Dưới đây là bản đố cho thấy sự phân phối theo từng quốc của các nguyên
nhân hàng đầu của những năm đã mất của cuộc sống (leading cause of lost years of life by country) vào năm 2013 được Global Burden of Disease study
phổ biến cách đây vài tuần
/cdn0.vox-cdn.com/uploads/chorus_asset/file/2893798/Map_-_Lost_years_revised_v3.0.png)
(Vox / Anand
Katakam and Joss Fong)
Nguyên nhân của những năm đã mất của cuộc sống ( cause of
lost years of life) khác với nguyên nhân
tử vong (cause of death). "Những
năm của cuộc sống đã mất " (
Years of life are lost-YLL) để ý tới tuổi vào lúc chết và gán một điểm số cao
cho những cái chết khi nhỏ tuổi và một điểm số thấp cho những cái chết khi lớn
tuổi. Chẳng hạn như những cái chết do đẻ thiếu tháng (preterm birth) có thể làm
một quốc gia mất nhiều năm cũa cuộc sống hơn là những cái chết vì bệnh tim dù rằng
bệnh tim này là nguyên nhân tử vong hàng đầu tại quốc gia ấy. Lý do là vì những cái chết do
đẻ thiếu tháng làm mất đi cả nhiều chục măm của cuộc sống trong khi bệnh tim có xu hướng phát triển trễ về
sau nhiều hơn
Điều trên đây dẫn đến kết luận là việc bệnh tim (heart disease)trở thành nguyên nhân hàng đầu về những năm đã mất của cuộc sống tại một số quá lớn
quốc gia là một chỉ dấu nổi bật cho thấy
sự thành công của các quốc gia này trong việc giảm tỉ lệ tử vong cũa trẻ em
(childhood mortality). Trái lại, tại nhiều quốc gia có lợi tức thấp, nguyên
nhân hàng đầu lại là nhửng bệnh như sốt rét (malaria) tiêu chảy (diarrhea), đẻ thiếu tháng (preterm birth), HIV/AID
và bạo hành (violence) , bởi vì điển hình tất cả những điều này đều xẩy ra trong cuộc sống
của dân chúng những nuớc này sớm hơn nhiều so với bệnh tim hay đột quỵ.
Chúng ta đã đạt được
nhiều tiến bộ trong cuộc chiến chống nạn tử vong của trẻ nhỏ trên khắp thế giới trong
những thập niên gần đây, nhưng hãy còn nhiều công việc hơn chúng ta cần thực hiện.
The #1 reason people die early, in each country- Dylan Matthews - January
2, 2015,
