Nhật thực toàn phần là một sự kiện thiên thể trong đó mặt trăng che khuất ánh sáng của Mặt Trời, gây ra bóng tối tạm thời. Các loại nhật thực khác nhau xảy ra phụ thuộc quỹ đạo của Mặt Trăng với Trái đất và Mặt trời. Nhật thực ngày 8/4/2024 có thể quan sát thấy trên khắp Bắc Mỹ.
Nhật thực luôn được coi là một sự kiện quan trọng của thiên văn học mê hoặc con người trong nhiều thế kỷ. Từ những huyền thoại khác nhau về các hiện tượng này cho đến những lời khuyên từ cơ quan nghiên cứu, nhật thực chắc chắn là một trong những hiện tượng đáng kinh ngạc nhất từng diễn ra của vũ trụ.
Nhật thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời trên cùng một đường thẳng và quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn hay một phần Mặt Trời.
Khi nào nhật thực xảy ra?
Nhật thực xảy ra định kỳ nhưng chúng không phải là sự kiện thường xuyên ở bất kỳ vị trí nào. Nói một cách đơn giản, nhật thực sẽ diễn ra khi quỹ đạo của Mặt Trăng giao với mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất quay quanh Mặt Trời, khiến ba vật thể thẳng hàng. Nhật thực chỉ có thể xảy ra trong giai đoạn trăng non khi mặt trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời. Và năm 2024, nhật thực đầu tiên trong năm sẽ diễn ra vào ngày 8/4, có thể quan sát thấy trên khắp Bắc Mỹ.
Nhiều niềm tin khác nhau xoay quanh hiện tượng nhật thực
Trong suốt lịch sử, có nhiều niềm tin xoay quanh hiện tượng nhật thực với cách giải thích khác nhau. Nhiều nền văn minh cổ đại tin rằng nhật thực là dấu hiệu của sự diệt vong sắp xảy ra, sự tức giận của các vị thần hoặc kết quả của việc những con quái vật khổng lồ cố gắng ăn Mặt Trời khiến sự sống trên Trái Đất bị diệt vong. Và vì thế khi nhật thực bắt đầu, mọi người bắt đầu cầu nguyện và cầu xin sự tha thứ. Khi nhật thực mờ dần, được coi là dấu hiệu cho thấy Chúa đã đáp lại lời cầu nguyện của họ thành công.
Ở một số nền văn hóa khác, nhiều người kiêng ăn khi nhật thực bắt đầu hoặc không ra ngoài trong thời gian này sợ sẽ có hại hoặc thu hút những năng lượng tiêu cực đang cố làm hại thần Mặt Trời.
NASA (Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ) nói gì?
“Thứ Hai, ngày 8/4/2024, nhật thực toàn phần sẽ đi qua Bắc Mỹ, đi qua Mexico, Hoa Kỳ và Canada. Nhật thực toàn phần sẽ bắt đầu trên Nam Thái Bình Dương. Nếu thời tiết cho phép, địa điểm đầu tiên ở lục địa Bắc Mỹ sẽ có hiện tượng nhật thực toàn phần là bờ biển Thái Bình Dương của Mexico vào khoảng 11h07 sáng theo giờ PDT. Đường đi của nhật thực tiếp tục từ Mexico, qua Hoa Kỳ ở Texas và đi qua Oklahoma, Arkansas, Missouri, Illinois, Kentucky, Indiana, Ohio, Pennsylvania, New York, Vermont, New Hampshire và Maine. Một số khu vực nhỏ ở Tennessee và Michigan cũng sẽ chứng kiến nhật thực toàn phần. Nhật thực sẽ đi vào Canada ở Nam Ontario và tiếp tục đi qua Quebec, New Brunswick, Đảo Hoàng tử Edward và Cape Breton. Nhật thực sẽ mờ dần khỏi lục địa Bắc Mỹ trên bờ biển Đại Tây Dương của Newfoundland, Canada, lúc 17h16 chiều theo giờ NDT".
Những điều nên làm khi quan sát nhật thực
Mặc dù nhật thực sẽ không được nhìn thấy ở Ấn Độ hoặc bất kỳ khu vực nào của tiểu lục địa châu Á, nhưng dưới đây là một số điều nên làm và không nên làm nếu bạn có cơ hội quan sát nhật thực.
Bảo vệ mắt
Nếu bạn là người đam mê không gian và ngạc nhiên trước nhật thực cũng như quan sát chúng, hãy đảm bảo sử dụng kính quan sát Mặt Trời được thiết kế đặc biệt hoặc thiết bị quan sát mặt trời cầm tay để bảo vệ mắt khỏi các tia có hại. Nhìn thẳng vào Mặt Trời dù không có nhật thực cũng có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn.
Chăm sóc thú cưng
Hãy giữ thú cưng trong nhà hoặc ở một nơi an toàn để ngăn chúng làm hại bản thân hoặc bỏ chạy khi bị kích động do sự thay đổi đột ngột của ánh sáng Mặt Trời.
Chụp ảnh an toàn
Nếu bạn quyết định chụp nhật thực bằng máy ảnh hoặc điện thoại thông minh của mình, hãy đảm bảo thực hiện các biện pháp thích hợp. Đảm bảo có bộ lọc năng lượng mặt trời để bảo vệ ống kính và mắt. Không được nhìn thẳng vào mặt trời qua máy ảnh hoặc ống nhòm mà không có bộ lọc thích hợp.
Hãy tận hưởng
Nhật thực là một sự kiện hiếm gặp và vì vậy, nếu suy nghĩ và niềm tin của bạn cho phép, hãy dành thời gian để trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên và những điều kỳ diệu của vũ trụ nhưng với sự bảo vệ thích hợp.
Những điều không nên làm khi quan sát nhật thực
Không nhìn thẳng vào mặt trời
Việc nhìn chằm chằm vào mặt trời khi nhật thực, thậm chí chỉ trong vài giây, có thể gây tổn thương mắt nghiêm trọng hoặc mù lòa. Luôn sử dụng biện pháp bảo vệ mắt thích hợp hoặc các phương pháp quan sát gián tiếp.
Không sử dụng các thiết bị chưa được lọc ánh sáng
Quan sát nhật thực qua điện thoại thông minh, máy ảnh hoặc kính viễn vọng mà không có bộ lọc năng lượng mặt trời thích hợp có thể dẫn đến hư hỏng không thể phục hồi cho thiết bị và gây nguy hiểm cho thị lực. Vì vậy, hãy đảm bảo có thiết bị phù hợp.
Đừng hoảng sợ
Mặc dù có nhiều lời đồn và niềm tin khác nhau liên quan đến nhật thực, nhưng trong thời đại thông tin, tốt hơn hết là đừng hoảng sợ. Không cần phải hoảng sợ hay sợ hãi khi nhật thực xảy ra. Miễn là bạn tuân theo các nguyên tắc an toàn nhất định và luôn cập nhật thông tin từ chuyên gia khoa học.
(Theo Phunu&Giadinh và baomai)
