Thế hệ tiếp theo của vắc-xin Covid-19 có thể ở dạng viên nén hoặc thuốc xịt mũi và dễ bảo quản và vận chuyển hơn so với một số loại vắc-xin hiện tại – Wall Street Journal ngày 3-5-2021 cho biết. Các loại vắc-xn mới này, từ các phòng thí nghiệm của chính phủ Hoa Kỳ và các công ty Sanofi SA, Altimmune Inc và Gritstone Oncology Inc., không chỉ tiện hơn mà còn có tiềm năng mang lại các phản ứng miễn dịch lâu dài hơn và mạnh hơn để chống lại các biến thể mới, cũng như có thể hoạt động hiệu quả hơn với nhiều loại vi-rút khác…
Các loại vắc-xin hiện được phép sử dụng tại Hoa Kỳ – được sản xuất bởi Pfizer Inc. và đối tác BioNTech SE, cũng như Moderna Inc. – phải được vận chuyển và bảo quản ở nhiệt độ thấp và yêu cầu tiêm hai liều cách nhau vài tuần. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có 277 loại vắc-xin Covid-19 đang được phát triển trên toàn cầu, trong đó 93 loại đã được đưa vào thử nghiệm trên người. Hầu hết các loại vắc-xin trong thử nghiệm lâm sàng đều được tiêm, nhưng có hai công thức uống và bảy công thức xịt mũi. Đến nay, chưa có gì đảm bảo các loại vắc-xin mới sẽ thành công; trong khi một số công ty phát triển chúng, chẳng hạn Altimmune và Gritstone, chưa bao giờ đưa vắc-xin ra thị trường. Một thách thức khác mà các công ty phát triển vắc-xin Covid-19 thế hệ tiếp theo có thể gặp phải: tìm đủ số người sẵn sàng nhận vắc-xin hoặc giả dược (placebo) cho các cuộc thử nghiệm, đặc biệt khi mà nhiều người hiện đã tiêm vắc-xin Covid-19 (từ Pfizer hoặc Moderna).
Nếu được chứng minh có thể bảo vệ khỏi Covid-19 một cách an toàn, các loại vắc-xin mới có thể đóng vai trò làm vắc-xin tiêm nhắc tại Mỹ, nơi phần lớn dân số trưởng thành dự kiến sẽ được tiếp tục tiêm vào mùa Hè với các loại vắc-xin hiện được chuẩn y của Pfizer, Moderna và Johnson & Johnson. Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm đang muốn có các chiến dịch tiêm nhắc định kỳ để kéo dài thời gian bảo vệ khỏi biến thể coronavirus mới. Họ cũng đang xem xét liệu việc tiêm cho một người hai liều vắc-xin khác nhau có thể cải thiện hiệu quả hay không. Các loại vắc-xin mới cũng có thể được sử dụng làm vắc-xin chính ở các quốc gia đang tụt hậu trong các chiến dịch tiêm chủng hàng loạt.
Công ty Altimmune, ở Gaithersburg, Maryland, hiện phát triển loại vắc-xin Covid-19 dưới dạng xịt mũi, tương tự như vắc-xin cúm FluMist của AstraZeneca. Giữa năm nay, Altimmune dự kiến có kết quả nghiên cứu giai đoạn đầu. Trong khi đó, Vaxart Inc ở Nam San Francisco, California, phát triển vắc-xin Covid-19 dưới dạng viên nén. Một nghiên cứu nhỏ ở giai đoạn đầu cho thấy nó kích hoạt các phản ứng miễn dịch chống lại vi-rút và có khả năng bảo vệ chống lại các biến thể. Sanofi và GlaxoSmithKline PLC cùng hợp tác nghiên cứu vắc-xin chống lại các biến thể mới.
Phần mình, Pfizer và Moderna tiếp tục theo đuổi vắc-xin thế hệ thứ hai, đặc biệt nhắm vào các biến thể, cũng như tạo ra các công thức mới nhằm cải thiện khả năng bảo quản và vận chuyển. Vắc-xin thế hệ một của họ, được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cho phép vào tháng 12 và có hiệu quả hơn 90% trong việc ngăn ngừa Covid-19, nói chung là an toàn, nhưng việc yêu cầu phải tiêm hai liều cũng như vận chuyển và bảo quản ở nhiệt độ thấp với thời hạn sử dụng ngắn khiến rất bất tiện.
Một số trung tâm nghiên cứu thuộc Chính phủ Mỹ cũng đang vào cuộc, trong đó có Viện Nghiên cứu Quân đội Walter Reed (WRAIR) và Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia (NIAID). WRAIR gần đây bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vắc-xin Covid-19 có thể cung cấp khả năng bảo vệ rộng hơn chống lại các biến thể. Tiến sĩ Kayvon Modjarrad, giám đốc bộ phận nghiên cứu bệnh truyền nhiễm của WRAIR, cho biết: các nhà nghiên cứu của quân đội Hoa Kỳ hy vọng tạo ra một loại vắc-xin có thể chống lại tất cả các loại coronavirus trong một mũi tiêm duy nhất. Mục tiêu đó được chia sẻ bởi Drew Weissman, giáo sư và nhà miễn dịch học của Đại học Pennsylvania, người đã thực hiện nghiên cứu quan trọng về công nghệ đằng sau vắc-xin Pfizer và Moderna. Tiến sĩ Weissman lo ngại rằng nhiều đại dịch mới có thể phát sinh trong những năm tới, gây ra bởi các mầm bệnh thậm chí nguy hiểm hơn cả coronavirus.
Minh Đăng / SGNho/anle20
