Trà đem lại nhiều lợi ích sức khỏe cho cơ thể con người nhưng uống trà sai cách có thể gây hại cho cơ thể. (Minh họa: Getty Images)
Trà là thức uống phổ biến được người phương Đông sử dụng từ lâu đời, đem lại nhiều lợi ích sức khoẻ cho con người, nhưng uống trà sai cách có thể tàn phá dạ dày, tăng nguy cơ bị ung thư.
Trà có lợi cho sức khoẻ
Trong trà chứa polyphenol, caffeine, theanine và một số chất khác. Polyphenol là hợp chất tự nhiên có lợi cho sức khỏe, giúp giảm viêm và giúp chống lại một số căn bệnh ung thư.
Trà xanh có chứa catechin, là chất chống oxy hóa tự nhiên giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và cung cấp các lợi ích sức khoẻ khác cho cơ thể. Những chất này có thể làm giảm sự hình thành các gốc tự do, bảo vệ các tế bào khỏi quá trình stress oxy hoá do các gốc tự do gây ra. Quá trình stress oxy hoá làm tăng nguy cơ mắc bệnh, do đó, uống trà có tác dụng nhất định trong việc phòng ngừa bệnh tật và giúp tăng tuổi thọ.
Caffeine trong trà là chất có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương, giúp tinh thần sảng khoái. Theanine trong trà có tác dụng chống mệt mỏi.
Ngăn ngừa bệnh tật bằng trà
Chất như L-theanine chứa trong trà không chỉ giúp tinh thần tỉnh táo mà còn giúp tăng cường chức năng não bộ. Uống trà thường xuyên, bao gồm cả trà xanh và các loại trà thảo mộc như trà hoa cúc, trà bạc hà,… có thể làm giảm lo lắng, giúp não bộ tập trung và tỉnh táo.
Uống trà cũng giúp ngăn ngừa tình trạng suy giảm nhận thức và giảm nguy cơ mắc sa sút trí tuệ. Hiện nay, y học chưa có bất kỳ phương pháp nào có thể điều trị hiệu quả, dứt điểm bệnh sa sút trí tuệ và phòng ngừa bệnh Alzheimer (căn bệnh thoái hóa thần kinh và là nguyên nhân của chứng sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi). Vì vậy, việc ngăn ngừa bệnh sa sút trí tuệ khởi phát là điều vô cùng quan trọng. Một nghiên cứu lớn với 365,682 người tham gia được công bố trên PLOS Medicine cho thấy rằng uống từ 1 – 4 ly trà mỗi ngày có thể giảm 8 – 11% nguy cơ mắc sa sút trí tuệ.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các tổn thương do quá trình stress oxy hóa có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, bao gồm cả ung thư. Tuy nhiên, chất chống oxy hóa flavonoid trong trà lại có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của quá trình này. Uống trà có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, như ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư buồng trứng, ung thư vú, ung thư da,…
Một nghiên cứu ở Mỹ trên 566 người tham gia, cho thấy những người thường xuyên uống trà đen có nguy cơ bị ung thư tế bào vảy (một loại ung thư da) thấp hơn 40% so với những người ít hoặc không uống trà. Một nghiên cứu khác được công bố trên Tạp chí Ung thư của Anh với sự tham gia của 8,900 phụ nữ cho thấy uống hai, ba tách mỗi ngày có thể giảm 15 – 26% nguy cơ bị bệnh ung thư vú và giảm tỷ lệ tử vong do căn bệnh này gây ra từ 17 – 20%.
Một nghiên cứu do nhóm của Viện sĩ Cố Đông Phong, Viện sĩ tại Học viện Y học Bắc Kinh trực thuộc Viện Khoa học Y tế Trung Quốc thực hiện được công bố trên Tạp chí European Journal of Preventive Cardiology cho thấy uống trà ít nhất ba lần một tuần có thể giúp kéo dài tuổi thọ, giảm tỷ lệ mắc xơ vữa động mạch và giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân.
Một nghiên cứu khác tại Trung Quốc vào năm 2020 với 10,825 tình nguyện viên chỉ ra rằng uống trà mỗi ngày có thể làm giảm 23% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Còn ở Nhật Bản, những người uống trà xanh nhiều có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 thấp hơn khoảng 42% so với người không uống hoặc uống ít.
Nhưng….
Mặc dù uống trà đem lại nhiều lợi ích sức khỏe cho cơ thể con người nhưng uống trà sai cách có thể gây hại cho cơ thể. Và cách để phòng ngừa là:
Đừng uống trà đặc.
Thường xuyên uống trà đặc có thể kích thích thành của dạ dày và gây tăng tiết acid. Theo thời gian, niêm mạc dạ dày có thể bị kích thích và tổn thương, gây viêm nhiễm, xung huyết, phù nề, thậm chí có thể gây viêm loét dạ dày. Một cuộc khảo sát cho thấy khoảng 70% bệnh nhân mắc viêm loét dạ dày thường thích uống trà đặc.
Uống trà khi no
Trong trà có chứa các ancaloit như caffeine, uống trà khi bụng đói dễ gây ra tình trạng say trà, gây ra một số triệu chứng như hồi hộp, chóng mặt, run rẩy, yếu tay chân,… Ngoài ra, uống trà khi bụng đói còn đặc biệt có hại cho dạ dày vì trong trà có chứa tanin, có thể làm tăng acid trong dạ dày, kích thích niêm mạc đường tiêu hóa, gây buồn nôn, đau dạ dày. Đối với những người mắc bệnh dạ dày, uống trà khi đói có thể sẽ làm cho tình trạng bệnh thêm nặng hơn. Do đó, mọi người không nên uống trà, đặc biệt là trà đặc, lúc đói bụng.
Không nên uống trà quá nóng
Các màng nhầy trong khoang miệng và thực quản rất nhạy cảm với nhiệt độ. Nhiệt độ cao nhất mà thực quản có thể chịu đựng được là 60°C. Nhiệt độ trên 65°C sẽ gây bỏng thực quản, khiến niêm mạc thực quản bị tổn thương, từ đó làm tăng nguy cơ mắc ung thư thực quản.
Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế cũng đã liệt kê các loại đồ uống nóng trên 65°C là tác nhân gây ung thư loại 2A, bao gồm cả nước đun sôi, trà, cà phê và súp vượt quá nhiệt độ này.
Nói tóm lại, uống trà là tốt, vì trà đem lại nhiều lợi ích sức khoẻ. Vấn đề là bạn cần tránh các thói quen gây tác hại khi uống trà.
An Bình / Saigon Nho/anle20
