Dịch từ “Neurology Professors Just Listed the 9 Worst Habits for the Human Brain- Amanda Gardner • January 31 2023”
Đặc biệt là sau giai đoạn tồi tệ nhất của đại dịch Covid-19, có thể bạn đã chấp nhận ý tưởng già đi với vòng tay rộng mở hơn nhiều người trong chúng ta có cách đây vài năm. Nếu bạn coi mỗi ngày sinh nhật là một điều may mắn, thì có những lựa chọn đơn giản mà bạn có thể thực hiện mỗi ngày để già đi một cách tốt đẹp.
Bác sĩ Joe Verghese-- giáo sư thần kinh học và giám đốc sáng lập của Trung tâm lão hóa não Montefiore-Einstein ,New York—cho biết : “Cũng giống như việc bạn tuân theo các phương pháp giúp cho làn da hoặc trái tim của bạn già đi một cách khỏe mạnh, chúng ta bắt đầu hiểu rằng chúng ta có thể hỗ trợ bộ não của mình để duy trì trí nhớ, khả năng chú ý, suy luận và giải quyết vấn đề tốt hơn—giúp bạn dễ dàng tìm thấy chìa khóa của mình hơn, tương tác với những người thân yêu và tận hưởng cuộc sống lâu hơn. Rất nhiều nghiên cứu cho thấy lối sống lành mạnh và tham gia vào các hoạt động kích thích nhận thức có tác động thực sự mạnh mẽ trong việc làm chậm tốc độ suy giảm nhận thức và ngăn ngừa chứng sa sut trí tuệ."
Mặt khác, có một số thói quen thường xuyên có thể khiến bạn dễ gặp các vấn đề về trí nhớ và nhận thức hơn. Theo bác sĩ Verghese thì sau đây là những những thói quen tồi tệ nhất không có lợi cho bộ não của bạn mà bạn cần khắc phục ngay từ bây giờ.
1- Lười tập thể dục
Không hoạt động thể chất đủ có thể đẩy nhanh quá trình suy giảm nhận thức và nhìn chung chúng ta sẽ già trước tuổi. Tập thể dục có thể ngăn chặn một số suy giảm này. Một đánh giá vào năm 2020 trên tạp chí Preventive Medicine đã nhấn mạnh là có một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ suy giảm nhận thức xảy ra với tỷ lệ gấp đôi ở những người trưởng thành không hoạt động từ 45 tuổi trở lên, so với những người trưởng thành năng động. Các nghiên cứu khác đã ủng hộ tiền đề này, bao gồm một nghiên cứu vào năm 2022 cho thấy hoạt động thể chất có lợi cho vùng hồi hải mã (hippocampus), một phần của bộ não quan trọng đối với trí nhớ.
Bác sĩ Verghese cho biết nghiên cứu này không mang tính kết luận, nhưng tập thể dục có lợi ích về tổng thể.
Lời khuyên
Theo bác sị Art Kramer-- giám đốc sáng lập của Trung tâm Sức khỏe Não bộ và Nhận thức tại Đại học Đông Bắc , Boston -- ngay cả khi bạn bắt đầu ở độ tuổi 60, bạn vẫn có thể gặt hái những lợi ích khá ấn tượng khi làm một việc đơn giản như đi bộ,
Bác sĩ Denise C. Park-- giám đốc nghiên cứu của Trung tâm Tuổi thọ và giáo sư khoa học về não và hành vi tại Đại học Texas, Dallas --- cho biết, tập tạ cũng có thể hữu ích.
2.Ngồi cả ngày
Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ vào năm 2019, người Mỹ ngồi nhiều hơn bao giờ hết — thường là trước màn hình. Việc không hoạt động này có thể góp phần vào những thay đổi trong não liên quan đến suy giảm trí nhớ
Lời khuyên
Hãy đứng dậy và đi bộ khoảng năm phút mỗi giờ. Bạn thậm chí có thể đặt máy hẹn giờ để nhắc nhở chính mình. Một nghiên cứu y học thể thao vào năm 2019 đã cho thấy là các khía cạnh của chức năng nhận thức được cải thiện ở những người tránh không ngồi quá lâu một lúc. Những lợi ích tương tự như vậy cũng được thấy ở học sinh—đều này chứng tỏ là có thể một chút thời gian giải lao cũng không có gì hại cho người lớn chúng ta.
3.Ăn thức ăn nhanh và uống đồ uống có đường
Chế độ ăn gây hại cho tim cũng có thể gây hại cho não, cụ thể là đồ ăn thức uống chứa nhiều chất béo và đường. Theo một nghiên cứu về bệnh Alzheimer vào năm 2017, những người uống nhiều hơn một loại đồ uống có đường mỗi ngày có khối lượng não nhỏ hơn và đạt điểm thấp hơn trong các bài kiểm tra về trí nhớ-- cả hai điều này cho thấy họ có khả năng cao bị mắc bệnh Alzheimer trong tương lai.
Nghiên cứu cũng cho chúng ta biết rằng một chế độ ăn uống lành mạnh có thể duy trì chức năng của não, bao gồm cả trí nhớ và tốc độ xử lý. Nghiên cứu cho biết chế độ ăn uống phù hợp với đặc điểm cá nhân, bao gồm cả nền tảng văn hóa, cũng có nhiều hứa hẹn trong lĩnh vực này.
Lời khuyên
Viện Y tế Quốc gia chỉ ra rằng chế độ ăn uống Địa Trung Hải rất tốt cho não của bạn. Chế độ ăn kiêng này ưu tiên rau, ngũ cốc nguyên hạt, cá và dầu ô liu. Bác sĩ Kaplan cho biết chế độ ăn kiêng DASH (Phương pháp ăn kiêng để ngăn chặn chứng tăng huyết áp) cũng một lựa chọn tốt khác.
Uống rượu vừa phải cũng là một ý tưởng hay. Một nghiên cứu vào năm 2022 cho thấy rằng thậm chí uống hai ly rượu mỗi ngày so với một ly cũng có liên quan đến sự co rút đáng kể về thể tích não
4.Sống cô đơn
Cô đơn có liên quan đến suy giảm nhận thức, trong khi giao tiếp xã hội giúp bạn tìm thấy mục đích và ý nghĩa trong cuộc sống—điều mà nghiên cứu đã cho thấy có liên quan đến việc duy trì sức khỏe nhận thức và giảm nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.
Lời khuyên
Tìm cách tương tác có ý nghĩa với người khác: một cuộc trò chuyện dài hoặc một hoạt động được chia sẻ. Ngoài ra, bác sĩ Verghese khuyên bạn nên kiểm tra thính giác của bạn vì nghe kém là một yếu tố nguy cơ dẫn đến suy giảm nhận thức. Mất thính giác có thể dẫn đến trầm cảm và sự cô lập xã hội, cũng như làm giảm cảm giác dẫn đến kích thích não b
5 . Bạn không theo dõi huyết áp của bạn
Bác sĩ Verghese cho biết là nhiều thói quen tốt cho tim cũng có lợi cho não , trước tiên là duy trì huyết áp bình thường.
Cả huyết áp cao lẩn huyết áp thấp ( phổ biến hơn ở độ tuổi 80 và 90) đều có thể ảnh hưởng đến chức năng nhận thức. Bác sĩ Verghese giải thích là ở cấp độ cơ bản nhất, máu lên não không đủ làm cho các mạch máu thu hẹp và nhỏ lại. Điếu này cũng có thể gây ra những thay đổi trong tế bào não và chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitters)."
Lời khuyên
Giữ cho huyết áp của bạn dưới 120/80 mmHg, mức được coi là bình thường.
6.Ngủ không đủ giấc
Thiếu ngủ không những chỉ có nguy cơ làm bạn bị "mơ màng" vào ngày hôm sau mà còn làm suy giảm chức năng thần kinh trong thời gian dài. Bác sĩ Park nói: “Nếu quá mệt mỏi, bạn sẽ không tập trung đươc như khi ngủ đủ giấc và tập thể dục.
Lời khuyên
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho biết người lớn nên ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm.
7.Quá căng thẳng
Những nghiên cứu khác nhau đã liên kết chứng loạn thần kinh(neuroticism) với sự suy giảm nhận thức và thậm chí với nguy cơ cao bị sa sút trí tụệ. Căng thẳng mãn tính cũng có liên quan đến khối lượng não nhỏ hơn.
Lời khuyên
Đôi khi giảm căng thẳng không thể thực hiện đươc, nhưng trong một chừng mực nào đó bạn hãy cứ thử thư giãn. Bác sĩ Kramer cho biết: “Ngày càng có nhiều nhà nghiên cứu xem xét việc áp dụng chánh niệm( mindfulness), yoga và T'ai Chi vào việc giảm ảnh hưỏng của căng thẳng lên tâm trí và cơ thể.
8.Không hoạt động giải trí
Một nghiên cứu do bác sĩ Verghese dẫn đầu và được công bố trên Tạp chí New England Journal of Medicine đã theo dõi hơn 450 người trên 75 tuổi trong 5 năm và phát hiện ra rằng những người tham gia các hoạt động giải trí như đánh cờ bàn, đọc sách, khiêu vũ và chơi nhạc có ít khả năng mắc chứng sa sút trí tuệ so với những người khác
Lời khuyên
Bác sĩ Verghese gợi ý bạn hãy tìm những hoạt động mà bạn ưa thích, những hoạt động mà bạn có thể thực hiện vài lần mỗi tuần. Tốt hơn nữa, bạn hãy kết hợp các hoạt động với nhau - như trò chơi ô chữ cùng với cờ vua, cộng thêm chơi nhạc --. và đảm bảo rằng chúng vẫn luôn có tính cách thử thách. Ông cho biết: “Tôi vẫn nói với bệnh nhân của tôi là hãy chọn những hoạt động mà họ ưa thích để thực hiện thường xuyên, ít nhất ba hoặc bốn lần một tuần”
9.Không chủng ngừa
Cùng với việc ngăn chặn một loạt các bệnh truyền nhiễm gây suy nhược, vắc-xin cũng có thể chống lại bệnh Alzheimer. Mặc dù không có kết luận chính xác, nhưng một nghiên cứu vàonăm 2022 đăng trên tạp chí Alzheimer cho thấy rằng những người từ 65 tuổi trở lên đã tiêm phòng cúm bớt có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ so với những người không tiêm phòng. Những nghiên cứu khác cũng đã phát hiện mối liên hệ giữa các vắc-xin cúm và viêm phổi với việc giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Lời khuyên
Hãy chích ngừa. Một phiến bản cập nhật của vắc-xin Covid-19 hiện đang đươc phổ biến rộng rãi. CDC cho biết thời điểm tốt nhất để tiêm phòng cùm là tháng 9 và tháng 10.
NBNtintuccaonien
