Thứ Hai, 31 tháng 10, 2016

Phương pháp mới trị ung thư: liệu pháp miễn dịch


Tại Hội nghị Liệu pháp Điều trị Ung thư Quốc tế diễn ra ở New York (Hoa ky) hồi tháng 9 vừa qua, Tiến sĩ Philip Greenberg, Trưởng khoa miễn dịch tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson ở Settle, cho biết: ". Chúng ta luôn nói về 3 trụ cột điều trị ung thư là xạ trị, hóa trị và phẫu thuật - nay sẽ có thêm trụ cột thứ 4 là liệu pháp miễn dịch (immunotherapy)".




Một trong những bệnh nhân nổi tiếng nhất được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch này là cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter. Ông Carter bị mắc bệnh ung thư tế bào hắc tố, một dạng ung thư da ác tính. Sau một thời gian điều trị kết hợp phẫu thuật, xạ trị và liệu pháp miễn dịch, ông Carter đã khỏi bệnh. 

Liệu pháp miễn dịch có nhiều hình thức: vắc- xin điều trị, liệu pháp kháng thể và thuốc, có thể được điều trị bằng cách tiêm, thuốc viên, viên nang, thuốc mỡ, kem bôi hoặc ống thông đường tiểu.

Cơ Quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩn (FDA) đã từng chấp thuận loại vắc xin đầu tiên điều trị cho bệnh ung thư, gọi là sipuleucel-T hoặc Provenge vào năm 2010. Vắc-xin này kích thích phản ứng của hệ miễn dịch tới các tế bào ung thư tuyến tiền liệt và thử nghiệm lâm sàng để tăng thời gian sống của nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt khoảng 4 tháng.

Một loại vắc xin điều trị khác là T-VEC hay Imlygic được FDA phê chuẩn vào năm 2015 để điều trị cho các bệnh nhân có khối u ác tính di căn.

FDA cũng đã thông qua một số thuốc kháng thể liên hợp, trong đó có Kadcyla để điều trị bệnh ung thư vú, Adcetris trị Hodgkin Lymphoma và u Lympho không Hodgkin tế bào T, và Zevalin điều trị u Lympho không Hodgkin tế bào B. 


Một số loại thuốc điều trị miễn dịch gọi là chất ức chế miễn dịch trạm kiểm soát giúp ngăn ngừa các thiệt hại của tế bào ung thư có thể gây suy yếu hệ miễn dịch, trong đó có thuốc Keytruda. Loại thuốc này đã được sử dụng để điều trị cho TT Jimmy Carter.


(h.1)Các tế bào khối u bám dính vào các tế bào T (T-cells) làm chúng mất hoạt tính
(h.2)Thuốc miễn dịch ngăn chăn không cho các tế bào khối u làm mất hoạt tính của các tế bào T



Theo Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson, giá cả quá cao của các loại thuốc miễn dịch trị liệu mới cũng là vấn đề đáng quan tâm. Chẳng hạn, ước tính cho thấy phương pháp điều trị ức chế miễn dịch trạm kiểm soát có thể tiêu tốn 1 triệu USD cho mỗi bệnh nhân. 

Ngoài ra, nhiều nhà khoa học cũng cảnh báo tăng cường hệ thống miễn dịch với các liệu pháp như vậy có thể gây ra tác dụng phụ như phản ứng da, triệu chứng cúm, tim đập nhanh, tiêu chảy và nguy cơ nhiễm trùng. Thuốc miễn dịch ung thư mới thậm chí còn gây viêm khớp ở một số bệnh nhân. 
Một thử nghiệm lâm sàng kiểm tra tính hiệu quả của phương pháp điều trị miễn dịch thực nghiệm với bệnh bạch cầu Lymphoblastic đã phải dừng lại sau khi 3 bệnh nhân tử vong. Họ bị phù não hoặc sưng não.

Các chuyên gia hy vọng sẽ hiểu rõ hơn tại sao một số bệnh nhân có những phản ứng khác nhau so với những bệnh nhân khác và lý do một số phương pháp điều trị có thể giúp thuyên giảm thay vì gây tái phát hoặc ngược lại.

Phương Mai