Bí quyết dưỡng sinh của Đông y có 6 chữ: Thuận, tĩnh, tu, điều, bổ, cố; thật sự lĩnh hội và làm được mấy điểm này, khỏe mạnh trường thọ sẽ không còn xa với bạn nữa.
Trong những năm gần đây, theo xu hướng chung mọi người đều chú trọng sức khỏe, dưỡng sinh bảo vệ sức khỏe cũng được mọi người quan tâm, cùng với internet, học tập sách vở các loại phương pháp dưỡng sinh phòng bệnh, đương nhiên những thứ này đều là mở rộng của dưỡng sinh cơ bản nhất, mà dưỡng sinh cũng không phải đơn giản là bấm điểm huyệt vị, uống chút thuốc bổ.
Vậy thực hiện 6 chữ như thế nào để đạt được cái gốc của dưỡng sinh?
“Thuận”: Dưỡng sinh đi cùng tứ thời bốn mùa
Cổ nhân cho rằng, biến hóa cơ thể người là đồng nhất với vòng tuần hoàn của bốn mùa, do đó ăn uống sinh hoạt, y phục, ẩm thực, ăn, ở, đi lại, cần phải tương thích hợp với mùa vụ. Hoàng đế nội kinh nói: “Thuận thiên thời địa lợi”, “thời” ở đây, ý chỉ là âm dương tứ thời, nói cụ thể chính là xuân hạ dưỡng dương, thu đông dưỡng âm. Cần dưỡng phế, dưỡng âm, ngủ sớm dậy sớm, tình chí phải an tĩnh, nếu không có thể thương phế.
“Tĩnh”: để tâm an tĩnh xuống
Người hiện đại thích cuộc sống náo náo nhiệt , thời gian cả ngày đều sắp xếp kín lịch, chỉ lo sợ cô độc và hiu quạnh. Kỳ thực, loại cuộc sống quay cuồng này đối với sức khỏe cực kỳ bất lợi. [Hoàng đế nội kinh] nói: “Điềm đạm hư vô, chân khí tòng chi, tinh thần nội thủ, bệnh an tòng lai” (Điềm đạm hư vô, chân khí sung túc, tinh thần giữ vững, đẩy lùi bệnh tật).
Khi chúng ta tĩnh xuống, có thể giảm thiểu rất nhiều những tiêu hao không cần thiết, cơ thể đạt được hiệu quả “tiết năng” (tiết kiệm năng lượng), như vậy mới có thể phòng ngừa bệnh tật, ích thọ diên niên. Vì vậy thay vì sống hối hả, đôi lúc chúng ta hãy làm chậm nhịp điệu cuộc sống lại, thực hiện phương thức tĩnh tọa, nhắm mắt dưỡng thần để tĩnh dưỡng thân và tâm.
“Tu”: Tu thân hành thiện giảm đi phiền não.
Trong [Kinh dịch] nói: “Tích thiện chi gia, tất hữu dư khánh; tích bất thiện chi gia, tất hữu dư ương”. (nhà tích chứa điều thiện ắt sẽ có niềm vui, nhà tích chứa điều ác ắt sẽ có tai ương).
Kỳ thực chính là bình thường tích đức hành thiện, người rộng rãi đại lượng, thường thường có khả năng chung sống hòa hợp với thế giới này, có thể giảm thiểu rất nhiều phiền não, tâm trạng vui vẻ. Có thể thấy, tu thân dưỡng tính, khoan dung độ lượng, coi nhẹ danh lợi, đối tốt với người khác, bản thân thu hoạch được sẽ là sức khỏe, hạnh phúc và trường thọ.
“Điều”: Hô hấp hít thở sâu nhiều lần
Trong cuộc sống, khó tránh gặp phải nhiều nhân tố không tốt: dinh dưỡng không cân bằng, mệt mỏi quá độ, bệnh tà tấn công… những lúc này là cần phải dùng đến chữ “điều – chỉnh” rồi. Nên phải căn cứ theo biến hóa của bốn mùa mà điều dưỡng tinh thần ý chí, điều dưỡng thất tình lục dục. Trong đó còn nhấn mạnh điều tiết hô hấp, tức “điều tức”, luyện tập hô hấp hít thở.
Dưỡng sinh kiến nghị: mọi người bình thường hít thở dài sâu, chậm rãi, đều đặn nhiều lần. Có thể luyện tập “Đan điền tức”, sau khi mũi hít khí, thông qua ý niệm chuyển khí đến vị trí Khí hải dưới Đan điền, tức tại dưới rốn 1.5 thốn (1 thốn=1/75 chiều cao của mỗi người). Sau đó lại chậm rãi thở khí ra. Đồng thời khi luyện “Đan điền hấp”, nuốt nước bọt, phối hợp điều tân (dịch), hiệu quả bảo vệ sức khỏe càng tốt.
“Bổ”: Có bổ có tả là khỏe mạnh nhất
Cổ nhân trọng dùng thuốc tư bổ điều chỉnh âm dương, tạng phủ, khí huyết, có 3 nguyên tắc: một là biện chứng trước, hai là ưu tiên bổ bằng thực phẩm, ba là bổ, tả kết hợp.
Trung y giảng dược thực phẩm đồng nguồn, tất cả thực phẩm đều có tác dụng điều chỉnh thân thể. Từ phương diện mùi vị mà nói, vị chua bổ can, vị đắng bổ tâm, vị ngọt bổ tỳ, vị cay bổ phế, vị mặn bổ thận. Từ màu sắc mà luận, màu đỏ bổ tâm, màu đen bổ thận, màu vàng bổ tỳ, màu xanh bổ can, màu trắng bổ phế.
“Cố”: Cố tinh, cố khí, cố thần
- Cố tinh: giữ gìn thận khí, quan trọng nhất là cần tiết dục.
- Cố khí: một là giảm thiểu hao khí, nói ít; hai là thường xuyên phơi nắng, bổ sung dương khí; ba là vận động trong môi trường có oxy nhiều, tăng gia dưỡng khí; bốn là ngủ nghỉ có thể dưỡng khí ngũ tạng, tuyệt đối không được thức đêm; năm là cần thông qua khí của thủy cốc do ẩm thực mang tới, ăn nhiều cháo dinh dưỡng bổ huyết bổ khí, thêm gạo đen, gạo đỏ, gạo nếp, tiểu mễ, đậu đỏ, kiều mạch, đại hoàng mễ, đại mạch mễ cho đến long nhãn, hồng táo, quả óc chó, hạt sen, nho khô… những thực phẩm hữu cơ tự nhiên, ăn kiên trì có thể đạt được mục đích khí huyết song bổ
- Cố thần: điều dưỡng thất tình, không “ quá hỉ, quá nộ, quá tư, quá bi, quá khủng”, tình chí khống chế được tốt rồi, cơ thể mới có thể ít bị thương tổn.
Dưỡng sinh không phải là điều gì xa xôi không thể với tới, chú ý thường nhật một vài sự việc nhỏ thì có thể đạt được hiệu quả dưỡng sinh rất tốt, nhớ kỹ 6 tự quyết: Thuận, tĩnh, tu, điều, bổ, cố, kỳ thực dưỡng sinh rất đơn giản!
Liên Hoa – Cao Sơn (theo soundofhope.org)-
