Chủ Nhật, 29 tháng 7, 2018

Các dấu hiệu báo sớm bệnh Alzheimer’s


Hiện nay tại Hoa kỳ có khoảng 5.7 triệu người mắc bệnh Alzheimer’s. Vì dân số Mỹ già đi nên con số này dự trù sẽ lên tới 14 triệu vào năm 2050.Theo Hiệp hội Alzheimer’s  thì “ hiện nay tại Hoa kỳ cứ mỗi 65 giây lại có một người bị Alzheimer’s, và vào giữa thế kỷ cứ mỗi 33 giây lại có một ngưới mắc bệnh này”



Alzheimer’s là một bệnh tiến triển của não (progressive brain disease) gây ra những vấn đề về trí nhớ, suy nghĩ và hành vi (behavior) . Đây là một dạng thông thường nhất của sa sút trí tuệ (dementia)—từ ngữ sau này dùng để chỉ sự suy thoái của các khả năng nhận thức (cognitive skills) đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng tới đời sống hàng ngày. Bệnh Alzhemer's nằm dưới dù che của sa sút trí tuệ

Trong khi các nhà khoa học hãy còn đang tìm hiểu chính xác làm sao có thể chữa trị các bệnh này, thì bước đầu tiên là phải tìm hiểu xem điều gì đã xẩy ra trên phương diện sinh học làm phát sinh ra các bệnh này. Trong não có cả tỉ tế bào điều hành mọi việc làm của chúng ta, từ nói năng tới vận động. Các tế bào thần kinh ,gọi là neuron ,gởi những tín hiệu (signals)dưới dạng những tia phóng điện (electrical charges) làm cho những hóa chất –gọi là những chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitters)- được phóng thích ra. Các chất sau này hoạt động bằng cách nhảy qua khoảng cách (gap) giữa các neuron và mang theo chúng các tín hiệu

Với bệnh Alzheimer’s, protein sẽ kết tụ bên trong và xung quanh các neuron làm gián đoạn sư di chuyển của các tín hiệu và hoạt động của chất truyền thần kinh , dẫn đến sự  tử vong của tế bào thần kinh và sự mất mát mô não. Hậu quả là não bị teo lại một cách đáng kể,điều này ảnh hưởng lên tất cả các chức năng của não,

Bác sĩ Anafidelia Tavares, giám đốc các chương trình của chi nhánh New York City của Hiệp hội Alzheimer’s, cho biết là “ Trên khắp nước Mỹ có rất nhiều nghiên cứu đang đươc thực hiện để triển khai những phương cách trị liệu hữu hiệu cho bệnh Alzheimer’s’”. Ông cho biết thêm như sau ” Chúng tôi cũng đang vận động sự tài trợ tài chánh của Liên bang.Các nhà nghiên cứu cần sự tham gia của những tình nguyện viên vào các thí nghiệm lâm sàng. Vì vậy Hiệp hội có thành lập nhóm Trial Match để kết nối các tình nguyện viên khỏe manh và các bệnh nhân với các nhà khảo cứu đang nghiên cứu vể bênh Alzheimer’ s và tìm kiếm những phương cách tri liệu bệnh này hữu hiệu hơn,”

Phần lớn những người được chẩn đoán bị Alzheimer’s đều ở tuổi 65 hay hơn, và chỉ có khoảng 200,000 người  dưới 65 tuổi sớm bị bệnh này mà thôi

Các vấn đề về trí nhớ  thỉnh thoảng mới xẩy ra là một quá trình bình thường của sự lão hóa, nhưng các triệu chứng của Alzheimer’s không có gì khác bình thường, khó mà phân biệt được. Dưới đây là 10 chỉ dấu cảnh báo ban đầu hữu ích của bệnh Alzheimer’s do Hiêp hội Alzheimer’s đưa ra:

Mất trí nhớ làm trở ngại đời sống hàng ngày
Gặp thử thách trong việc lập kế hoạch hoặc giải quyết khó khăn
Có khó khăn trong viêc hoàn tất những công việc quen thuộc ỡ nhà, ở nơi làm việc hoăc lúc rảnh rỗi
Nhầm lẫn về thời gian hay nơi chốn
Gặp rắc rối khi tìm hiểu các hình ảnh trực quan và các liên hệ không gian
Bắt đầu có trở ngai trong việc tìm chữ khi nói hoặc viết
Đễ đồ vật lộn chỗ và mất khả năng nhớ lại để ở đâu
Khả năng phán đóan bị giảm sút hoặc trở thành tồi tệ
Xa lánh công việc và các hoat động xã hội
Thay đỗi tâm trạng và tính cách

Hiện nay không có cách trị khỏi bệnh Alzheimer’s, nhưng có những thuốc có thể giảm tạm thời các triệu chứng như mất trí nhớ và chứng lẫn (confusion). Tuy nhiên các thuốc này không có thể đảo nghịch hoặc ngăn chặn sự tiến triển của bệnh

Bác sĩ Tavares cho biết Hiệp hội Alzheimer’s cũng còn đang hỗ trợ các nghiên cứu nhằm tìm hiểu xem môt phối hợp các hoạt động có thể giảm bớt rủi ro mắc bệnh Alzheimer’s cùa một người hay không. Bà cho biết thêm “ Hiện tại chúng tôi không thể gởi ra thông điệp nói rằng ‘nếu bạn làm những điều này hoặc điều nọ thì có thể ngăn ngừa được rủi ro bị Alzhemer’ s ; thế nhưng có nhiều thứ tốt cho tim cũng tốt cho não. Hiệp hội Alzheimer’s có đưa ra một danh sách những hoạt động tốt cho não có thể giúp giảm bớt rủi ro bị suy thoái nhận thức Danh sách này mang tựa đề “ 10 Ways to Love your Brain” bao gồm:

Tập thể dục cho đủ
Thách thức tâm trí của bạn qua sự học hỏi
Không hút thuốc
Chăm sóc tim của bạn bẳng cách quản lý tốt thân trọng, huyết áp và bênh tiều đường
Bảo vệ không để đầu bị tổn thương bằng cách thắt dây an toàn khi lái xe và đội mũ an toàn khi cần
Ăn uống theo một chế độ lành manh và quân bình
Ngủ đủ giấc
Giữ gìn sức khỏe tâm thần
Tham gia các hoạt động xả hội
Thách đố tâm trí với những trò chơi puzzles và games

Hiện thời  có khoàng 16.1 triệu người dân Mỹ chăm sóc không công cho những người bị bệnh Alzheimer’s hay các các dang khác của sa sút rí tuê.  Bác ĩ sTavares gợi  ý là các người trông nom các bệnh nhân trên đây nên liên lạc với Hiệp hội Alzheimer’s. Bà nói “ Qua đuờng dây nóng 23/7 [800-272-3900]  chúng tôi luôn có những cán bộ xã hội sẵn sàng giúp đỡ các bạn . Chúng tôi cũng có tổ chức những nhóm hỗ trơ và những khóa hội thảo giáo dục miễn phí. Bác sĩ Tavares nhấn mạnh “ Điều quan trong là các bạn chăm sóc bệnh nhân Alzheimer’s cẩn biết là họ không hề bi lẻ loi và chúng tôi có những nguồn tài nguyên để có thể giúp đỡ khi cần”

( Theo “Do you know how to spot the early warning signs of Alzheimer's?: )