Con người khi về già, các bộ phận
trong cơ thể đều lão hóa, yếu đi. Một số điều sau
đây luôn ẩn chứa những
hiểm họa bất ngờ mà người cao tuổi cần phải lưu tâm đề
phòng.
Không nên tập luyện vào lúc sáng sớm
Ta vẫn có quan niệm cho rằng tập luyện vào buổi sáng là tốt vì không
khí trong lành. Điều
đó không đúng. Vì từ 4-6 giờ sáng theo quy luật của
đồng hồ sinh học của người già thân
nhiệt đang cao, huyết áp tăng, thận
thượng tuyến tố cũng cao gấp 4 lần buổi tối, nếu
vận động mạnh, chạy
hoặc đi bộ nhiều gặp gió lạnh, tim dễ ngừng đập. Đã có không ít cụ đi
bộ
buổi sáng sớm về ra mồ hôi, tắm xong huyết áp tăng đột ngột, đứt mạch
máu não, đột
quỵ luôn. Tốt nhất là nên tập vào chiều tối, tuy không khí
không được thanh sạch như
Đang ngủ không nên trở dậy vội vàng
Thần kinh người già thường chậm chạp. Lúc ngủ muốn dậy đi tiểu hoặc
có ai gọi đang ở tư
thế nằm mà trở dậy ngay, đi lại luôn dễ làm huyết áp
tăng đột ngột, dễ dẫn đến đứt mạch
máu não. Vì vậy, đang ngủ khi có
việc cần dậy phải từ từ theo 3 bước, mỗi bước khoảng
nửa phút. Bước 1
khi tỉnh giấc hãy nhắm mắt lại nằm thêm nửa phút. Bước 2, ngồi dậy
tại
giường nửa phút xoa tay, xoa chân. Bước 3, cho hai chân chạm đất hoặc
chạm nền nhà
nửa phút rồi mới đứng dậy đi.
Không nên ngoái đầu một cách đột ngột
Người già mạch máu thường xơ cứng, thành mạch dày hẹp và đàn hồi kém.
Nếu đột
nhiên quay ngoắt đầu về phía sau, mạch máu ở cổ bị chèn ép,
động mạch vốn đã hẹp bị
chèn ép lại càng hẹp hơn cộng thêm thần kinh
giao cảm bị kích thích mạnh làm mạch
máu co lại, máu lưu thông chậm làm
não thiếu máu cục bộ, thiếu ôxy nên bị choáng, hoa
mắt, chóng mặt, có
người đã bị ngã. Vậy đang đứng hoặc đang đi có ai gọi từ phía sau, chớ
có quay ngoắt đầu lại ngay mà nên quay chầm chậm. Tốt nhất là xoay cả
người lại, tránh
chỉ quay đầu.
Không nên đứng co một chân để mặc quần
Xương của người già thường bị xốp do thiếu canxi. Nếu không bị xốp
thì xương cũng giòn.
Khi mặc quần mà đứng co chân để xỏ từng chân vào
ống quần dễ bị ngã do mất thăng bằng
hoặc do vướng vào quần. Người cao
tuổi đã ngã thì dễ gãy xương, dập xương. Khi mặc
quần tốt nhất là nên
ngồi trên ghế hoặc trên giường. Trong nhà tắm nếu không có chỗ ngồi
thì
phải dựa mông vào một bên tường để giữ thăng bằng cho khỏi ngã. Nhiều
người bị
ngã gãy xương ống chân, dập xương chậu vì đứng co chân mặc
quần.
Không nên quá ngửa cổ về phía sau
Có lần một ông già đã về hưu cạnh nhà tôi, sức khỏe tốt, khi ăn tối
xong ngồi nghỉ trên ghế
tựa có lẽ do mỏi cổ nên ông đã ngửa cổ về phía
sau hơi quá nên bị xỉu luôn. Khi con cháu
biết thì nửa người bên phải
của ông đã bị liệt, nước mũi nước dãi chảy ròng ròng và không
nói được
nữa, phải đưa ngay vào bệnh viện. Trường hợp này là do gần mạch máu nơi cổ
có
nhiều đốt xương, bình thường giữa các đốt có chất nhờn bôi trơn nhưng
về già chất bôi
trơn kém đi, các đốt xương trở nên sắc cạnh. Khi ngửa cổ
ra phía sau quá giới hạn cho
phép, phần xương sắc cạnh đó làm tổn
thương đến mạch máu, hạn chế lượng máu đưa lên
não gây ra thiếu máu não
làm ngất xỉu. Vì vậy, người già khi ngồi ghế tựa không nên ngửa
cổ quá
mức về phía sau.
Không nên thắt dây lưng quá chặt
Vùng bụng quanh dây lưng là nơi gần dạ dày, ruột non, ruột già, trực
tràng và hậu môn. Dây
lưng mà thắt chặt quá sẽ chèn ép các mạch máu
bụng, cản trở máu lưu thông, đoạn trực
tràng gần hậu môn có thể dễ bị
lòi ra ngoài khi đi đại tiện mà ta thường gọi là lòi dom. Dây
lưng thắt
chặt, dạ dày, ruột non luôn ở trạng thái chịu sức ép ảnh hưởng xấu đến
tiêu hóa.
Vì vậy, không nên thắt chặt dây lưng và tốt nhất là dùng dây
đeo quần qua vai, tiếng
Pháp gọi là Bretel (bờ rơ ten). Bình thường ở
nhà chỉ nên mặc quần ngủ lồng chun không
nên mặc quần âu cứ phải thắt
dây lưng làm bụng luôn bị gò bó.
Khi đi đại tiện không nên rặn quá mức
Táo bón là hiện tượng thường gặp ở người già. Tâm lý khi đi đại tiện
không ai muốn ở lâu
trong nhà vệ sinh nên thường muốn rặn mạnh để đi
cho nhanh nhưng nếu rặn quá sức,
mặt mũi đỏ gay rất nguy hiểm. Các khảo
nghiệm về y học đã cho biết khi rặn mạnh dễ giãn
tĩnh mạch ở hậu môn gây
chảy máu nhưng điều quan trọng hơn là huyết áp sẽ tăng có thể
dẫn tới
tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim. Để đỡ phải rặn khi đi ngoài,
người già
cần ăn nhiều rau quả, chuối, khoai, uống nhiều nước để chống
táo bón.
Không nên nói nhanh, nói nhiều
Một số nhà khoa học Mỹ phát hiện khi ta nói chuyện bình thường dù chỉ
là chuyện vui nhẹ
nhàng, các tế bào trong cơ thể vẫn chịu tác động và
ảnh hưởng tới huyết áp. Thử nghiệm
khoa học với 100 người mỗi người đọc 2
trang tài liệu với tốc độ nhanh chậm khác nhau. Kết
quả cho thấy người
đọc tốc độ vừa phải thì huyết áp, nhịp tim bình thường. Người đọc
nhanh
quá, đọc liến thoắng thì lập tức huyết áp tăng, nhịp tim tăng nhưng khi
đọc thong thả
trở lại, huyết áp, nhịp tim lại giảm xuống. Qua đó ta thấy
người già nên nói ít, nói chậm thì
có lợi cho sức khỏe. Những cụ nào bị
bệnh tim mạch, bị huyết áp càng phải nói chậm, nói ít.
Không nên xúc động
Đối với người già mạch máu đã lão hóa nếu xúc động mạnh, quá giận dữ
hoặc quá vui dễ
bị nhồi máu cơ tim và đứt mạch máu não. Do đó, người già
không nên xúc động tránh
mọi sự tức giận, buồn phiền mà cần sống thanh
thản, hòa nhã, vui vẻ, bỏ qua hết mọi
chuyện, ảnh hưởng đến tâm lý, sức
khỏe.
Có một câu nói rất hay: "Đừng để chết vì thiếu hiểu biết". Vì thật ra
đã có rất nhiều người chế
vì thiếu hiểu biết kể cả những người còn
trẻ. Qua sự hiểu biết ít ỏi của bản thân, qua kinh
nghiệm cuộc sống và
qua tham khảo các tài liệu y học mới nhất của nước ngoài mong rằng
với
bài viết ngắn này sẽ giúp các bậc cao niên sống lâu, sống khỏe, sống vui
tăng thêm
nhiều tuổi thọ.
suckhoedoisong.vn /nguoiphuongnam
