Trong trận bão mùa đông 2021 (winter storm) lần này, xứ cao bồi Texas không những phải hứng chịu những trận tuyết hay thời tiết băng giá kỷ lục (mà thường rất ít xảy ra tại xứ cao bồi ấm áp này), mà cái khổ là tình trạng bị luân phiên cúp điện hay điện bị hư hỏng ở diện rộng, dẫn đến nhiều gia đình có người già và trẻ nhỏ chịu không nổi trong thời tiết băng giá như thế này.
Những gia đình nào may mắn ở trong các khu vực có thể không hay chưa bị cúp điện (như gia đình Cún) thì còn đỡ, còn lại thì gần như toàn xứ cao bồi Texas sẽ phải bị luân phiên cúp điện trong những ngày vừa qua và có thể kéo dài đến hết tuần này hoặc qua tuần tới. Cho đến sáng hôm nay (Thứ Tư, 17 tháng 2, 2021), toàn xứ cao bồi đã có gần 3 triệu gia đình bị cúp điện. ERCOT (Electric Reliability Council of Texas), hội đồng điều hành mạng lưới điện của Texas cũng không dám cam kết bao giờ điện sẽ trở lại bình thường tại xứ cao bồi này.
 |
Trong lúc hàng triệu gia đình đang chịu tình trạng cúp điện khắp xứ cao bồi Texas thì một số người lại đổ thừa rằng vì Texas phụ thuộc quá nhiều vào năng lượng tái tạo (renewable energy) như wind turbine nên mới xảy ra cớ sự như thế. Nhưng thực tế thì không hẳn như vậy vì các nguồn năng lượng tái tạo từ turbine gió (wind turbine) chỉ chiếm khoảng 23% tổng công suất điện của xứ cao bồi Texas mà thôi.
Mọi người nên hiểu rõ rằng đất nước Hoa Kỳ hiện nay có ba mạng điện quốc gia: một mạng điện miền Đông, một mạng điện miền Tây và một mạng điện riêng biệt lớn nhất của Texas . Xứ cao bồi Texas lâu nay vẫn tự hào rằng không thèm chung chăn gối, ủa lộn, chung điện với ai cho mất công. Chàng cao bồi Texas lâu nay vẫn tự sản xuất rồi tự tiêu thụ điện mà không thèm nối mạng điện quốc gia như những tiểu bang khác. Những lúc nào dư điện thì xài thả ga, thoải mái, còn đến khi gặp chuyện như bây giờ thì trở tay không kịp do không kết nối với mạng lưới điện quốc gia, đành ..... chịu chết đứng (như turbine gió bị đông đá ngoài kia) thôi.
Đã có những lúc các quan chức của xứ cao bồi Texas từng cười ngạo các tiểu bang khác không cung cấp đủ điện cho dân chúng tiểu bang mình khi bị thiên tai. Đúng là cười người hôm trước, hôm sau người cười đây mà. Đến bây giờ thì xứ cao bồi Texas bị y chang cảnh thiếu điện, cúp điện khắp nơi. Không hẳn vì các wind turbine bị đông đá, ngừng hoạt động rồi làm giảm năng xuất điện mà là vì các nhà máy phát điện ngưng hoạt động do thiếu khí đốt và thời tiết khắc nghiệt như bây giờ đây.
Theo sự phân tích của các chuyên gia, chừng một nửa số turbine gió ở TX này bị đông đá từ hồi đầu tuần không phải là nguyên nhân chính cho việc thiếu điện mà do các cơ sở hạ tầng tại các nhà máy điện than, khí đốt và hạt nhân bị đóng băng là thủ phạm chính (ví dụ các đường ống bị đóng băng tại các nơi này).
Cũng có nhiều người hỏi rằng tại sao các turbine gió ở những nơi có khí hậu lạnh hơn ít khi bị đông đá và bị hư hỏng như ở TX hiện nay? Câu trả lời đơn giản thôi: các turbine gió ở những nơi có khí hậu lạnh thì chúng thường được trang bị cách chống đóng băng và đôi khi có cả những hệ thống sưởi tích hợp nữa nên tình trạng bị đóng băng hay đông đá ít khi xảy ra. Còn ở xứ cao bồi Texas này, xứ ấm tình nồng, nơi thời tiết mấy khi bị giá lạnh kỷ lục như này nên những người điều hành và thiết kế ít để ý đến việc bảo quản các turbine gió trong mùa băng giá là vậy.
Hy vọng rằng, sau trận bão mùa đông năm nay, xứ cao bồi Texas chắc hẳn sẽ phải xem lại cách điều hành mạng lưới điện của mình vì thời tiết khắc nghiệt băng giá mùa đông kiểu này sẽ còn xảy ra chứ đâu phải đã dừng lại ở năm nay.
Riêng phần người dân xứ cao bồi thì cũng cần lưu ý vài điều để giữ an toàn cho chính mình và cho gia đình từng người luôn:
- Không mang lò nướng bằng than đá hay bằng gas vào đốt trong nhà vì khí carbon monixide rất nguy hiểm, có thể gây chết người
- Đốt củi sưởi ấm bằng lò sưởi cũng cần hết sức cẩn thận, kẻo khói và khí carbon monixide có thể quay ngược vào trong nhà nếu không mở lò sưởi đúng cách
- Không mở lò nướng nếu máy lạnh bị hư vì có thể bị over heat và dễ gây ra hỏa hoạn
- Không mở máy xe để sưởi ấm trong garage đóng cửa. Nếu có phải dùng xe để sưởi ấm thì nhớ mở cửa garage kẻo khí carbon sẽ làm chết ngộp.
- Nếu được thì nên dự trữ một hay hai cái máy sưởi nhỏ, đề phòng máy sưởi chính bị hư trong những lúc lạnh giá như này
- Nếu có điều kiện, nên sắm sẵn một máy phát điện (generator) để lỡ cúp điện còn có cái xài. Không những chỉ cho mùa lạnh giá như này mà còn cho cả những lúc bị bão lốc hurricane nữa
- Trước khi thời tiết trở lạnh xuống dưới độ đông đá (dưới 32 độ F) thì nên bảo vệ các đường ống nước trong và ngoài nhà bằng cách giữ ấm cho các đường ống và nhớ để nước trong các faucet nhỏ giọt để giúp nước lưu thông, phòng hờ các đường ống nước bị đông đá làm bể ống
- Cho dù khu vực mình cư ngụ không bao giờ bị cúp điện hay cúp nước thì trước những lúc bão tuyết hay bão lốc, hurricane thì cũng nên dự trữ sẵn nước dùng và nước để xài đủ cho gia đình trong vòng ít nhất 3-5 ngày
- Nếu lỡ bị cúp nước một thời gian và khi có nước lại thì nên nấu sôi trước khi dùng cho an toàn sức khỏe vì khi các đường ống nước ngưng hoạt động thì dễ bị nhiễm khuẩn hơn
- Và một điều cũng không kém phần quan trọng là nên thay pin các máy báo cháy, báo khí độc trong nhà thường xuyên
Mong cho mọi người, mọi nhà được giữ ấm, yên bình và mau tai qua nạn khỏi nha! Stay warm and safe, everyone!
Du-Ha Kim Nguyen/quinhon11
