Đau đầu là bệnh đơn giản thường gặp nhất nhưng lại là một vấn đề sức khỏe khó chịu khi hơn 50% số người trưởng thành trên toàn cầu bị mắc phải.
Đau đầu không chừa một ai, kể cả người già, người lớn, thiếu niên hay thậm chí là trẻ con.
Đau đầu có thể gây ra bởi một vài lý do. Từ những vấn đề sức khỏe cơ bản tới thói quen thực phẩm của bạn, một số yêu tố có thể kích hoạt cơn đau nhói làm bạn cần phải nghỉ ngơi và ngồi trong một góc tối yên tĩnh để thư giãn.
Hôm nay chúng ta hãy khám phá các nguyên nhân gây ra đau đầu.
Vậy điều gì gây nên những cơn đau đầu?
Đau đầu thường rất khó chịu. Những cơn đau có lẽ sẽ làm bạn sao lãng công việc và phải cảm nhận từng khoảng khắc đau đớn không nguôi. Nhưng bạn có biết loại đau đầu nào bạn đang bị và điều gì gây nên chúng không?
Dưới đây là một số lý do đằng sau những cơn đau đầu mà có thể bạn còn chưa nhận ra.
Những lý do chủ yếu của những cơn đau đầu khó chịu ấy là đau nửa đầu, căng thẳng cao, mức độ căng thẳng và sự thiếu hụt giấc ngủ. Những người bị căng thẳng nơi làm việc và trải qua những áp lực tinh thần lớn thường sẽ gặp phải những loại đau đầu chủ yếu đó.
Loại đau đầu thứ hai lại không phổ biến lắm so với những loại đau đầu trên. Loại này thường bị gây ra khi bạn ăn kem quá nhiều, bị xoang mũi hoặc có vấn đề về xương sống. Những cơn đau đầu này khá dữ dội và cần được chú ý ngay lập tức.
Nếu bạn bị đau đầu thường xuyên, vậy thì đây là những lý do chính đằng sau cơn đau của bạn.
1. Giấc ngủ: Quá ít hoặc quá nhiều
Đúng vậy, sự thiếu ngủ hay ngủ nhiều là những điều phổ biến gây ra những cơn đau đầu.
Nghiên cứu chỉ ra rằng thiếu ngủ làm tăng các protein trong cơ thể gây đau mãn tính, điều này sẽ giảm khả năng làm dịu cơn đau của cơ thể (giảm ngưỡng đau của cơ thể) và có thể gây ra cơn đau nửa đầu dữ dội và đau đầu do căng thẳng.
Đối với một vài người, ngủ lâu hơn mọi khi có thể gây nên đau đầu vì ảnh hưởng của việc ngủ đó đến các chất dẫn truyền thần kinh nhất định trong não, như serotonin (một chất dẫn truyền thần kinh).
Những sự biến đổi trong "chu kỳ REM" (mắt chuyển động nhanh khi ngủ) có thể dẫn tới đau đầu từng cơn hoặc đau nửa đầu.
Các bệnh rối loạn giấc ngủ như "sleep apnoea" (hội chứng ngưng thở khi ngủ), "insomnia" (mất ngủ), và nghiến răng có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ của một người, kích hoạt cơn đau đầu khi ngủ dậy và chứng đau đầu trong giấc ngủ (Hypnic Headache).
2. Thói quen ăn uống
Những thực phẩm bạn ăn có liên quan trực tiếp đến khả năng xuất hiện những cơn đau đầu.
Nhịn ăn, ăn những đồ ăn có lượng đường cao, ăn kiêng với chế độ nghiêm ngặt và bỏ bữa có thể dẫn đến đau đầu.
Trì hoãn bữa ăn hay ăn uống thất thường cũng có thể gây ra các cơn đau đầu dữ dội do nồng độ glucose trong máu xuống quá thấp.
Cơn đói làm cơ bắp bạn thắt chặt lại và làm đầu bạn đau vì căng thẳng.
Một vài đồ ăn, đồ uống cụ thể có thể gây nên đau đầu. Chuối là nguyên nhân dẫn đến đau đầu cho những người nhạy cảm với hợp chất "tyramine" trong khi cồn lại làm bạn mất nước khiến đầu bạn đau như búa bổ.
3. Cảm lạnh
Nếu bạn bị dính mưa và bị cảm lạnh, chắc chắn bạn sẽ bị đau đầu liên tục. Cảm lạnh xảy ra khi nhiễm virus gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi hay đau đầu; hay cơ bản là những triệu chứng làm ảnh hưởng đến đầu bạn.
4. Căng thẳng (Stress)
Stress và đau đầu có mối liên hệ với nhau. Stress có thể gây ra một cơn đau đầu, và một cơn đau đầu có thể làm bạn stress. Stress ở cấp độ cao có thể làm cho mạch máu trong não bị tổn thương, gây đau nhói và cáu kỉnh. Stress là một trong những nguyên nhân chính gây ra các loại đau đầu vì căng thẳng.
5. Sự thay đổi về hormone
Đau đầu, đặc biệt là đau nửa đầu, được cho là có liên quan đến hoocmon nữ Estrogen - hoocmon điều khiển hóa chất trong não ảnh hưởng đến cảm giác đau đớn.
Vì thế, một giọt nhỏ Estrogen có thể kích hoạt cơn đau đầu. Đây là lý do phụ nữ hay phàn nàn về những cơn đau đầu khủng khiếp khi đến kỳ, thời gian khi các hoocmon đang dao động, dẫn đến mất cân bằng hóa học.
Các vấn đề di truyền, lịch sử gia đình về sự mất cân bằng hoocmon, hoặc một số bệnh nhất định có thể làm giảm lượng Estrogen của bạn.
Một số nguyên nhân khác gây ra các cơn đau đầu vì sự thay đổi hoocmon là mang thai, tiền mãn kinh và mãn kinh, liệu pháp thay thế hoocmon, hay thuốc tránh thai v.v.
6. Lượng tiêu thụ caffeine
Giống như giấc ngủ, uống quá nhiều caffeine cũng không tốt cho cơ thể.
Tiêu thụ caffeine có thể dẫn tới đau đầu ở một số người, trong khi nó lại có thể làm giảm đau đầu ở một số người khác.
Đau đầu có thể do nạp quá nhiều caffeine. Những người thường bị đau nửa đầu có thể bị đau nhiều hơn sau khi uống café. Điều này được cho là do ảnh hưởng của caffeine đến sự hoạt động của "Serotonin" hoặc điện não.
7. Một số loại thuốc nhất định
Các chuyên gia chỉ ra rằng thuốc giảm đau có thể gây ra đau đầu ở một số người.
Đau đầu hồi ứng (Rebound headaches) hay đau đầu do lạm dụng thuốc xảy ra khi người bệnh sử dụng thuốc điều trị đau đầu thường xuyên trong thời gian dài.
Trong khi những thứ thuốc giảm đau này có thể hiệu quả khi với những người thỉnh thoảng bị đau đầu. Nhưng nếu bạn dùng chúng nhiều hơn vài ngày một tuần, bạn có thể bị đau đầu do lạm dụng thuốc quá mức.
8. Tình dục
Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số người có xu hướng bị đau đầu dữ dội sau khi quan hệ, một tình trạng được gọi là đau đầu xương sống. Những cơn đau đầu như vậy xảy ra vào thời điểm cực khoái hoặc xung quanh thời điểm đó.
Thống kê nói rằng nam giới có xu hướng bị đau đầu do nguyên nhân này nhiều hơn phụ nữ. Ngoài ra, những người có lượng đường trong máu thấp có thể bị đau đầu khi quan hệ tình dục.
9. Hút thuốc
Các nghiên cứu đã tiết lộ rằng việc hút thuốc dường như làm tăng nguy cơ bị đau đầu theo từng cơn. Đối với một số người, ngay cả mùi thuốc lá hoặc khói thuốc cũng có thể gây đau đầu.
Ở những người bị chứng đau nửa đầu, hút thuốc gây đau đầu rất nhanh. Điều này là do khói thuốc đưa "Carbon monoxide" vào não và máu của bạn, làm tăng khả năng bị đau đầu.
Hút thuốc lá cũng làm giảm lượng oxy ở các mô, và nhiều hóa chất có trong thuốc lá có thể gây độc hại cho cả gan và não, và gây ra đau đầu.
10. Rượu
Rượu có thể gây đau đầu với một số người. Tất nhiên, uống quá mức có thể gây đau đầu cho bất kỳ ai, nhưng ở một số người, ngay cả một vài ngụm cũng có thể gây nên đau đầu.
Thứ nhất, rượu làm giãn nở mạch máu, và khi mạch máu não giãn ra, bạn sẽ có thể bị đau đầu. Ngoài ra, rượu làm cơ thể bạn mất nước và một số hợp chất như "Tyramine", có trong một số đồ uống có cồn như bia, rượu scotch, rượu vang và rượu champagne, cũng có thể gây đau đầu, đặc biệt nếu cơ thể nhạy cảm với nó.
Đối với những người uống rượu vang, lý do đằng sau cơn đau đầu có thể là do "Tannin", một hợp chất polyphenol có trong thực vật, và rượu vang đỏ lâu năm khiến cho cơ thể của bạn giải phóng "Histamine", dẫn đến đau đầu từng cơn.
Một mối nguy hiểm khác là hàm lượng đường trong rượu, và một số hóa chất nhất định có trong đồ uống có cồn làm thay đổi thành phần hóa học trong cơ thể bạn, dẫn đến đau đầ.
11. Sử dụng máy tính xách tay, điện thoại và máy tính
Việc sử dụng thường xuyên và có kiểm soát các thiết bị sẽ không góp phần gây đau đầu. Tuy nhiên, nếu sử dụng liên tục có thể gây ra những những cơn đau đầu dữ dội.
Đôi mắt của bạn không được thiết kế để duy trì ánh sáng của màn hình máy tính trong nhiều giờ liên tục. Vì vậy, nếu bạn nhìn vào màn hình máy tính với ánh sáng mạnh chiếu vào mắt bạn như chiếc đèn pha ô tô, bạn chắc chắn sẽ bị đau đầu một cách tệ hại.
Thay màn hình máy tính của bạn bằng màn hình chống lóa và giữ độ sáng thấp để không liên tục dội vào võng mạc của bạn
12. Tư thế ngồi
Chúng ta không thể nhận ra đầu của mình nặng như thế nào cho đến thời điểm chúng ta ngủ thiếp đi giữa một bài giảng nhàm chán và sau đó giật mình thức giấc vì đầu của chúng ta hướng về phía trước.
Vì vậy, hãy vận động các cơ cổ, vai, và cột sống của bạn một cách thuận lợi và duy trì một tư thế tốt. Điều đó sẽ ngăn sự làm việc quá mức của các bộ phận này và sẽ ngăn ngừa đau đầu do căng thẳng phức hợp.
13. Tiếp xúc thường xuyên với các hóa chất có mùi mạnh
Bạn đã bao giờ cảm thấy một cơn đau đầu nhói nhói lên khi bạn đang ở gần một trạm đổ xăng hoặc bị kẹt xe phía sau một chiếc xe buýt đang xả đầy khói đen?
Các nghiên cứu chỉ ra rằng một chiếc mũi nhạy cảm có thể nhanh chóng dẫn đến đau đầu sự dữ dội.
Vì vậy, nếu bạn không thể thoát khỏi mùi của những hóa chất mạnh này, hãy chuẩn bị một chiếc mặt nạ chống ô nhiễm để giảm cường độ một cách đáng kể và giúp bạn thoát khỏi những cơn đau khủng khiếp.
14. Buộc tóc quá chặt
Những người có một mái tóc dài có thể liên tưởng đến điều này.
Khi bạn kéo tóc quá chặt để buộc kiểu "đuôi ngựa" và thêm một số ghim buộc tóc, nó có thể dẫn đến đau đầu.
Đau đầu do cột tóc đuôi ngựa là một loại đau đầu do lực từ bên ngoài; nghĩa là nó bị gây ra bởi một áp lực nằm bên ngoài não của bạn.
15. Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời
Ai đã từng đi học sẽ biết đến điều này. Bạn sẽ nhớ đến những cơn đau đầu vào cuối những ngày thể dục với nhiều giờ đứng nắng.
Khi bạn tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc ở ngoài trời nắng trong thời gian dài, bạn có thể gặp những cơn đau đầu dữ dội.
16. Thay đổi thời tiết
Đối với một số người, sự đau đầu có thể do thay đổi thời tiết. Bầu trời xám xịt, độ ẩm cao, nhiệt độ tăng, và bão có thể gây đau đầu.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng sự thay đổi áp suất gây ra bởi thay đổi thời tiết là nguyên nhân gây ra những thay đổi về điện và hóa học trong não và dẫn đến đau đầu.
Một số nguyên nhân phổ biến khác gây nên đau đầu như:
• Tuổi tác
• Chấn thương ở đầu (chảy máu trong)
• Một số bệnh ung thư
• Đột quỵ (kèm theo mất trí nhớ và giảm thị lực)
• Bệnh suy giảm chức năng tuyến giáp
• Các bệnh toàn thân, như nhiễm trùng
• U não
Nguyên nhân của cơn đau đầu có thể khác nhau ở từng người, với một số nguyên nhân phổ biến như căng thẳng, thiếu ngủ, mệt mỏi, đói và caffein. Nhiều người gặp nhiều dạng đau đầu khác nhau. Nếu đau đầu dữ dội hoặc xuất hiện nhiều lần, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ để có lời khuyên chính xác.
Một số câu hỏi thường gặp
Câu hỏi 1: Khi nào bạn cần lo lắng với cơn đau đầu?
Trả lời: Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn đột ngột bị đau đầu một cách rất dữ dội và đây là lần đầu tiên điều đó xảy ra. Ngoài ra, nếu cơn đau đầu dữ dội hoặc xuất hiện nhiều lần, bạn phải hỏi ý kiến của bác sĩ để nhận được sự chăm sóc hợp lý.
Câu hỏi 2: Có những loại đau đầu nào?
Trả lời: Một số loại đau đầu phổ biến là đau đầu do căng thẳng, đau đầu theo từng cơn, đau nửa đầu, đau đầu do dị ứng hoặc viêm xoang, do hormone, do caffeine, đau đầu khi gắng sức và đau đầu do tăng huyết áp.
Câu hỏi 3: Cách chữa đau đầu nhanh?
Trả lời: Chườm lạnh, miếng dán giảm đau, hoặc chườm nóng, tránh để mắt tiếp xúc ánh sáng, dừng chuyển động quai hàm, hạn chế lượng caffein, giảm stress, và nhai một miếng gừng là một số cách đơn giản nhất để giảm đau đầu.
Câu hỏi 4: Tại sao tôi bị đau đầu hàng ngày?
Trả lời: Lý do đằng sau sự đau đầu khác nhau ở mỗi người. Nhức đầu thường xuyên thường do lối sống hoặc các yếu tố môi trường như sự căng thẳng, thay đổi thời tiết, sử dụng caffeine hoặc thiếu ngủ. Việc lạm dụng thuốc giảm đau cũng có thể gây đau đầu liên tục.
Câu hỏi 5: Làm sao tôi biết liệu cơn đau đầu của tôi đang nghiêm trọng?
Trả lời: Cơn đau đầu của bạn có thể nghiêm trọng nếu bạn đột ngột bị đau đầu dữ dội (đau đầu sét đánh), đau nhói lần đầu tiên, cứng cổ và sốt, buồn nôn và ói mửa, chảy máu mũi, ngất xỉu và chóng mặt, hoặc mất thăng bằng.
Câu hỏi 6:Tại sao tôi lại đau đầu khi tỉnh giấc?
Trả lời: Giấc ngủ bị gián đoạn do ngáy hoặc ngưng thở khi ngủ có thể là nguồn gốc gây ra chứng đau đầu vào sáng sớm của bạn.
Câu hỏi 7: Làm thế nào để bạn phân biệt giữa chứng đau nửa đầu và đau đầu?
Trả lời: Đau đầu gây ra sự đau đớn ở đầu, mặt, hoặc ở trên cổ và có thể khác nhau về tần suất cũng như cường độ.
Đau nửa đầu là một chứng rối loạn "nhức đầu tiên phát" nặng. Chứng đau nửa đầu thường tạo ra các triệu chứng mạnh và khiến cơ thể suy nhược hơn đau đầu. Một số loại đau nửa đầu lại không gây ra đau đầu.
Hà Thu /soha.vn
