào ông gọi thăm tôi mà
không thấy tôi trả lời thì ông hiểu rằng tôi đã về với Chúa…
Một ông cụ còn
minh mẫn, sạch sẽ, ngăn nắp như đã nêu trên, mà không được sống gần cháu con,
quả là một sự bất hạnh. Ai cũng biết niềm vui của các cao niên là được sống gần
hay sống chung với các con cháu. Tôi không tin là có vị cao niên nào lại chọn
lựa sống thui thủi trong viện dưỡng lão nhiều năm khi mà các vị ấy cũng có
nhiều con cháu ở gần. Trường hợp này nếu không nói là bị “tống khứ” vào đó thì
là gì?
Tôi từng đọc một
bài báo nói về một phụ nữ khoảng 65 tuổi, bị tai biến mạch máu não nên không
còn đi đứng và nói năng gì cả. Được biết cách đây 26 năm, hai vợ chồng bà cùng
sáu đứa con di cư sang Mỹ. Cũng giống như mọi người, họ bắt đầu lại từ đầu, làm
đủ thứ nghề để mong sao con cái được ăn học nên người. Thời gian qua mau, các
con của họ đã thành đạt, có nhà cao cửa rộng. Thời điểm đó, chồng bà phát hiện
bị ung thư gan, nên quyết định về hưu sớm, bán hết nhà cửa, xe cộ, gom hết tiền
bạc dọn về ở gần với sáu đứa con, tiền bạc chia cho các con giữ hết. Chồng đã
qua đời vì bệnh ung thư ở thời kỳ cuối. Bà cũng bị tai biến mạch máu não và
được đưa vào nhà dưỡng lão từ đó tới bây giờ. Sau đó vài tháng, bà bị nhà dưỡng
lão từ chối không nhận bà nữa nên đề nghị các con bà đem bà về nhà chăm sóc.
Các con bà đều từ chối với lý do bận đi làm, không có thời gian chăm sóc mẹ.
Điều “thê thảm” nhất khi bà bị Medical từ chối bởi cơ quan chính phủ có bằng
chứng là bà từng có tài sản do chồng bà để lại dưới tên của bà ấy, nhưng thực
chất thì tài sản đó đang nằm trong tay các con của bà. Đây là câu chuyện thật
trớ trêu. Một người làm việc vất vả cả đời, nuôi đàn con khôn lớn nên người,
mong về già để được thảnh thơi; vậy mà giờ đây, nhà của các con cháu không về ở
được, mang tiếng có tiền mà không xài được, uất ức trong lòng nói cũng không
xong.
xxxxxxxx
Một
độc giả cho hay là sau khi đoc bài viết
trên ,một hôm đến chơi nhà người thân thấy cảnh một con chó tên Katrina cũng đã
già yếu nhưng vẫn dược thương yêu và chăm sóc cẩn thận. Nên vị độc già này có
làm một bài thơ gởi cho chúng tôi đề chia xẻ lại với cùng với quí vị Tựa đề bài thơ là NÓI VỚI KATRINA
Nói với KATRINA
Sáng nay gặp lại Katrina,
Mới đó mà nay đã yếu, già.
Nhớ hôm nào đến ra mừng đón,
Nay buồn, ủ rủ, chẳng thèm ra.
****
Trina, thôi kệ đừng buồn nữa .
“Cưng” sướng còn hơn khối kẻ già.
Mỹ già vô nursing home ở,
Đâu sướng như cưng, được ở nhà.
****
Lại còn phải nghĩ chuyện chôn cất,
Chẳng phải như mi, … cứ kệ cha.
Và còn có được người chăm sóc:
Ăn, uống, vui chơi, ngủ … thả ga.
****
Cảnh già, nào có ai tránh khỏi:
Thấy cảnh của mi, … ta nghĩ ta ….
San jose, 9/9/2016
Trung
Ngan Nguyen
