1. Nên chích hay không nên chích? Chắc là mọi người đã có câu trả lời cho chính mình. Lý do câu hỏi này được hình thành là có một số người không tin tưởng nơi thuốc chích ngừa, e sợ nó hại hơn là lợi qua một số người lớn tuổi đã chết sau khi chích, thì cũng vẫn nên chích.
Sự e sợ cũng có lý do đúng vì thuốc ngừa kỳ này được sản xuất cực kỳ nhanh và chưa có cơ hội dùng qua... tất cả chúng ta như là nhóm "thử thuốc" lớn nhất sau khi các đợt thử những nhóm nhỏ trước khi được phép ra thị trường... nhưng so sánh với cái lợi thì chúng ta nên chọn phần lợi hơn. Những người quá lớn tuổi, chừng ngoài 90, thì hệ miễn nhiễm quá yếu để tạo ra chất kháng thể, nên nếu chích thì cũng không có nhiều benefit nữa. Nhưng vì an toàn cho công đồng chung thì vẫn nên chích ở bất cứ tuổi nào mà được cho phép. Nếu mà cơ thể không chịu nỗi mà phải chết thì cũng đành chấp nhận vậy.
2. Tôi đã bị lây nhiễm Covid-19, giờ đã hồi phục, vậy tôi có cần phải chích ngừa không? Yes, vẫn cần phải chích, vì chất kháng thể tạo ra trong cơ thể mình sau khi được hồi phục không hiểu vì sao từ từ mất dần với thời gian, tuy nhiên vẫn an toàn trong 3 tháng đầu tiên sau khi bình phục. Vì vậy nếu có cơ hội chích Vaccine cho Covid 19 thì nên chích. Vậy câu hỏi kế tiếp là nên chích khi nào? Dĩ nhiên là chờ hồi phục hoàn toàn, không còn một triệu chứng nào nữa, sức khỏe hồi phục, rồi chích bất cứ lúc nào cũng được nếu có cơ hội, hoặc có thể chờ trong 3 tháng đầu tiên vì cơ thể mình đã có chất kháng thể và khá an toàn trong 3 tháng đầu.
3. Đang vào mùa đông, tôi cần chích
thuốc ngừa cảm cúm, hoặc có nhu cầu chích bất cứ loại vaccine khác, thì tôi
phải chờ bao lâu mới chích Vaccine Covid 19? Nếu có cơ hội được chích thì
chúng ta nên ưu tiên cho việc chích ngừa Covid-19 trước. Cũng giống như
bao thuốc chích ngừa khác, chúng ta nên cho cơ thể mình 2 tuần khoảng cách giữa
loại thuốc này với loại thuốc khác.
4. Nghe nói có có người bị dị ứng nặng
với chích thuốc Vaccine 19, tôi có cần lo lắng chuyện này không? Theo số
liệu những người đã được chích thuốc Pfizer hay Moderna thì tỉ lệ bị dị ứng vì
thuốc rất là thấp: 1.4 (viết theo kiểu VN là 1,4) người trong 1 triệu
người chích, nên không phải lo lắng. Hơn nữa các trung tâm chích thuốc
ngừa đều có thuốc "giải" để giúp chúng ta nếu bị dị ứng nặng.
Nếu bị nặng thì sẽ bị ngay trong vòng 7 phút đầu tiên sau khi chích, cho
nên chúng ta nên nán lại 10 phút đầu sau khi chích rồi mới đi về. Còn dị
ứng nhẹ thì tùy theo mỗi cơ thể, và các triệu chứng đó giống như khi chích
thuốc ngừa cảm cúm hằng năm thôi.
5. Chích thuốc Vaccine Covid 19 có đau
không? Cảm giác như là chích thuốc cảm cúm thôi, tuy nhiên đa số
người đã chích xong 2 mũi thì có nói là lần chích thứ 2 đau hơn. Cánh tay
chổ bị chích có thể bị sưng viêm nhẹ, và cảm thấy “đuối” sức trong 72 tiếng.
Chúng ta nên chườm nước đá vào chổ chích vài lần trong ngày, nếu cần thì
uống 1 viên Tylenol hay Motrin để giảm viêm và đau.
6. Tôi được bảo vệ ra sao sau khi chích ngừa? Mũi chích đầu tiên chừng 25% thôi, có nghĩa là chúng ta có thể bị 75% nguy cơ bị lây. Sau mũi thứ nhì thì có thể được bảo vệ tới 95%, có nghĩa là chúng ta vẫn có ít nhất là 5% bị lây. Cho nên chúng ta vẫn phải tiếp tục cẩn thận, theo các hướng dẫn phòng bệnh từ WHO hay CDC.
7. Bao lâu thì cơ thể tôi mới có chất miễn nhiễm sau khi chích? Tùy theo cơ thể mỗi người mà thời gian sẽ khác nhau, tuy nhiên cơ thể vẫn cần ít nhất là 3 tuần để tạo ra chất kháng thể gồm có 3 thành phần chính Macrophages , B-lymphocytes, T-lymphocytes. Thuốc Vaccine hiện giờ cần phải chích 2 lần, nên ai đã chích lần đầu thì phải viết vô lịch lần chích thứ 2, dặn người gia đình nhắc nhở, kẻo quên!
BS Tuấn Phạm/nguoiphuongnam
