Cho dù là 18 tuổi hay 90 tuổi, hãy bắt đầu đối phó với bất kỳ yếu tố rủi ro hiện có nào về nguy cơ sa sút trí tuệ. Một nghiên cứu mới cho thấy nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ có thể do lối sống của con người nhiều hơn là do lão hóa.
Ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý là một cách quan trọng để duy trì sức khỏe não bộ và ngăn ngừa lão hóa não sớm. (Ảnh: ShutterStock)
Theo nghiên cứu gần đây của Trung tâm Chăm sóc Lão khoa Baycrest, Canada, những người trưởng thành không hút thuốc, không bị tiểu đường hoặc mất thính lực sẽ không có các ‘yếu tố nguy cơ’ mắc chứng sa sút trí tuệ, sức khỏe não bộ của những người này tương đương với những người trẻ hơn từ 10 đến 20 tuổi. Và cũng theo nghiên cứu, mỗi ‘yếu tố nguy cơ’ có thể làm sa sút trí tuệ lên đến 3 năm.
Nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ Annalize LaPlume tại Viện Nghiên cứu Rotman (RRI) ở Baycrest – tác giả chính của nghiên cứu-- cho biết: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy các yếu tố lối sống có thể quan trọng hơn tuổi tác trong việc ảnh hưởng đến mức độ hoạt động nhận thức của một người.”
Tiến sĩ Annalize LaPlume nói thêm: “Đây là một tin tốt vì chúng ta có nhiều cơ hội chủ động điều chỉnh các yếu tố nguy cơ này. Ví dụ, chúng ta có thể kiểm soát bệnh tiểu đường, đối phó với tình trạng mất thính giác và cân nhắc đến việc bỏ thuốc lá.”
Nghiên cứu này là một trong những nghiên cứu đầu tiên nhắm vào tác động của các ‘yếu tố nguy cơ lối sống’ khác nhau với chứng sa sút trí tuệ.
‘’Hầu hết các nghiên cứu về tính chất này đều nhắm đến người trung niên và lớn tuổi, nhưng dữ liệu của chúng tôi cũng bao gồm những người trẻ từ 18 tuổi. Chúng tôi nhận thấy rằng các ‘yếu tố nguy cơ ‘ có tác động tiêu cực đến hoạt động nhận thức ở mọi lứa tuổi. Điều này rất quan trọng vì nó có nghĩa là các yếu tố nguy cơ có thể và cần được giải quyết càng sớm càng tốt.” theo Tiến sĩ Nicole Anderson--nhà khoa học cấp cao tại RRI, Phó Giám đốc Khoa học của Trung tâm Sức khỏe Não và Sức khỏe Gia đình Kimel của Baycrest, đồng thời tác giả chính của nghiên cứu này.
Nghiên cứu được công bố ngày 13/7 trên tạp chí Theo dõi Bệnh Alzheimer & Mất trí nhớ: Chẩn đoán, Đánh giá và Theo dõi Bệnh tật, một tạp chí của Hiệp hội Bệnh Alzheimer, bao gồm dữ liệu từ 22.117 người từ 18 đến 89 tuổi đã hoàn thành Đánh giá Sức khỏe Não bộ Cogniciti, do Baycrest phát triển. Những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra tại nhà thông qua website Cogniciti. Bài kiểm tra kéo dài khoảng 20 phút bao gồm một bảng các câu hỏi cơ bản và 4 trải nghiệm có liên quan đến nhận thức.
Đối với chứng sa sút trí tuệ, các nhà nghiên cứu đã đánh giá tác động của 8 ‘yếu tố nguy cơ’ đến hiệu suất của những người tham gia trong các bài kiểm tra về trí nhớ và khả năng nhận thức.
8 ‘yếu tố nguy cơ’ có thể điều chỉnh này bao gồm: Trình độ học vấn, mất thính giác, tổn thương não bộ, lạm dụng rượu hoặc ma túy, huyết áp cao, hút thuốc (gần đây hoặc trong vòng 4 năm qua), tiểu đường và trầm cảm.
Suy giảm nhận thức do mỗi yếu tố gây ra tương đương với 3 năm lão hóa và mỗi yếu tố bổ sung có tác động tương tự. Ví dụ, có 3 ‘yếu tố nguy cơ’ gây suy giảm nhận thức gần tương đương với 9 năm lão hóa. Người lớn tuổi có nhiều ‘yếu tố nguy cơ’ hơn người trung niên và người trẻ tuổi. Mối liên quan của các ‘yếu tố nguy cơ’ với sự suy giảm nhận thức sẽ tăng lên theo tuổi.
Tiến sĩ LaPrume cho biết: “Nhìn chung, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tất cả chúng ta có khả năng giảm nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ. Cho dù là 18 tuổi hay 90 tuổi, hãy bắt đầu đối phó với bất kỳ ‘yếu tố nguy cơ’ nào mà chúng ta hiện có, chúng ta phải duy trì sức khỏe não bộ của mình để có thể không sợ hãi khi đến thời điểm phải già đi.”
Nghiên cứu này được hỗ trợ bởi Hiệp hội Bệnh Alzheimer của Canada và Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Tự nhiên và Kỹ thuật của Canada.
Trúc Nhi/ Theo EurekAlert/trithuc
