Trên thị trường có nhiều siêu thực phẩm (superfoods), tức là
những thực phẩm tốt cho sức khoẻ và có thể giúp trị một số bệnh. Tuy nhiên về mặt dịnh dưỡng, các siêu thực phẫm không hoàn toàn là tốt hẳn,
bởi vì có nhiều thứ ăn vừa phải thì tốt nhưng nếu ăn nhiểu thì lại có hại, chẳng
hạn như tám siêu thực phẩm dưới đây
1. Omega-3 và dầu cá
Các acid béo omega-3 cần thiết cho sức khỏe vì giúp chống
viêm, giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển não và giảm rủi ro bị bệnh tim
, v,v...
Bởi vì hầu hết các chế độ ăn uống đều chứa ít omega-3, nên
omega-3 bổ sung (supplement) rất thịnh hành.
Thông thuợng nhất là những bao con nhộng omega-3 ( omega-3 capsules) đuợc
sản xuất từ cá, gan cá và rong biển
Tuy nhiên , uống quá nhiều omega-3 có thể có hại. Liểu lượng thông
thường là từ 1 tới 6 gram mỗi ngày, nhưng nếu uống tới 13-14 gram/ngày sẽ có
tác dụng làm loãng máu, gây rủi ro đăc biệt cho những người dễ bị chảy máu hoặc
đang uống thuốc loãng máu
Hơn nữa , uống những luợng lớn
dầu gan cá có thễ dẫn đến dư thửa vitamin A, gây nhiễm độc vitamin A đặc biệt nguy
hiểm cho trẻ em và phụ nữ mang thai
Tóm lại : Các acid béo omega 3 thiết yêu
cho sức khỏe, tuy nhiên dư thừa omega 3 có thể gây loãng màu. Dẩu cá chứa nhiểu
vitamin A có thễ nguy hiểm với lượng lớn
2. Cá ngừ ( cả cá
tưoi lẫn cá đóng hộp)
Cá ngừ (tuna) là một loại cá có mỡ chứa nhiều acid béo
omega-3 và protein.
Tuy nhiên , cá ngừ cũng còn chứa một chất gây ô nhiễm môi trường
có tên là methymercury. Chất này nếu ở
mức độ cao sẽ là một độc tố thần kinh có thễ có những tác dụng bất lợi bao gồm:
chậm phát triễn nơi trẻ em; các vấn đề về
thị lực; thiếu phối hợp; và suy giảm về thính lực cũng như về khả năng nói
Cá ngừ lớn chứa nhiều thủy ngân (mercury) nhất
vì chất này tích tụ theo thời gian. Cá này thường được sử dụng để làm cá nướng hay
sushi
Cá ngừ nhỏ chứa ít thủy ngân hơn thuờng được
đóng hộp . Có hai loại cá ngừ đóng hộp chính với hàm lượng thủy ngân khác nhau:
- Cá ngừ trắng (White tuna) thuộc loại cá albacore, có mầu lạt Hàm lượng thủy ngân của cá này gấp 4-5 lần hàm
lượng thủy ngân của cá ngừ xẫm màu (light tuna)
- Cá ngừ xẫm mầu (light tuna): Cá này không thuộc loại cá albacore,
có mầu xậm, chứa ít thủy ngân hơn cá ngừ
trắng,
Mức giới hạn an toàn trên ( upper safety limit)của methylmercury
đối với con người là 0.1 microgram mỗi một kg trọng lượng cơ thể . Như vậy một đứa
trẻ năng 25kg (55lbs) chỉ có thể ăn 75 gram (2.6 oz) cá ngừ trắng đóng hộp mỗi
19 ngày.
Phụ nữ mang thai và các trẻ em đươc khuyến cáo
là nên giới hạn việc tiêu thụ đổ biển chứa thủy ngân ở dưới mức bẳng gấp đôi giới hạn an toàn trên đây cho mỗi tuần lể
Có nhiều loai cá khác cũng chứa nhiều omega-3
nhưng ít bị nhiễm thũy ngân hơn như là cá hồi (salmon, trout ), cá thu
(markerel), cá mòi (sardines)
Tóm lại Cá ngử chứa nhiều chất
dinh dưỡng quan trọng. Tuy nhiên cá này có thễ bị nhiễm methylmercury do ô nhiễm
đại dương
3. Quế
Quế (cinnamon) là một gia vị rất phổ biến, có
một số đặc tính dược học
Quế chứa nhiều chất chống oxi hoá, và đã dược
chứng tỏ là có công dụng chống viêm và hạ giảm mức đường huyết. Quế củng còn giúp
giảm rủi ro bị bệnh tim, tiểu đường, ung thư và các bệnh thoái hóa thần kinh
Tuy nhiên , quế chứa những lượng lớn hợp chất coumarin , chất này có thể có
hại với liều lượng cao
Có hai loai quế chính với lượng coumarin khác
nhau:
- Cassia
: còn được gọi là quế thường có một hàm luợng courmarin tượng đối cao
- Ceylon ; được gọi là quế
thật, chứa ít courmarin hơn và it thông dụng hơnquế cassia
Lượng tiêu thụ quế khả dung cho mỗi kg trọng
lượng cơ thể là 0.1 mg trong một ngày . Nếu dùng quá sẽ có hại cho gan và gây
ung thư
Dựa vào lượng tiêu thụ khả dung mỗi ngày (
tolerable daily intake) trên đây, lượng quế
Cassia dung nạp mổi ngày không được quá
0.5 - 2gram . Tuy nhiên với quế Ceylan thỉ lượng tiêu thụ có thể
lên tới 5 gram ( 1 muỗng nhỏ) mỗi ngày
Đôi khi ăn qua mức thì được, nhưng nếu thuờng
xuyên ăn một lượng lớn thì không nên
Tóm lại Quế
chứa nhiểu chất chống oxi hóa và có liên hệ với nhiều lợi ích vể sức khỏe. Nhưng trong quế có chất coumarin , chất này có thễ có hại nếu dùng với liểu lượng lớn.
Trong hai loại quế thì quế Ceylon
chứa ít coumarin hơn
4. Hạt nhục đẩu khấu (nutmeg)
Hat
nutmeg này là một gia vị có hương vị độc đáo, thuờng được thêm vào các thực phẫm
vào mùa Giáng sinh như eggnog. bánh ngọt và bánh pudding
Hat nutmeg chứa hợp chất có tên là myristicin, một chất có hoạt
tính tâm thần
IVới liều lượng nhỏ, nutmeg tăng hương vị cho
bữa ăn mà không gây hại. Nhựng nếu dùng nhiều thì nutmeg có thể gây ngộ độc
myristicin dẫn đến động kinh, loạn nhịp
tim, choáng váng , đau đớn và ảo giác
Lời khuyên: trong một bữa ăn không nên dùng
quá 10 gram nutmeg , vì nếu hơn nữa sẽ
có các triệu chứng ngộ độc như nói trên
Tóm lại Nutmeg tăng hượng vị cho nhiều món ăn. Với liều
lượng thấp thì không có hại . Nhưng vì nutmeg có chứa myristicin nên nếu dùng liều lượng cao thì có thễ gây ngộ độc .
5- Cà phê
Cà
phê là một dồ uống tuyệt vời chứa đầy chất chống oxi-
hoá và những hợp chất hoạt tính khác
Cà phê có nhiều lợi ích về sức khỏe như: giảm
rủi ro bị các bệnh gan, tiểu đuờng loại 2 và thoái hóa thẩn kinh
Thành phần hoạt tính trong cà phê thường là caffeine, mỗi tách cà- phê chứa trung bình
80-120 mg caffeine. Lượng caffeine tiêu thụ 400mg /ngày nói chung đuợc coi là
an toàn
Tuy nhiên tiêu thụ hơn 500-600mg caffeine/ngày
có thể là quá mức. và có thễ gây quá tải cho hệ thân kinh, làm mất ngủ, bổn
chổn, cáu gắt, đau thắt dạ dày, tim hổi hộp và rung cơ bắp
Lượng caffeine đủ để gây các tác dụng phụ trên
đây thay đổi tùy theo từng cá nhân. Một số ngưởi uống bao nhiêu cà phê cũng
không sao, nhưng có những ngưởi chỉ uống chút
ít cũng đã có triệu chứng trên đây
Tóm lại Cà phê có nhiẻu lợi ích sứckhoẻ.
Thế nhưng quá nhiều caffeine có thể gây những
tác dụng có hai cho một số người
6. Gan
Các cơ quan trong cơ thể
là những phần bỗ dưỡng nhất của động vật và gan bổ dưỡng
hơn tất cả. Gan chứa rất nhiều chất dinh duỡng
thiết yếu như sắt, B12, vitamin A và đồng
Tuy nhiên một miếng gan bò nặng có 100 gram đã chứa hơn
sáu lần lượng tiêu thụ vitamin A được khuyến cáo cho một ngày ( RDI of vitamin A) và hơn bảy lần lượng RDI cho đồng
Vitamin A là một vitamin hoà tan trong chất béo, điều này có nghĩa là
nó được tồn
trữ trong cơ thể. Do đó dư thửa vitamin A có thể dẫn đến những triệu chứng ngộ
độc vitamin như: các vấn để về thị lực,
đau xương và rủi ro gia tăng bị gãy xượng, buồn nôn và ói mữa.
Tiêu thụ quá nhiều đồng có thể gây nhiễm
độc đồng, dẫn đến căng thẳng oxi-hóa (oxidative stress) , suy thoái thẩn kinh và cũng
có thể làm gia tăng rủi ro bị bệnh Alzheimer
Mặc dầu gan cực kỳ tốt
cho sức khỏe và bổ dưỡng, nhưng bạn vẫn
không nên ăn hàng ngày mà chỉ ăn mỗi tuần một
lần là đủ
Tóm l ại: Gan chứa nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu.
Tuy nhiên gan rất dồi dào vitamin A và đồng, mà cả hai ch ất này đ ều có thễ gây hại cho sức khoẻ với những lượng lớn
7. Rau họ cải
Rau
họ cải (cruciferous vegetables) thuôc gia đình rau xanh bao gồm bông c ải xanh
(broccoli), cải Bruxen ( Brussels sprouts), cải xoăn (kale), bắp cải (cabbage)
và c ải lá xanh (collard greens)
Các rau này có nhiều lơi ích sức khỏe như giảm
rùi ro bị bệnh ung thư và bệnh tim
Rau họ cải được dân chúng tiêu thụ rất nhiều mổi ngày . Tuy nhiên loại rau này
có chứa thiocyanate
, hợp chất này có thễ can dự vào khả năng hấp thu i-ốt của cơ thể và góp phần
vào bệnh giảm năng tuyến giáp (hypothyroidism)
Bệnh giảm năng tuyến giáp có đặc trựng là làm
cho tuyến giáp kém hoạt động. Các triệu chứng bao gồm: tuyén giáp phì đại, lên
cân, táo bón, da khô và mức năng lượng sút kém
Mặc dầu các rau ho cải như bông cải xanh rất tốt cho sức khỏe, nhưng
thêm các rau này quá nhiểu vào smoothies
hay nước ép rau xanh có thể dẩn đến tiêu thụ quá nhiêu thiocyanate.
Ngoài ra những người dễ có vấn để về
tuyến giáp cũng nên tránh ăn quá nhiểu các rau họ cải này
Tóm lại Các rau họ cải đều lành mạnh và bổ dưõng. Tuy
nhiên trong các rau này có chất thiocyanide ngăn cản sự hấp thu i-ốt. Những ngưởi tuyến giáp có vấn đề
không nên ăn quá nhiều các rau này
8. Các hạt Brazil
Các
hạt Brazil
(Brazil nuts) là ngưồn cung cấp selenium tốt nhất. Selenium là một nguyên tố vi lượng thiết yếu, nhưng có tính
độc hại với lượng cao.
Lượng tiêu thụ selenium được khuyến cáo cho
thành niên là 50-70 microgram/ ngày. Thêm vào đó, mức cho phép cao nhất vì lý
do an toàn là 300 microgram/ngày cho thành niên.
Một hạt Brazil lớn có thễ chứa tới 95
microgram selenium, nhiểu hơn mức tiêu thụ khuyến cáo cho thành niên trong một
ngày và hơn gấp ba mức ấn định cho trẻ em
Một thành niên chỉ ăn 4-5 hạt Brazil đã ỡ mức
an toàn giới hạn cao nhất vể tiêu thụ
selenium, vỉ vậy bạn không bao giở nên ăn quá số lượng này
Các triệu chứng ngộ độc selenium bao gồm rung
tóc và móng tay chân, các vấn để vể tiêu hóa và các khó khăn vể trí nhớ
Tóm lại: Các hạt Brazil
chứa selenium, một nguyên tố vi lượng thiết yếu. Tuy nhiên selinium độc hại với
lượng lớn, vỉ vậy chỉ nên ăn vài hạt Brazil mỗi ngày mà thôi
8 Health Foods That Can Harm You If
You Eat Too Much of Them- - September 8, 2015
