Viêm gan C

Viêm gan có thể do nhiều nguyên nhân. Nhiễm vi rút là một trong những nguyên nhân thường gặp. Viêm gan C được khám phá sau viêm gan A và B. Sau đó còn bệnh viêm gan D (delta agent, chỉ đi kèm theo viêm gan B), viêm gan E và viêm gan G.





Bệnh viêm gan C do virus HCV gây ra . HCV là một sợi RNA đơn. (single stranded RNA). Trước đây, người bị viêm gan sau khi truyền máu, hết 90% là do HCV gây ra. Gần đây, với khả năng sàng lọc (screening) máu trước khi truyền cho người nhận, nhiễm HCV rất hiếm ở Mỹ (chừng 2 triệu bịch máu mới có 1 ca). Tuy nhiên, đại đa số người bị viêm gan C hiện nay là do dùng thuốc ma tuý chích (intravenous drug use), hít cocaine qua mũi, xăm mình và ở mức ít hơn, qua đường tính dục (sexual transmission).




Trong số người bị nhiễm HCV cấp tính, chỉ một số ít có triệu chứng; như buồn nôn, vàng da, nước tiểu vàng khè, đau bụng bên phải, phía trên (vùng gan). Triệu chứng kéo dài chừng 2 tuần đến 4 tháng. 86% -50% sẽ tiếp tục trở thành viêm gan C mãn tính (kinh niên)( chronic hepatitis C).

Tuỳ theo nhóm người: trẻ em có khả năng dứt HCV chừng 50%; người có triệu chứng có khả năng tự thanh toán HCV (cure) cao hơn người không triệu chứng. Sau 20 năm, 20% bệnh nhân sẽ bị xơ gan (liver cirrhosis), nhất là những bệnh nhân phái nam, uống rượu nhiều và mắc bệnh sau 40 tuổi.

Đinh bệnh
Bác sĩ định bệnh HCV bằng cách phát hiện RNA (ribonucleic acid) của HCV trong máu bệnh nhân (có thể phát hiện được vài ngày cho đến vài tuần sau khi bị nhiễm với phương pháp PCR [Polymerase Chain Reaction]), sau đó nếu phát hiện thêm được kháng thể (antibodies) chống HCV, thì xác lập định bệnh.

Chữa trị:
Vì một số đáng kể bệnh nhân HCV cấp tính sẽ tự mình khắc phục được bệnh, bác sĩ điều trị chỉ chữa bằng thuốc nếu thấy cần, sau khi quan sát một thời gian (ví dụ 12 tuần), xét tình trạng sức khoẻ người bệnh, và xét các yếu tố cơ nguy bệnh trở thành mãn tính.

Thuốc chính là interferon hay pegylated interferon (chích) (peginterferon, “Peg Intron”) trong nhiều tuần. Interferon kích thích các tế bào phòng thủ sản xuất kháng thể nhiều hơn. Thuốc có thể gây những biến chứng quan trọng (mắt, máu, phổi). Chừng 90% bệnh nhân được chữa khỏi HCV.




Mới đây xuất hiện một số thuốc uống được FDA chấp nhận dùng chữa bệnh viêm gan C, nhưng rất đắt tiền: Sovaldi (sofosbuvir, FDA chấp thuận 12-2013), Harvoni (sofosbuvir-ledipasvir); giá 80.000 -90.000 đôla, trong 12 tuần. (Thuốc ức chế men RNA polymerase cần cho virus sinh tồn). Thuốc dùng chung với 1-2 thuốc khác như ribavirin, peginterferon.

Bác sĩ Hồ văn Hiền