Bệnh thần kinh do tiểu đường

Có nhiều tình trạng bệnh tật có thể dẫn đến bệnh thẩn kinh (neuropathy)-- đặc biệt nhất là tình trạng bị tiểu đường.  Với bệnh thần kinh do tiểu đường (diabetic neuropathy) , các dây thẩn kinh ngoại biên ( peripheral nerves) của cơ thể bị tổn thương.
Tổn thương này xẫy ra đặc biệt cho các dây thầnkinh của các hạch (ganglia) ở bên ngoài sọ não, các dây thần kinh của tủy sống (spinal cord), và các dây thần kinh giúp cơ thể hỗ trợ các bộ phận cơ bản như ruột, tim, bàng quang, và dạ dày. Chĩ những người bị tiểu đường mới có bệnh này.Trong bệnh thần kinh do tiểu đường các dây thẩn kinh khác nhau bị ảnh huởng  theo những cách  khác nhau. Vì lý do này, có nhiều tình trạng bệnh tật quen thuộc có liên quan với loại bệnh thần kinh này như trình bày dưới đây:

- Bệnh liệt dây thần kinh thứ ba (Third Nerve Palsy) xẩy ra khi bệnh nhân không thể di chuyển mắt một cách bình thuờng vì dây thẩn kinh sọ não bị tổn thương 

-Bệnh một dây thần kinh ( Mononeuropathy) xẫy ra khi chỉ một dây thần kinh bị ảnh hưởng: dây thần kinh bị đè nén làm nghẽn nguổn cung cấp máu

--Chứng teo cơ (Amythrophy): Cơ bắp bị đau vì chất thải tăng dần và các mô cơ bắp bị suy yếu

-Bệnh một dây thần kinh kép (mononeuropathy multiplex) gây đau nhức sâu thuờng xuyên ở lưng dưới, hông, hay chân dẫn đến sự mất chức năng cảm giác của các dây thần kinh

-Bệnh nhiều dây thần kinh (Polyneuropathy) xẩy ra khi nhiểu dây thẩn kinh khắp cơ thể bị trục trặc cùng môt lúc. Tỉ dụ bệnh nhân có thễ giẫm lên một vật gì làm đau nhưng lại không cảm thấy gì. Bệnh có thễ xuất hiện đột ngột hay đều đặn trong suốt một thởi gian dài

-Bệnh thần kinh tự động (autonomic neuropathy)Dây thần kinh nội tạng bị ảnh hưởng có thể gây ảnh hưởng lên nhịp tim, tiêu hóa, hô hấp, tiết nước bọt, đổ mồ hôi, các mạch máu và kích thích tình dục.

Điều này xẩy ra khi mà các động mạch tim không thễ điều chỉnh nhịp tim và độ dãn mạch máu để duy trì dòng máu chạy đều đặn lên não

-Bệnh thần kinh vận động cảm giác ( Sensory motor neuropathy) xẩy ra khi các dây thần kinh cảm giác mất  ảnh hưởng lên mặt ; trong một số trường hợp có thể lan xuống cánh tay trên

.

Theo các nghiên cứu mới nhất, khoảng phân nửa những bệnh nhân tiểu đường bị bệnh thấn kinh. Tuy nhiên các dấu hiệu và triệu chứng có thể chỉ bắt đẩu xuất hiện một hay thập niên sau khi bệnh nhân được chản đoán bị tiểu đường. Phần đông những ngưởi bị bệnh thẩn kinh do tiểu đưòng chỉ biết  mình bị bệnh này khi  biến chứng xuất hiện, trở thành nghiêm trọng hay vĩnh viễn

Bệnh tiểu đường gây ra bệnh thần kinh như thế nào?

Các nhà khảo cứu đang nghiên cứu xem mức glucoz-huyết cao về lâu dài gây tổn thương cho dây thẩn kinh ra sao.  Có nhiều khả năng là  dây thần kinh bị tổn thương do sư kết hợp cùa nhiều yếu tố như các đặc điểm di truyền, chấn thượng cơ học, và các ảnh hưởng liên quan tới chuyển hóa, nếp sống, tự miễn nhiễm cùng với các yếu tố thần kinh

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thần kinh do tiều đường

Có sự khác biệt giữa dấu hiệu và triệu chứng. Một dấu hiệu là một cái gì mà mọi người, kể cả bác sĩ và y tá, có thể nhận ra như phát ban hoặc sưng tấy. Trái lại một triệu chứng là một điều gì mà bệnh nhân có thể cảm thấy và những người khác chỉ biết khi bệnh nhân miêu tả, chẳng hạn như nhức đấu, ngứa ran hay choáng váng

Có nhiẻu dấu hiệu và triệu chứng liên quan với bệnh thần kinh do tiểu đướng tùy thuộc vào dây thần kinh nào bị tổn thương , và thông thường chúng chĩ có thể thấy được sau nhiều năm. Dưới đây lả một số những triệu chứng của bệnh thần kinh do tiểu đường. Nếu bạn có những triệu chứng này thì nên liên lạc với bác sĩ ngay

·                          Ợ nóng và đầy hợi (Heartburn and bloating)

·                          Buồn nôn, táo bón hay tiêu chảy (Nausea, constipation or diarrhea)

·                          Những vấn để về nuốt (Problems swallowing)

·                          Cảm thấy no khi  ăn những lượng nhỏ thực phẩm (Feeling full when                                                       eating small  amounts of food)

·                          Ói mửa vài tiếng sau khi ăn (Throwing up after a few hours of having                                                     eaten)

·                          Giảm huyết áp ở thế đứng ( choáng váng khi đứng dậy)

                                    Orthostatic Hypotension (feeling light-headed and dizzy when standing up)                                                          

·                          Tim đập nhanh hơn bình thường( Faster heart rate than normal)

·                          Đau tức ngực (đôi khi đây còn là  dấu báo hiệu nhồi máu cơ tim sắp xẩy                                               ra)

                                      Chest pains( which sometimes can be a warning of an impending heart                                                  attack)

·                          Đổ mồ hôi nhiều ngay cà khi trời mát hay đang nghĩ ngơi                                                                 Sweating excessively even when temperature is cool or the individual is at                                     rest)

·                        Các vấn đề liên quan tới bàng quang ( khó đi tiểu hết                                                        Bladder problems – difficulty in emptying the bladder completely  when going 
                                                                 to the toilet, leading to incontinence

·                          Rối loạn tình dục ỡ đàn ông (Sexual dysfunction in men)

·                          Các vấn đề về tỉnh dục ỡ phụ nữ với âm hộ khô và mất cực khoái

                                     Sexual problems in women with vaginal dryness and lack of  orgasms)                            Loạn xúc giác (Dysesthesia – the patient’s sense of touch is distorted)

·                          Mặt và mí mắt rủ xuống ( Significant facial and eyelid drooping)

·                          Thị lực có thể bị ãnh hưởng (Eyesight may be affected)

·                          Cơ bắp suy yếu (Muscle weakness)

·                          Nói năng khó khăn (Speech impairment)

·                          Cơ bị co (Muscle contractions)

Các phương pháp điều trị bệnh thần kinh do tiểu đường

Các phượng pháp điều trị tập trung vào việc làm nhẹ bớt các triệu chứng và giảm đau. Đáng tiếc là bệnh thần kinh do tiểu đường thuởng có tính cách tiến triển dần.Điều này có nghĩa là các triệu chứng trỡ thành nặng dần dần theo thời gian. Phuơng pháp điều trị tốt nhất là kiểm soát bệnh tiểu đường cho tốt, tức là giữ cho  glucoz-huyêt ở mức lành mạnh trong suốt ngày. Bệnh thầnkinh do tiểu đường cũng có thễ tránh đuợc bẳng cách thực hiện những bước đơn giản giúp quản lý tốt bệnh tiểu đường. Ngoài việc duy trì đường huyết ỡ mức lành mạnh còn có một vảo lữa chọn vể thuốc men cũng như về vật lý trị liệu để kiểm soát đau.

đo glucoz-huyết

Tóm lại bệnh thần kinh do tiều đường là một biến chứng đáng sợ của bệnh tiểu đưởng gây ra đủ thứ đau đớn, khó chiụ và stress. Các bệnh nhân có thể góp phần vào việc ngăn ngửa bệnh này bằng cách kiễm soát tốt đường huyết và giữ đường huyết ỡ mức ỗn định. Nếu bạn bị tiểu đưởng thỉ bạn cần hơp tác với bác sĩ đễ việc trị liệu đạt đượcc kết quả tốt nhất và tránh được bất cứ tấn công nào  của bệnh thẩn kinh

( theo An Overview of Diabetic Neuropathy)