.jpg)
Các nhà khoa học từ Đại học Macquarie ở Úc, những người đang nghiên cứu môi trường gia đình và các chất gây ô nhiễm trong nhà, đã phát hiện ra rằng nếu giày dép không được cởi bỏ ở lối vào, một số chất ô nhiễm nguy hiểm có thể theo vào nhà.
Giáo sư Mark Taylor, Trưởng ban Khoa học Môi trường của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Victoria và Đại học Macquarie, là đồng tác giả một bài báo trong Cuộc Đối thoại với Giáo sư Gabriel Filippelli của Đại học Indiana, tuyên bố rằng một phần ba vật chất tích tụ bên trong nhà hoặc là do bị thổi vào từ bên ngoài hoặc từ dưới đế giày theo vào.
Cô Taylor hiện đang phụ trách tiến hành cuộc nghiên cứu Macquarie về các chất gây ô nhiễm trong gia đình.
Nghiên cứu cho thấy một phần nguyên nhân đến từ mầm bệnh kháng thuốc hay còn gọi là siêu vi khuẩn. Siêu vi khuẩn này là sinh vật kháng thuốc kháng sinh, rất khó chữa trị và nguy hiểm đến tính mạng. Những con sinh vật này được Tổ chức Y tế Thế giới công nhận là một trong 10 mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu.
Ngoài ra, nghiên cứu còn tìm thấy mức độ nghiêm trọng của các tác nhân gây ung thư như cặn nhựa đường cũng như các chất hóa học trong cỏ gây rối loạn hệ thống nội tiết, vốn điều chỉnh các quá trình sinh học của cơ thể.
Cô Taylor nói thêm, “Sẽ là rất khó để phát hiện ra các bệnh ung thư nếu chỉ một lần phơi nhiễm. Tuy nhiên, chúng tôi tán thành phương pháp phòng ngừa để giảm thiểu sự phơi nhiễm này.
Kim loại nặng
Một trong những trọng tâm chính của cuộc nghiên cứu là đo mức độ các kim loại độc hại như chì, asen và cadmium trong nhà ở khắp 35 quốc gia. Nếu phát hiện ra các kim loại chì, asen và cadmium thì cũng rất khó xác định nguồn gốc vì chúng không màu và không mùi. Thêm vào đó, cũng không dễ dàng biết được liệu các kim loại độc hại này có trong đường ống hay trên sàn của ngôi nhà hay không.
Tuy nhiên, nghiên cứu phát hiện ra rằng có mối liên hệ chặt chẽ giữa chì trong đất ở sân sau và chì trong nhà, cho thấy rằng kim loại độc hại đã được thổi hoặc đi vào nhà.
Vi khuẩn E.coli
Một chất ô nhiễm đáng kể khác mà giày có thể mang vào nhà là E. coli, một loại vi khuẩn nguy hiểm được tìm thấy trong phân động vật.
Người ta đã tranh luận rằng vi khuẩn E. coli phân bố rộng rãi khắp nơi- được tìm thấy trên 96% của những đôi giày – có nghĩa là không có ích gì khi bạn cởi bỏ giày dép ở lối vào. Thế nhưng, cô Taylor và ông Filippelli lập luận rằng mặc dù vi khuẩn này lây lan rộng rãi, việc loại bỏ nguồn vi khuẩn trong nhà là một ý kiến hay vì mức độ cao của vi khuẩn E.coli có thể khiến con người vô cùng ốm yếu.
Các chất gây ô nhiễm khác
Các chất ô nhiễm khác được tìm thấy trong nhà là các nguyên tố phóng xạ có trong phân bón và thủy tinh; hóa chất perfluorinated. Những chất này có thể làm giảm chức năng hệ miễn dịch và phá vỡ hệ thống nội tiết; ngoài ra còn có cả vi nhựa.
Vi nhựa là những hạt rất nhỏ, có kích thước dưới 5mm, được cấu tạo từ hỗn hợp polyme và các chất phụ gia chức năng. Các hạt này nguy hiểm cho con người vì chúng có thể làm hỏng tế bào và gây ra các phản ứng dị ứng.
Vô số chất ô nhiễm nguy hiểm được mang vào nhà dưới đế giày đã khiến các nhà nghiên cứu của Đại học Macquarie kết luận rằng những rủi ro từ việc không đi giày trong nhà như cộm ngón chân hay hội chứng nhà vô trùng không nguy hiểm bằng việc mang giày vào nhà.
Hội chứng nhà vô trùng đề cập đến lý thuyết rằng khi trẻ em không được tiếp xúc với thế giới bên ngoài đầy đủ, sẽ mắc thêm các chứng dị ứng. Tuy nhiên, cô Taylor và ông Filippelli cho biết những nguy cơ tiềm ẩn này có thể dễ dàng được giải quyết bằng một đôi giày đi riêng trong nhà hoặc đưa trẻ đi dạo trong tự nhiên hơn là đi chân trần qua nhà của một người có nhiều chất nguy hiểm.
Thói quen cởi giày tồn tại trong nhiều nền văn hóa
Tuy nhiên, khoa học không phải là điều duy nhất khuyến khích mọi người ngừng thực hiện bản sắc văn hóa hơn là vệ sinh. Lịch sử thực tế và lý luận chung đằng sau phong tục tập quán cũng chỉ ra lợi ích của các thói quen vệ sinh trong nhiều xã hội truyền thống.
Tiến sĩ Eve Chen, là một người nghiên cứu về người bản xứ và là giảng viên ANU, trong một email cho biết rằng lý do chính để cởi giày trong các hộ gia đình Quảng Đông, ít nhất là trong thời hiện đại, là do vấn đề vệ sinh.
“Người ta thường cho rằng môi trường ngoài trời không sạch sẽ, đầy bụi bẩn và vi khuẩn có thể gây ra bệnh tật và khó chịu cho cơ thể”.
“Giữ nhà cửa sạch sẽ và tránh xa nguồn ô nhiễm là điều chủ yếu khuyến khích thói quen cởi giày trước khi bước vào không gian gia đình.”
Cô Chen nói rằng không chỉ có thói quen cởi giày này tồn tại trong văn hóa của cô.
.jpg)
“Trạng thái tâm lý chủ yếu của những ‘quy tắc’ này là chúng ta nên tránh mang bất cứ thứ gì ‘ô uế’ từ bên ngoài vào nhà của mình.”
Cô Chen cho hay, đối với người Quảng Đông, dù việc giữ gìn vệ sinh là nguyên nhân dẫn đến phong tục tập quán, nhưng tâm lý này một phần là do văn hóa. Vì quan niệm truyền thống của họ cho rằng nhà là nơi riêng tư của gia đình, không bao gồm người ngoài.
Cô nói rằng, theo truyền thống, các hoạt động xã hội không diễn ra trong nhà người Quảng Đông mà là ở các địa điểm công cộng.
“Đối với một số người, mời khách đến nhà của họ là một việc rất hiếm hoi và nếu nó xảy ra, cử chỉ đó là thể hiện sự tôn trọng tối đa đối với vị khách, ngụ ý rằng những vị khách này được tôn trọng và trân quý đến mức họ được đối xử như người trong gia đình”.
“Như vậy, ‘giày’ là một thứ được sử dụng bên ngoài ngôi nhà cho các mục đích xã hội / thực tế và có thể mang các chất từ‘ bên ngoài ’, có nghĩa là phải được cởi ra.”
Từ góc nhìn của một vị khách, cô Chen nói rằng, trước cửa nhà của người Trung cộng / Quảng Đông, việc đề nghị cởi giày hoặc chủ động cởi ra mà không cần hỏi là một cử chỉ lịch sự thiết thực để thể hiện sự tôn trọng với người chủ nhà.
Cô chia sẻ thêm,“Việc làm đó giống như ý nghĩa là ‘Tôi tôn trọng ngôi nhà và sự riêng tư của bạn nên tôi sẽ không làm ô nhiễm nó với bất cứ thứ gì ô uế từ bên ngoài.”
“Tôi không chắc về nguồn gốc lịch sử của phong tục này, nhưng tôi cho rằng nó cũng có thể liên quan đến ‘tôn trọng’ và ‘danh dự’ và thể hiện sự khiêm tốn, giống như cởi mũ ra vào những dịp trang trọng.”
Giáo sư Simone Dennis, là Trưởng khoa Cam kết Nghiên cứu, Tác động và Đổi mới tại Trường Đại học Nghệ thuật và Khoa học Xã hội của ANU, nói rằng lịch sử của việc cởi giày đã có từ xưa.
.jpg)
Cô Dennis cho biết thêm, “Thật thú vị, đó là một phong tục phát sinh hầu như phổ biến, với các mức độ nhấn mạnh khác nhau. Điều đó có thể có nghĩa là việc cởi giày có ý nghĩa trực quan đối với mọi người.”
Cô Dennis tin rằng tính phổ quát của tập quán trên toàn thế giới bắt nguồn từ cách con người có khuynh hướng phân loại thế giới, và với một số thứ như giày, cách phân loại giống nhau ở nhiều nền văn hóa khác nhau.
Cô nói: “Vào năm 1966, trong cuốn sách Purity and Danger, bà Mary Douglas (một nhà nhân chủng học người Anh) đã sử dụng những ý tưởng của ông Levi Straussian trước đó, mô tả cách mọi người tìm tổ chức và tạo khuôn mẫu cho thế giới theo những phương thức quan trọng.”
“Cũng như hai mặt của một đồng xu — ngày và đêm, vị tư và vô tư, sự sống và cái chết — Sạch sẽ và dơ bẩn cũng là song hành tồn tại.”
Cô nói rằng bà Douglas mô tả bụi bẩn không thực sự là điều gì lớn lao vì nó chỉ được phân thành hạng mục khi có thứ gì đó không đúng chỗ trong hệ thống phân loại của con người hoặc phân loại học.
Cô Dennis cho biết thêm, “Ví dụ, trái đất được ca tụng là nguồn sống nuôi dưỡng vạn sự vạn vật nhưng thực chất bên trong vẫn chứa những thứ bẩn. Mái tóc trông thật lộng lẫy và mượt mà – nhưng nếu có 1 sợi tóc được tìm thấy trong chiếc bánh được phục vụ cho bạn tại quán cà phê thì lại trở thành thứ bẩn.”
“Khi một vật ra khỏi nơi nó nên thuộc về thì lại trở thành vật bẩn – suy cho cùng, những thứ dơ bẩn là những thứ đã vượt khỏi lằn ranh nơi nó tồn tại.”
Giày được coi là mối đe dọa đối với sự sạch sẽ và toàn vẹn của ngôi nhà vì là phương tiện chính vượt qua lằn ranh ngăn cách bên ngoài và tất cả các chất ô nhiễm mà nó mang vào bên trong [ngôi nhà.]
Cô Dennis cho hay, “Điều này trông hơi giống quy tắc năm giây — thả thức ăn xuống đất rồi nhặt sau năm giây không làm cho nó sạch sẽ, nhưng làm vài động tác nghi lễ khiến chúng ta cảm thấy tốt hơn và sắp xếp mọi thứ trở lại trật tự, ”
“Cởi giày cũng tương tự như loại bỏ một số dấu vết vật lý bên trong.”
Lily Kelly - Nam Anh/quinhon11
