Bịnh loãng xương (osteoporosis) được định nghĩa: giảm lượng/thành phần trong xương và thay đổi cấu trúc trong tế bào xương khi ấy xương bị yếu và dễ gẫy.
Trong cuộc đời của một phụ nữ có 50% nguy cơ bị gãy xương do tác động bởi năng lượng thấp, đàn ông 20%. Mỗi năm tại Na-uy có khoảng 9000 ca gãy xương hông[cổ xương đùi] và 24% những người trong số này chết trong 1 năm và 60% chết trong 5 năm, 33% trở thành người phụ thuộc chăm sóc từ người khác, 40% không thể đi nếu không nhờ những trợ giúp.
Khi bị tác dụng từ năng lượng thấp, ví dụ ngồi ngã chống tay đưa đến gãy cổ tay; trượt ngã ngang gãy cổ xương đùi, té nhẹ gãy cụp đốt cột sống. Thường xảy ra cho những phụ nữ, người lớn tuổi, người dùng thuốc glukokortikoid hơn 5mg hơn 3 tháng, di truyền 1 thế hệ (nếu mẹ bị con cái dễ bị), người quá ốm (BMI dưới 19kg|m2), người bị tai biến hay những bệnh cho khuynh hướng dễ té ngã, người ít chịu hoạt động, người phụ nữ mất kinh nguyệt sớm, người hút thuốc và người uống rượu trên 3 đơn vị mỗi ngày.
Ngoài ra có những bệnh khác tạo nguy cơ cho bịnh loãng xương: Endogent cushings syndrom( tăng lượng sản xuất hormon glukokortikoid trong cơ thể), bịnh do giảm điều tiết hormon giới tính, bịnh phổi mãn tính, ung thư tủy xương, bịnh đường ruột do không hấp thụ được thức ăn, các bệnh phong thấp, tiểu đường, cao tuyến giáp trạng, suy thận mãn tính, suy gan, bịnh do tăng hoạt của tuyến kế tuyến giáp trạng và các bịnh nội tiết khác.
Khi có những nguy cơ kể trên và đã bị gãy xương do tác dụng năng lượng thấp nên yêu cầu bác sĩ cho đi chụp hình quang tuyến đặc biệt để đo độ chắc / loãng của xương và cần thử máu.
Làm sao ngăn ngừa loãng xương?, đây là vấn đề cho dân cư sống ở vùng ôn đới và hàn đới vì khí hậu lạnh đưa đến ít hoạt động thân thể vào mùa đông, thời gian dài thiếu vắng mặt trời khi ấy dễ thiếu vitamin D. Những việc sau đây có thể làm:
• Bỏ hút thuốc
• Hoạt động, tập thể dục
• Tránh dùng quá nhiều rượu bia
• Tránh té ngã: giầy có đinh đi khi đi ra ngoài có tuyết hay đóng băng, trong nhà dọn không có vật cản, đủ ánh sáng trong nhà,
• Uống thuốc dầu cá những tháng mùa thu và mùa đông để đủ Vitamin D (tháng 9-tháng 4). Mùa xuân và mùa hè phơi nắng 10 phút 3 lần mỗi tuần là đủ (mặt áo tay ngắn đi dạo 15 phút, 3 lần tuần là có đủ Vit D)
• Ăn uống có chất calcium( chất vôi)
Nếu xét nghiệm thấy loãng xương khi ấy phải điều trị: uống 1 viên lần mỗi tuần, khi ấy sẽ giảm 40% nguy cơ gãy cổ xương đùi.
Tất cả các trường hợp gãy xương đưa đến tình trạng giảm đáng kể chất lượng cuộc sống, nguy hiểm nhất là gãy cổ xương đùi vì phải mổ, tập luyện rất lâu, cảm thấy bất lực do vậy dẫn đến bịnh tâm lý, lệ thuộc vào nhiều người, đi đứng khó khăn, dễ bị bịnh nhiễm trùng hay bịnh máu cục và tử vong khá cao
Phòng bịnh là cách hay nhất.
BS Thang Tran /quinhon11
