NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN (PROSTATE CANCER)
Nhân tiện đọc một bài về không nên giải phẫu về già trừ trường hợp khẩn cấp, tôi viết bài này để chia sẻ với các bạn khi còn nằm trên giường ngủ lúc 5 giờ sáng - gõ thẳng vào iPhone luôn.
Cách đây cũng 10 năm sau khi đi khám sức khoẻ hàng năm (annual) và thử máu, bác sỹ của tôi cho biết là PSA (Prostate Specific Antigen), chất này nằm trong tiền liệt tuyến của đàn ông, của tôi lên cao trên 4 chấm - thường thì khoảng 1 hoặc 2 chấm. Và ông đề
nghị tôi đi gặp bác sỹ đường tiểu (urologist). Đây cũng là bước đầu của một tai hoạ cho tôi.
Tôi cũng hơi lo, vì chỉ biết mơ hồ rằng khi thử máu mà PSA cao thì cơ duyên có thể bị ung thư tiền liệt tuyến, sau này mới biết cao chưa chắc đã là bị ung thư. Sau khi gặp bác sỹ đường tiểu, ông đề nghị tôi làm biopsy (lấy mẩu tế bào để thử nghiệm). Tôi đã
hỏi ông những câu hỏi như nguyên tắc làm như thế nào, có nên làm lúc này không, ảnh hưởng phụ như thế nào, và câu trả lời làm tôi sốt ruột nhất khi hỏi là có khi nào sau khi làm biopsy, nó có làm tổn hại tiền liệt tuyến sau khi đâm nhiều mũi kim vào nó không,
thì ông trả lời là CÓ. Tôi cũng đã nghiên cứu xem biopsy làm như thế nào, thì thấy cũng lạnh người. Bác sỹ sẽ dùng một dụng cụ, tôi không được xem, dụng cụ này có thể bắn ra những mũi kim để thu thập những tế bào của tiền liệt tuyến. Mà cần ít nhất là 7 hoặc
8 mẫu. Nhưng vì sợ bị ung thư quá nên tôi đồng ý để ổng làm biopsy.
Trước giờ hẹn để làm biopsy thì tôi phải uống vài viên Valium. Loại thuốc này thật sự chỉ làm cho tôi bớt bị căng thẳng thôi chứ BS không chụp thuốc mê, hoặc cho thuốc giảm đau.
Điều tôi nhớ rõ nhất sáng hôm đó là sau khi tuột quần ra, nằm nghiêng trên bàn. Ông bác sỹ trẻ tuổi chừng 40, đút dụng cụ vào hậu môn tôi, trong lúc chăm chú theo dõi vị trí trước màn ảnh computer. Bỗng nhiên tôi nghe “bụp, bụp ...” khi ông bắn những mũi kim
qua ruột già, đâm vào tiền liệt tuyến phía trước. Người tôi bắt đầu run lên thật ra tôi không có cảm giác đau lắm nhưng nó shock nguyên cơ thể tôi. Sau khi bắn 6 mũi, tôi van xin ông BS, “please stop, that’s enough,” ổng mới stop. Kéo quần đứng lên, đầu óc
tôi xây xẩm nên phải ngồi xuống liền. Liên tiếp một tuần lể sau đó đi tiểu đều ra máu - nhưng đó là chuyện bình thường của biopsy mà ông đã báo trước.
Buổi chiều hôm đó sau khi ăn cơm, người tôi bắt đầu run lên bần bật, tôi gọi BS của tôi thì ông bảo đi vào Emergency gấp. Tôi vào bệnh viện để khám nghiệm xem bị gì, thì sau những giờ chờ đợi, BV cho biết tôi bi E-coli, bị nhiễm trùng, loại này rất nguy hiểm
nếu không chữa có thể chết!
Thế là tôi phải nằm bệnh viện cả tuần lể, sau khi ra bệnh viện tôi cũng phải qua cả tháng để qua chương trình fusion - chuyền thuốc trụ sinh vào IV để giảm nhiệt độ cho tới lúc bình thường.
Đó thực sự là một cơn ác mộng đối với tôi. Giờ nó đã qua đi và tôi học được một vài điều mà tôi muốn chia sẻ với các bạn đàn ông lớn tuổi. Có lẽ từ đây đến chết sẽ không bao giờ làm tiền liệt tuyến biopsy nữa.
Khi PSA (Prostate Specific Antigen) trong máu cao, đừng có nhảy vào kết luận là bị ung thư. Vì sau khi ra bệnh viện BS cho biết sau khi thử biopsy thì những mô của tôi không bị ung thư..
Có nhiều lý do để PSA lên cao: bị sưng hoặc nhiễm trùng (inflammation), hoặc tiền liệt tuyến bị lớn (BPH), và bị ung thư. Sau khi gặp BS gia đình, tôi hỏi có thuốc gì để giảm PSA cho trường hợp infammation không, thì ổng cho tôi Avodart. Sau khi uống thuốc
này, PSA của tôi giảm nhiều.
Đàn ông tuổi 50 trở lên hay bị đi tiểu nhiều lần trong đêm hoặc luồn nước tiểu ra không mạnh, yếu đi, hoặc khó ra vì tiền liệt tuyến bị lớn lên. Tuyến này nằm dưới bọng đái và bao quanh đường tiểu. Vì thế khi lớn ra, nó sẽ chèn đường tiểu làm nước tiểu khó
ra. Triệu chứng này gọi là BPH (Benign Prostatic Hyperplasia) không ung thư và có thể chữa trị bằng nhiều loại thuốc tây. Đây là hai loại thường dùng: Avodart, Flowmax.
Những tin tức gần đây cho biết không nên đi khám tiền liệt tuyến hàng năm (thử máu) vì nó có thể dẫn đến những cách chữa trị quá hăng hái của bác sỹ dẫn đến trường hợp như tôi. Và một điều nữa ung thư tiền liệt tuyến phát triển rất chậm, bạn có thể chết trước
khi nó giết bạn.
Một điều rất thích thú BS tôi cho biết là thuốc Avodart còn có một tác dụng phụ nữa là mọc tóc cho đàn ông, vì thế đầu tôi vẫn đầy tóc. Những điều này không ai tiết lộ cho các bạn biết đâu kể cả bác sỹ, ngoại trừ bác sỹ của tôi, và cũng là bạn thân. Rất tiếc
ông đã chết trẻ tuổi hơn tôi.
Chúc các bạn mạnh khoẻ luôn.
