Đậu nành chứa các hợp chất giống estrogen gọi là isoflavone có thể phá vỡ chức năng buồng trứng. Nhưng đối với người ăn chay, ưu điểm của đậu nành lại được cho là vượt trội hơn các nhược điểm.
Các sản phẩm đậu nành là thực phẩm chính trong chế độ ăn uống của nhiều người, đặc biệt là những người theo chế độ ăn chay và những người ăn thuần chay. Tuy nhiên, cũng có nhiều tranh cãi xung quanh đậu nành và những ảnh hưởng có thể có của nó đối với hormone, nguy cơ ung thư và sức khỏe tổng thể.
Đậu nành là "tốt" hay "xấu" phụ thuộc vào tình hình sức khỏe cụ thể của từng người, loại sản phẩm đậu nành đang ăn cũng như toàn bộ chế độ ăn uống hàng ngày.
Lợi ích của đậu nành
Bản thân đậu nành chứa đầy protein. Trên thực tế, các thực phẩm nguyên chất từ đậu nành như hạt đậu nành và đậu phụ được coi là loại protein hoàn chỉnh, chúng có chứa chín axit amin thiết yếu mà cơ thể cần nhưng không thể tự sản xuất. Sử dụng protein hoàn chỉnh đặc biệt quan trọng đối với những người theo chế độ ăn chay và ăn chay thuần để thay thế cho nhiều loại thịt là nguồn cung cấp protein hoàn chỉnh chính.
Bên cạnh protein, trong đậu nành còn có một số chất dinh dưỡng có lợi khác cho cơ thể. Đậu nành có chứa chất xơ, canxi, vitamin A, vitamin C và sắt. Nếu bạn ăn tempeh, một sản phẩm được làm từ đậu nành lên men, cũng sẽ chứa men vi sinh rất tốt cho sức khỏe đường ruột và hệ vi sinh đường ruột.
 |
Tại sao đậu nành gây tranh cãi?
Thực phẩm đậu nành có chứa một thứ gọi là isoflavone, là một loại phytoestrogen hoạt động theo cách tương tự như estrogen. Chúng xảy ra tự nhiên trong nhiều loại thực vật, nhưng thực phẩm đậu nành có lượng isoflavone cao nhất. Mặc dù những isoflavone này có thể có một số lợi ích đối với phụ nữ lớn tuổi, một vài nghiên cứu đã cảnh báo về tác dụng của chúng đối với cơ thể.
Vì các isoflavone này hoạt động giống như estrogen, chúng có thể hữu ích cho phụ nữ tiền mãn kinh hoặc sau mãn kinh. Khi buồng trứng sản xuất ít estrogen hơn góp phần gây ra các triệu chứng không mong muốn như đổ mồ hôi ban đêm, bốc hỏa và khó ngủ. Khả năng hoạt động giống như estrogen của isoflavone có thể giúp giảm bớt các triệu chứng này.
Trên thực tế, một phân tích tổng hợp năm 2014 được công bố trên tạp chí Khoa học Y khoa Đức đã kiểm tra 17 thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát và phát hiện ra rằng việc tiêu thụ 54 mg phytoestrogen trong 6 đến 12 tháng đã làm giảm 20,6% tần suất bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh xuống 20,6%.
Nhưng những phytoestrogen tương tự đã được cho là hữu ích cho phụ nữ mãn kinh cũng là tâm điểm của tranh cãi về đậu nành.
Một đánh giá năm 2010 được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng cho thấy ở phụ nữ trưởng thành, tiêu thụ một lượng đậu nành cao có thể ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng. Điều này là do isoflavone bắt chước estrogen và có thể ảnh hưởng đến tín hiệu estrogen trong buồng trứng, có thể dẫn đến quá trình rụng trứng bị phá vỡ. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng cũng lưu ý rằng, đối với những phụ nữ có một đến hai phần đậu nành mỗi ngày là một phần của chế độ ăn uống cân bằng.
Một nghiên cứu năm 2014 được công bố trên Tạp chí của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ cho thấy đậu nành có thể gây ra những thay đổi trong biểu hiện gen trong các gen có liên quan đến ung thư vú. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ bao gồm trên 140 phụ nữ, vì vậy vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn.
 |
Ai nên tránh đậu nành?
Đậu nành có thể là vấn đề đối với những người gặp vấn đề với tuyến giáp. Con người cần có iốt trong chế độ ăn uống hàng ngày vì cơ thể không tự sản xuất nó một cách tự nhiên. Iốt rất quan trọng để sản xuất hormone tuyến giáp.
Đậu nành có chứa goitrogens làm giảm sự hấp thụ iốt của cơ thể và có thể dẫn đến suy giáp. Thiếu iốt có thể dẫn đến các triệu chứng như bướu cổ và có thể làm giảm khả năng suy nghĩ.
Do đó, những người có tình trạng tuyến giáp nghiêm trọng nên tránh đậu nành. Với những người có tình trạng tuyến giáp nhẹ, vẫn có thể sử dụng đậu nành nhưng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Cũng có những tranh cãi xung quanh việc trẻ em có nên sử dụng đậu nành hay không. Một nghiên cứu năm 2016 được công bố trên tạp chí Research Research đã kiểm tra gần 400 trường hợp và phát hiện ra rằng trẻ em ăn đậu nành có chứa isoflavone, có nguy cơ mắc bệnh Kawasaki cao gấp 2 đến 2,5 lần so với những trẻ không sử dụng đậu nành. Bệnh Kawasaki gây viêm trong động mạch và hạch bạch huyết. Nó phổ biến ở trẻ em hơn ở người lớn.
Anh Quân
Theo tạp chí Sống khỏe
