Say nóng là tình trạng gây ra khi thân nhiệt quá nóng, thường là do đi nắng quá lâu hoặc làm việc nặng dưới nhiệt độ cao. Say nóng có thể dự báo và đề phòng.
Biểu hiện và triệu chứng của say nóng bao gồm:
• Thân nhiệt cao. Nhiệt độ cơ thể 40oC hoặc cao hơn, đo được bằng nhiệt kế ruột thẳng, là biểu hiện chính của say nóng.
• Cử chỉ hoặc trạng thái thần kinh thay đổi. Lẫn lộn, kích động, nói lẫn, nói nhịu, cáu kỉnh, mê sảng, lên cơn, hôn mê có thể là tất cả kết quả từ say nóng.
• Biến đổi ra mồ hôi. Say nóng do thời tiết, sờ vào da cảm thấy nóng và khô. Tuy nhiên, say nóng do làm việc hay tập luyện quá sức thì da cảm thấy khô hoặc hơi ẩm.
• Buồn nôn và nôn mửa. Bạn cảm thấy buồn nôn và nôn mửa.
• Da đỏ hồng. Da chuyển màu hồng đỏ vì thân nhiệt tăng lên.
• Thở gấp. Nhịp thở nhanh và nông.
• Mạch nhanh. Mạch đập tăng nhanh vì áp lực của sức nóng buộc tim làm việc mạnh hơn nhằm giúp hạ thân nhiệt.
• Nhức đầu. Đầu có thể bị đau nhức.
Biện pháp phòng say nóng
Say nóng có thể chẩn đoán và đề phòng. Hãy tiến hành các bước sau để phòng say nóng trong giai đoạn thời tiêt nóng nực.
• Mặc quần áo mỏng và hơi rộng. Nếu mặc quần áo quá rộng hay vừa khít sẽ không giúp làm mát cơ thể thích hợp.
• Chống cháy nắng. Cháy da tác động làm giảm khả năng tự làm mát của cơ thể, vì vậy hãy tự bảo vệ mình khi đi ra ngoài trời bằng cách đội mũ rộng vành, đeo kính râm, dùng kem chống nắng có độ quang phổ rộng với ít nhất chỉ số chống nắng là 15. Dùng kem chống nắng bôi đều khắp da và bôi lặp lại cứ khoảng 2 giờ mỗi lần, thậm chí nhiều hơn khi đi bơi hay tắm xông ra mồ hôi.
• Uống đủ nước.
Duy trì cơ chế thủy hóa sẽ giúp cơ thể ra mồ hôi và ổn định thân nhiệt bình thường.
• Phòng thêm với dược phẩm nhất định. Đề phòng thêm các vấn đề liên quan đến thân nhiệt, nếu có thể, hãy uống thuốc giúp tác động đến khả năng thủy hóa và giải nhiệt của cơ thể.
• Không bao giờ để bất kỳ người nào trên xe ô tô đỗ. Đây chính là nguyên nhân phổ biến gây nên cái chết ở trẻ em liên quan đến sức nóng. Khi đỗ xe dưới trời nắng, xe của bạn sẽ tăng thêm khoảng hơn 6,7oC trong vòng 10 phút.
Để một người trong xe đỗ khi thời tiết nóng hay ấm là không an toàn, thậm chí khi kính của xe bị vỡ hay xe đỗ trong bóng râm. Khi đỗ xe, hãy nhớ khóa cửa đề phòng trẻ em vào trong xe.
• Phù hợp với thời gian nóng cao điểm trong ngày. Nếu bạn không thể tránh các hoạt động nặng nhọc trong thời tiết nắng nóng, hãy uống nước và giải lao thường xuyên ở chỗ mát mẻ. Cố gắng lập kế hoạch tập luyện hay lao động thể chất vào thời gian mát hơn trong, chẳng hạn như buổi sáng hay buổi tối.
• Thích nghi với khí hậu. Rút ngắn thời gian làm việc hoặc tập thể dục lúc nóng đến khi bạn có đủ khả năng chịu được hoàn cảnh đó.
Những người chưa từng bị thời tiết nóng thường hay nhạy cảm đặc biệt đối với các bệnh liên quan đến nhiệt độ cao. Cơ thể bạn có thể mất một vài tuần để điều chỉnh đối với thời tiết nóng nực.
• Hãy thận trọng nếu mối nguy hại đang tăng.
Nếu bạn đang phải uống thuốc hay đang ở hoàn cảnh nguy hiểm tăng lên liên quan đến cảm nóng, hãy nhanh chóng tránh nguồn nhiệt khi bạn phát hiện triệu chứng sốt cao.
Nếu bạn phải tham gia sự kiện thể thao căng thẳng hay làm việc trong thời tiết nóng, hãy đảm bảo rằng có sẵn dịch vụ chăm sóc y tế để phòng khi phải cấp cứu do cảm nóng.
*Theo Mayoclinic -Thạch Nguyễn
