Cứ 5 người Mỹ từ 65 tuổi trở lên thì có một người bị suy giảm nhận thức nhẹ (mild cognitive impairment)và cứ 7 người thì có một người được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ (dementia). Nếu điều đó nghe có vẻ đáng kinh ngạc thì hãy nghe tiếp điều này: Vào năm 2050, số người Mỹ mắc chứng sa sút trí tuệ dự kiến sẽ tăng tới gấp ba lần, theo một tuyên bố của các nhà khoa học vừa mới được công bố trên tạp chí Stroke.
Sa sút trí tuệ (dementia) --như theo định nghĩa của Hiệp hội Alzheimer là sự suy giảm năng khiếu tinh thần (decline in mental aptitude) đủ để gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày--- là một tập hợp các bệnh lý tốn kém hơn cả bệnh tim hoặc ung thư, với chi phí trên toàn thế giới ước tính khoảng 818 tỷ đô la vào năm 2015 (Tiện đây nên ghi nhận Alzheimer là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng sa sút trí tuệ và là một căn bệnh cụ thể. Sa sút trí tuệ là một thuật ngữ chung để chỉ loại suy giảm nhận thức này.)
Để cố gắng ngăn chặn sự suy giảm trí tuệ, giảm nguy cơ đột quỵ và hơn thế nữa, các tác giả của tuyên bố trên đây đề xuất rằng mọi người Mỹ nên làm việc với bác sĩ của họ để theo dõi 13 yếu tố đã được chứng minh là có liên quan đến sức khỏe não bộ. Trong số các yếu tố này có 7 yếu tố đơn giản ( Life’s Simple 7) do Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đề xuất:
Quản lý huyết áp -Managing blood pressure
Giữ mức cholesterol lành mạnh -Keeping healthy cholesterol levels
Giảm lượng đường trong máu -Reducing blood sugar
Tăng hoạt động thể chất- Increasing physical activity
Ăn theo một chế độ ăn uống bổ dưỡng, cân bằng -Eating a nutritious, balanced diet
Giảm cân, nếu cần -Losing weight, if needed
Không hút thuốc -Not smoking
Ngăn ngừa hoặc điều trị các triệu chứng trầm cảm, nếu có -Preventing or treating symptoms of depression, if present
Giảm sự cô lập xã hội, nếu có - Reducing social isolation, if present
Hạn chế sử dụng rượu -Limiting alcohol use
Chống rối loạn giấc ngủ, nếu có - Combating sleep disorders, if present
Tăng cường giáo dục và giữ cho não hoạt động -Increasing education and keeping the brain active
Điều trị suy giảm thính lực, nếu có -Treating hearing loss, if present
Một trong những tác giả của tuyên bố – Tiến sĩ Ronald M. Lazar, Chủ tịch Tổ chức Evelyn F. McKnight Endowed for Learning and Memory kiêm Giám đốc Viện não Evelyn F. McKnight Brain Institue tại Đại học Alabama thuộc Trường Y Birminghan -- gợi ý rằng bạn không nên đợi đến khi 65 tuổi mới thảo luận về những hành động đề xuất trên đây hoặc đưa ra những thói quen lành mạnh hơn.
Tiến sĩ Lazar –cũng còn là giáo sư thẩn kinh học và sinh học thần kinh tại Đại học Alabama ở Birmingham—cho biết: "Phòng ngừa không bắt đầu ở tuổi già; nó tồn tại dọc theo quá trình chăm sóc sức khỏe từ tuổi thiếu nhi đến lúc trưởng thành. Các bằng chứng đưa ra trong tuyên bố trên đây xác định rằng việc chú ý sớm đến những yếu tố đề xuất sẽ cải thiện kết quả cuộc sống sau này".
Ông cho biết tiếp "Các nhà khoa học đang tìm hiểu thêm về cách ngăn ngừa suy giảm nhận thức trước khi bắt đầu có những thay đổi đối với não. Chúng tôi đã tổng hợp nghiên cứu mới nhất và nhận thấy Life's Simple 7 cộng với các yếu tố khác như giấc ngủ, sức khỏe tâm thần và giáo dục là một chiến lược lối sống toàn diện hơn giúp tối ưu hóa sức khỏe não bộ cộng thêm với sức khỏe tim mạch. "
Một bộ não nhạy bén, khỏe mạnh chịu trách nhiệm cho nhiều nhiệm vụ khác nhau, tất cả đều rất quan trọng cho sự phát triển và hành động độc lập trên toàn thế giới:
Ký ức -memory
Suy nghĩ -thinking
Lý luận -reasoning
Giao tiếp -communication
Giải quyết vấn đề -problem solving
"Nhiều người nghĩ rằng huyết áp cao, tiểu đường loại 2 và các yếu tố nguy cơ khác chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, tuy nhiên những yếu tố nguy cơ tương tự như vậy cũng ảnh hưởng đến sức khỏe não của chúng ta. Bác sĩ Lazar nói “ Bệnh nhân có thể chú ý đến tầm quan trọng của việc giải quyết các yếu tố nguy cơ có thể sửa đổi được. Ông cho biết "Tôi đã có dịp thuyết trình nhiều lần và điều mà mọi người đều nói với tôi là: thứ duy nhất họ không muốn đánh mất trong suốt cuộc đời là tâm trí ( mind) của họ."
Vì vậy, trong lần kiểm tra sức khỏe sau này bạn hãy đưa cho bác sĩ xem bản danh sách các yếu tố quan trọng ảnh hưởng lên não trên đây và hỏi họ xem có thể cùng bạn kiểm tra hoặc thảo luân về tất cả các yếu tố ấy hay không. Tuy nhiên bạn không cần phải đợi đến lúc đó để bắt đầu cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn
Dựa trên bản danh sách 13 yếu tố trên đây bạn có thể bắt đầu thực hiện những điều sau đạy ngay từ ngày hôm nay
Ăn. Thực hiện một chế độ ăn ít natri, cân bằng và nhiều màu sắc, chẳng hạn như chế độ ăn MIND. (Ghi chú: một chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh trầm cảm chỉ trong vòng 3 tuần.)
“Chế độ ăn uống Mind” giúp phòng ngừa chứng suy giảm trí nhớ || Kienthuctieuduong.vn
Vận động. Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần dưới bất kỳ hình thức nào bạn thích.
Kết nối. Mặc dù các buỗi họp mặt (hangouts) trực tiếp chưa có thể tỗ chức bây giờ, nhưng bạn vẫn nên dành thời gian để lên lịch các cuộc gọi, các buổi trò chuyện ảo hoặc các cuộc tụ họp giãn cách an toàn ngoài trời với bạn bè người thân
Giảm bớt. Cắt giảm hoặc tránh uống rượu — chỉ uống một ly mỗi ngày hoặc ít hơn — và bắt đầu bỏ hút thuốc nếu bạn hiện đanglcó thói quen này.
Theo “These 13 Things Could Make You More Likely to Get Alzheimer's, According to New Study-March 16, 2021” NBN tintuccaonien
