Khi một người quá vãng, chúng ta chỉ nghĩ đến chôn hay thiêu. Từ xưa đến nay, nhân loại có nhiều cách để tiễn đưa người đã mất. Nếu ông/bà nào có rủng rỉnh xu hào trong túi thì nên đọc trọn bài vì biết đâu có thể thay đổi ý kiến bắn xác mình lên cung trăng để cho vợ/chồng và bồ/kép nhí không nối gót theo, nàng hay chàng không thể nào biết được chuyện tình yêu thầm kín của ba đứa mình.
1. Chôn: Phương pháp này phổ biến khắp thế giới. Ở Mỹ tuy có gia đình giầu bỏ tiền ra xây mộ, nhưng đại đa số chôn sâu dưới đất nằm dưới cỏ phẳng lì với một tấm bia cỡ 8 tấc x 4 tấc ghi lại tên tuổi, ngày mất của người đã khuất. Người ngoại quốc vào nghĩa địa Mỹ sẽ tưởng lầm là công viên vì chỉ thấy một mảng cỏ xanh biếc.
2. Thiêu: Xác được tắm rửa sạch sẽ, mặc quần áo mới, bỏ vào một quan tài làm bằng vật liệu đốt cháy dễ dàng như gỗ hay là hộp giấy cứng. Những thứ như máy trợ tim, chân tay giả....phải được lấy ra vì có thể nổ khi đốt. Mỗi lò đốt (incinerator) bằng gas, propane, hay xăng diesel chỉ to vừa đủ cho một xác người.
Khi lò đốt lửa nóng lên đến 1100 độ F (593 độ C), xác chết được đẩy vào (nếu được yêu cầu, nhà quàn có thể cho người nhà bấm nút bắt đầu lò lửa). Có nơi người nhà có thể xem quan tài cháy qua một cửa sổ nhỏ. Lò lửa sẽ nóng lên đến 2000 độ F (1093 độ C). Khói bụi bay ra từ lò đốt xác sẽ được một hàng lửa thứ hai ở ngăn kế bên đốt cháy tan để giảm khí bẩn, khói, và mùi hôi bay ra ngoài không khí. Tất cả mọi thứ như: da, bắp thịt, bộ phận cơ thể, quần áo sẽ cháy rụi, trừ xương, lúc này trở thành trắng phếu.
Mình thường nói đem "tro" người chết về nhà. Chữ "tro" là không đúng vì sau khi đốt cháy, xác người chỉ còn là xương, không còn gì hết. Khi xương xẩu nguội lạnh, người ta dùng nam châm để hút những mảnh vụn kim loại nếu còn (thí dụ như người có chân tay giải phẫu được bắt ốc vít...) và rồi bỏ xương vào máy cremulator để nghiền thành "tro", rồi đưa cho thân nhân.
Dĩ nhiên là sẽ có vài trường hợp lầm lẫn khi đốt xác, hoặc có những nhà đốt xác làm ăn ẩu tả, thế nhưng thông thường gia đình không phải lo vì lò đốt chỉ đốt mỗi lần một xác người.
Nói đến nhà đốt xác làm ăn ẩu tả, năm 2003, tòa án xử phạt người chủ của một lò đốt xác ở Elsinore, California 20 năm tù vì ông ta ăn cắp bộ phận thân thể của 130 xác chết đem bán cho các nhà thương và phòng thí nghiệm.
Tôi sợ chiều cao nên bảo vợ tôi là nhất định không chôn tôi theo hai kiểu sau đây:
3. Chôn xác trên cây: Phi-Luật-Tân là nơi có phong tục này. Người ta treo những hộp đựng xác chết lủng lẳng trên cây, hay đục lỗ trên cây rồi quấn xác chết bỏ vào.
4. Treo hòm trên sườn núi: Ba quốc gia có cùng phong tục: Trung Quốc, Phi-Luật-Tân, và Indonesia. Hòm làm từ một thân cây, tựa trên những thanh gỗ đóng cọc vào trong sườn núi. Người xưa tin rằng treo như thế thì quái vật không ăn cắp được linh hồn người chết, và thú vật cũng không thể nào tiến gần. Bộ lạc Bo của Trung Quốc tin rằng treo càng cao thì người chết càng được gần đến trời.
Hòm treo ở Sagada, Phi-Luật-Tân
Hòm treo ở China
Khi nói đến thức ăn, tôi nhát gan, chỉ ăn thức ăn mình biết sẵn, không thích thử thức ăn mới. Vì thế, không cần biết đi du lịch nước nào; Anh, Pháp, Nhật, Ý, Đức, Croatia, Trung Cộng, Hàn Quốc, Nhật Bản... tôi cứ tìm Burger King là thượng sách. Ai thích món ngon của lạ thì đọc chôn kiểu này xem có rợn tóc gáy hay không:
5. Ăn thịt người chết: Phần lớn chúng ta nghĩ ăn thịt người là phong tục của người tiền sử bây giờ không còn nữa, thế nhưng sự thật trái lại: vẫn còn có những văn hóa ăn thịt người ngày hôm nay. Dĩ nhiên là những giống người này ở nơi rừng thiêng nước độc:
- Giống người Wari, Ba-Tây (Brazil) - dân số 2721 người (thống kê năm 2006)-, sống ở bẩy làng mạc trong khu rừng Amazon. Người Wari nướng xác chết thân nhân rồi ăn, với sự suy nghĩ là linh hồn người chết sẽ nhập vào linh hồn người sống, lúc nào cũng ở với người sống vì nếu không ăn họ thì họ sẽ không có nhà cửa, đi lang thang trên trái đất.
- Bộ lạc Korowai ở đảo New Guinea, Indonesia: Dân số 3000 người. Đây là một trong những văn hóa hầu như không bao giờ biết văn minh nhân loại: người ta nghĩ rằng người Korowai không biết sự hiện hữu của thế giới bên ngoài cho đến năm 1970. Người Tây Phương khám phá bộ lạc này lần đầu tiên vào năm 1974, và cho đến bây giờ, hầu hết người Korowai chưa bao giờ gặp một người da trắng.
Nhà của họ xây cao 140 feet (42 mét) trên không, sàn nhà chống trên các thân cây gỗ. Cách duy nhất ra vào nhà là leo lên xuống cầu thang.. Nhà lơ lửng trên không như thế để tránh thú dữ không thể vào giết người trong nhà.
Khác với người Wari ăn thịt thân nhân khi chết để giữ linh hồn người chết với mình, tạo cho người chết có một "chỗ ở" trong thân người sống, người Korowai ăn thịt người chết vì tin những người này là ác quỷ. Vì họ không liên lạc với thế giới bên ngoài, không biết bệnh hoạn, ung thư... gây ra chết chóc nên họ nghĩ là ác quỷ dưới sự giả dạng của loài người ở thế giới bên ngoài đến giết họ. Do đó họ phải ăn thịt "ác quỷ" (khakua) để tiêu diệt linh hồn ác quỷ đến tận gốc. Khi ký giả Paul Raffaele được một người địa phương hướng dẫn đến đây, ông ta hỏi người Korowai là họ có ăn thịt người vì một lý do nào khác, hay họ có ăn xác của kẻ thù hay không, thì người Korowai trả lời là họ không ăn thịt người. Họ chỉ ăn khakua!
Người Korowai ở nơi rừng rú cách Biển Arafura độ 100 miles (160km). Nhà khảo cổ Michael Rockefeller, con của tỷ phú Nelson Rockefeller, năm 1961 đến nơi này để sưu tầm tạo tác (những vật cổ xưa con người làm ra - artifact) thì mất tích, không bao giờ tìm được xác.
Tín dồ Tin Lành hay Công giáo không nên rợn người vì trong Kinh Thánh có đề cập đến... ăn thịt người. Mỗi Chủ Nhật dự tiệc thánh Mục sư hay Linh mục đều nhắc nhở con chiên ăn thịt... Chúa Jesus. Tôi trưng dẫn một câu trong Kinh Thánh sau đây, mọi người đọc để suy gẫm, sách John (Giăng) 6: 53-55:
"Đức Chúa Jêsus nói với họ rằng: Ta nói cùng các ngươi, nếu các ngươi không ăn thịt của Con người và không uống huyết Ngài thì trong các ngươi không có sự sống. Ai ăn thịt và uống huyết ta thì được sự sống đời đời; ta sẽ nhấc người đó lên từ cõi chết vào ngày cuối cùng. Vì thịt ta là thức ăn thật và huyết ta là đồ uống thật" ("Jesus said to them: Very truly I tell you, unless you eat the flesh of the Son of Man and drink his blood, you have no life in you. Whoever eats my flesh and drinks my blood has eternal life, and I will raise them up at the last day. For my flesh is real food and my blood is real drink").
Hai phương pháp sau đây chỉ người giầu mới có tiền làm, và có cùng ý định là muốn giữ xác mình tươi để sau này có hy vọng sống lại:
6. Xác đông lạnh (Cryonics): giữ xác đông lạnh vĩnh viễn. Người giầu khi chết đi trả tiền ướp xác mình để giữ tình trạng thân thể tươi như còn sống, với mục đích là hy vọng sau này khoa học tiến bộ có thể tìm được giải pháp làm cho họ sống lại.
Xác được ướp ở nhiệt độ -320.8 F (-196 độ C). Giá ướp xác từ $28,000 đến $200,000 dollars (có người chỉ muốn ướp cái đầu thôi). Người đầu tiên ướp xác là Bác sĩ James Bedford ở Hoa Kỳ vào năm 1967. Tính đến năm 2014, có 250 xác ướp ở Mỹ và 1500 người ký tên muốn ướp xác sau khi mất.
Trên thế giới chỉ có 4 cơ sở ướp xác chết: 3 ở Mỹ, 1 ở Nga. Vào đầu năm nay, 2018, Ấn Độ thành công thiết lập một cơ sở ướp xác chết, mang tổng số cơ sở có khả năng ướp xác chết trên thế giới là 5.
Thỉnh thoảng tôi có đọc vài nơi trên Internet là người ta không biết có phải cái xác nằm trong Lăng bác Hồ vẫn còn là của ông Hồ Chí Minh hay không. Việt Nam không có khả năng thiết lập nhà ướp xác nên câu trả lời cho câu hỏi ấy rất hiển nhiên.
7. Ướp xác (mummification): Người Ai-Cập xưa tin là có đời sống khác sau khi chết, và như thế thân thể cần phải giữ lại cho trường tồn. Chỉ có người giầu mới có tiền để ướp xác.
Đây là cách thức ướp xác của người Ai-Cập:
a. Thọc một móc qua lỗ gần mũi để móc óc ra. Vào thời ấy, người Ai-Cập không biết cái óc để làm gì nên họ móc nó ra để khỏi rắc rối.
b. Cắt một đường bên trái bụng để móc năm bộ phận trong cơ thể ra: gan, phổi, dạ dày, ruột, tim. Mỗi bộ phận được ướp và trừ trái tim bỏ lại vào xác, được để vào bốn hũ riêng biệt vì họ tin là bốn con của Thần Horus bảo vệ mỗi bộ phận.
c. Rửa sạch xác với dầu và rượu thuốc.
d. Đem xác ra nắng đặt trong tư thế nghiêng (cho nước chảy ra), phủ với muối. Phơi trong 70 ngày cho xác khô. Khi phơi được 40 ngày thì độn xác với vải hay trấu để xác phồng lên với dạng bình thường như còn sống.
e. Một khi xác khô thì bắt đầu giai đoạn quấn khăn. Xác được tẩm dầu, bùa hộ mạng nho nhỏ để khắp nơi trong thân thể cùng với một mảnh vàng với con mắt của Thần Horus. Ngón tay, ngón chân được quấn riêng rẽ. Trong khi xác đang ướp thì có thầy tế lễ đọc kinh. Một mặt nạ che vào mặt để linh hồn người chết có thể nhận diện xác mình, và rồi bỏ xác vào trong quan tài.
f. Cuối cùng là đám tang. Gia đình đi theo xác ướp đến chỗ an táng. Gia đình mướn người khóc hộ, giống như phong tục Việt Nam xưa. Càng có nhiều người khóc thì có nghĩa là khi còn sống người chết được nhiều người thương yêu, và như thế là người chết sẽ có nhiều may mắn hơn ở nơi thế giới bên kia. Người càng giầu thì càng nhiều vòng vàng chôn với người chết.
Xã hội hiện đại bây giờ cũng có một nhà quàn duy nhất trên thế giới chôn cất kiểu ướp xác. Nhà ướp xác đó tên là Sumum, ở Salt Lake City, tiểu bang Utah, Hoa Kỳ, thường là ướp xác súc vật nuôi trong nhà của người giầu, tuy rằng họ cũng ướp xác người chết. Thời gian ướp xác súc vật là 90 ngày.
Giá ướp xác là : Mèo: $4700 dollars. Chó: $20,000 dollars. Người: $53,000 dollars.
Nếu ai muốn hiến dâng thân thể mình cho khoa học (rất có thể là cả triệu người xem triển lãm mông đít mình khi chết), thì chôn kiểu này:
8. Bọc lại bằng plastic (Plastination): Năm 1979, Gunther von Hagens người Đức phát minh ra phương pháp bọc xác người chết trong plastic. Nhờ người ta hiến tặng xác sau khi chết mà Hagens thiết lập nhiều viện bảo tàng trên thế giới trưng bày xác bọc bằng plastic trong nhiều trạng thái khác nhau, có cả một cặp nam nữ đang làm tình. Tính đến nay, hơn 7000 người hứa tặng xác cho Hagens. Ai đi Las Vegas có thể xem những xác bọc bằng plastic này trưng bày ở Casino Luxor.
Người nào vừa trúng số độc đắc, không muốn mang tiền theo mình về thế giới bên kia thì chôn kiểu này:
9. Nhét tro vào kim cương: nhét tro người chết vào trong hạt kim cương, người thân mang nó để nhớ người chết. Theo phương pháp này, người ta đun nóng chừng 100 grams (3.5 oz) tro người mất lên đến nhiệt độ 5000 độ F (2760 độ C). Sau vài tuần nấu liên tục, tro trở thành graphite. Hòa lẫn graphite và kim cương rồi lại đun sôi đến 2500 độ F (1380 độ C) , áp xuất 800,000 lbs/ square inch. (56,260 kgs/ cm vuông). Một khi nguội sau vài tuần thì sẽ mài cắt kim cương theo ý khách.
Giá từ $3200 dollars (.20-.29 carat) cho đến $25,000 dollars (1.5 carat).
10. Bắn ra ngoài không gian: bắn ra không gian không có nghĩ là rải tro ra ngoài quỹ đạo mà có nghĩa là phi thuyền mang lọ đựng tro người chết bay vào không gian.
Ngày 21 tháng 4 năm 1997, một phi thuyền mang theo hỏa tiễn Pegasus mang tro của 24 người chết bay lên cao độ 11km (38000 feet) rồi từ đó hỏa tiễn Pegasus phóng đi, cứ 96 phút bay hết một vòng quỹ đạo. 5 năm sau, hỏa tiễn này trở lại trái đất.
Năm 1998, NASA mang tro của Dr. Eugene Shoemaker lên để lại ở mặt trăng.
Và cuối cùng, đây là phương thức chôn càng ngày càng thịnh hành ở Mỹ vì nhiều người Mỹ lo lắng cho trái đất bị hâm nóng, họ muốn đóng phần vào việc bảo vệ môi trường xanh- green cho những thế hệ về sau:
11. Hòa tan, tiêu hủy xác bằng nước (resomation hay alkaline hydrolysis): Nhân loại tạo ra năng lượng làm trái đất ngày càng bị hâm nóng. Năng lượng dùng để thiêu xác một người có thể dùng để sưởi ấm nhà một tuần vào mùa Đông. Thiêu xác bằng lửa cũng đóng phần vào việc gây nguy hại cho môi trường, nhất là ở các quốc gia nghèo như Ấn Độ đốt xác chết như đốt lửa trại, không có chính phủ kiểm soát gắt gao.
Gần đây, một phương pháp mới cũng lấy tro xác chết như thiêu nhưng sạch sẽ không tác hại môi trường, không tạo ra carbon dioxide, là dùng nước và thuốc làm tiêu tán da thịt như lửa đốt xác.
Xác chết được đặt trong một thùng chứa nước bằng sắt chế tạo đặc biệt 6 ft (1.8m) Cao x 4ft (1.2m) Rộng x 10ft (3m) Sâu với cửa tròn giống như trong tầu ngầm. Sau đó, người ta đổ nước (95%) và chất potassium hydroxide (5%) vào phủ ngập xác chết, rồi hâm nóng lên 160 độ C (320 độ F). Nước sôi ở nhiệt độ 100 C (212 F) nhưng ở đây nước được hâm nóng dưới sức ép nên không sôi. Chỉ mất ba giờ đồng hồ là da thịt, bộ phận cơ thể, tiêu hủy nhuyễn tán, chỉ còn lại xương trắng phếu. Sau đó giống như thiêu, người ta dùng máy nghiền xương thành "tro".
Giá bán của máy hòa tan xác chết này có thể từ $150,000 đến $750,000 dollars, nhưng tiền cho dịch vụ "chôn" người kiểu này không đắt lắm.
Tôi không biết phí tổn ở California là bao nhiêu (California cái gì cũng đắt), nhưng ở tiểu bang Minnesota là nơi cho phép tiêu hủy xác bằng nước đầu tiên, thì lệ phí trung bình là $2,400 dollars, không đắt lắm vì không cần phải mua hòm. Số tiền này so với thiêu xác ở Minnesota tốn từ $800 đến $4,300 dollars, và so với phí tổn trung bình chôn một người ở nước Mỹ là $10,000 dollars, cao hơn rất nhiều.
Ở Hoa Kỳ chỉ có 15 tiểu bang cho phép nhà tiêu xác bằng nước hoạt động: California, Colorado, Florida, Georgia, Idaho, Illinois, Kansas, Maine, Maryland, Michigan, Minnesota, Nevada, Oregon, Vermont, Wyoming. Minnesota là tiểu bang tiền phong cung ứng dịch vụ này vào năm 2003 tại Mayo Clinic, Rochester. California là tiểu bang mới nhất chính thức cho phép vào năm 2017.
Ở Canada, tỉnh cho phép đầu tiên là Saskatchewan vào năm 2012. Quebec và Ontario cũng cho phép sau này.
Phương pháp tiêu hủy xác bằng nước không mới mẻ cho lắm: Anh, Hoa Kỳ... đã dùng phương pháp này từ thập niên 1990 để tiêu hủy xác thú vật và xác người cống hiến cho Y khoa để làm thí nghiệm. Thế nhưng có người chống đối vì họ cho rằng hủy xác như thế quá tàn nhẫn, và không biết ảnh hưởng của nước thải như thế nào (một nhà quàn ở St.Peterburg, Florida theo dõi và thử nghiệm rất gay gắt, không thấy gì độc hại).
Nhiều hội đoàn Công giáo Hoa Kỳ đóng vai chủ động trong việc chống phương pháp tiêu xác bằng nước. Chẳng hạn như Hội nghị Công Giáo tiểu bang Ohio đã đóng vai trò quan trọng ngăn chận không cho tiểu bang này hợp thức hóa lối tiêu xác bằng nước. Họ nói rằng: "Tiêu hủy xác người bằng nước rồi đổ vào ống cống là không kính trọng người chết".
Phe cổ võ suy nghĩ rằng hòa tan xác bằng nước là phương pháp "green - xanh" nhất, giúp đỡ môi trường.
Xem video này sẽ thấy rõ hơn cách tiêu xác bằng nước:
|
khi đi, tôi muốn thế nào?
dưới ba thước đất, nằm chào máy bay?
hay là tôi muốn heo quay?
áo quần, tóc tiếc, lông mày ra tro?
không, không, tôi muốn hẹn hò,
ra đi cô độc, buồn so một mình.
tôi đi, nhớ tiếng "mình, mình",
nhớ vợ yêu dấu, nhớ hình dáng em.
thành ra đợi thử rồi xem,
tôi đi ? sẽ kéo vợ kèm theo tôi.
Nguyễn Tài Ngọc-July 2018 (bài do bạn Loan Phan giới thiệu)
