Thứ Bảy, 17 tháng 4, 2021

Các tinh trạng bệnh lý đau đớn mhất - Phần 2

BÀI NÀY TIẾP THEO BÀI "CÁC TÌNH TRẠNG BỆNH LÝ ĐAU ĐỚN NHẤT- PHÀN I'

https://tintuccaonien.blogspot.com/2021/04/cac-tinh-trang-benh-ly-au-on-nhat-phan-i.htm

6- Đau lưng ( back injury)


Thoát vị đĩa đệm cấp tính (acute disc herniation)  - có thể do nâng vật nặng - là nguyên nhân gây đau đớn rất phổ biến. Theo Tiến sĩ  Buvanendran thì: “Đĩa đệm của bạn nhô ra, phồng lên và chèn ép lên dây thần kinh. Điều này gây đau dữ dội lan xuống đến chân."

Nhiều người khác bị đau lưng mãn tính ít kịch tính hơn nhưng vẫn gây suy nhược. Trang mạng ASRA (American Society of Regional Anesthesia and Pain Medicine) cung cấp một loạt các lựa chọn điều trị chứng đau này

7- Viêm xương-khớp chính (major joint osteoarthritis)


Khi viêm xương-khớp xâm nhập vào hông, đầu gối hoặc vai của bạn, mọi cử động của các khớp đó đều gây ra đau đớn. Tiến sĩ Mark Coleman-- bác sĩ gây mê / quản lý cơn đau và chủ tịch dịch vụ lâm sàng của Trung tâm Đau và Cột sống Quốc gia--cho biết: Một trong những nguyên nhân thông thường nhất đề bệnh nhân gặp bác sĩ về chứng đau là viêm xương-khớp” 


Viêm xượng khớp diện (facet osteoarthritis) liên quan đến các khớp mặt  (facet joints) nằm ở phía sau của cột sống. Khi sụn giữa các khớp này bị mòn, lớp đệm giữa chúng bị mất đi; kết quả là xương cọ xát vào nhau gây tiếng lục cục và cảm giác khó chịu

Viêm xương- khớp không những khiến người bệnh khó cử động thậm chí còn làm bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác như bệnh tim. Tình trạng đau và bất động cũng có thể góp phần vào các vấn đề sức khỏe tâm thần như lo lắng và trầm cảm.

Theo  báo cáo năm 2018 của tổ chức United States Bone and Joint Initiative thì  nói chung ra trên toàn quốc có 264 triệu ngày làm việc bị mất vì đau lưng mỗi năm .  Bác sỉ Coleman cho biết “Đây là một vấn đề lớn 80% dân chúng vào một thời điểm nào đó trong đời sẽ trải qua điều này."

8-Bệnh thoái hóa đĩa đệm (Degenerative disc disease)


Bác sĩ Coleman kể lại  cách bệnh nhân thoái hóa đĩa đệm mô tả cơn đau lưng dữ dội  "Đó là cơn đau gặm nhấm, đôi khi buốt nhói không ngừng". ĐIều này khiến họ mất ngủ vào đêm; không thể tham gia các hoạt động sinh hoạt  hàng ngày , chẳng hạn như chỉ đứng để cạo râu hoặc đánh răng cũng không được. Và điều chắc chắn, họ sẽ phải nằm liệt cả ngày nếu sách theo một túi hàng tạp hóa khi leo thang

Thoái hóa lưng và cổ, cùng với bệnh thoái hóa khớp ( degenerative joint disease) và hẹp ống sống (spinal stenosis) - tình trạng chèn ép dây thần kinh mãn tính xuất phát từ sự dày lên của dây chằng bên trong cột sống - tạo nên phần lớn các tình huống về lưng và cột sống

Rất may là đã có một loạt các phương pháp điều trị : tiêm steroid ngoài màng cứng (epidural steroid injection) , miếng đệm kẽ (interspinous spacers ) giảm bớt sức nén vùng thắt lưng xâm lấn tối thiểu (minimally invasive lumbar compression) . Đôi  khi phẫu thuật cũng được chỉ định.

Bác sĩ Coleman cho biết: “Cũng có những bệnh nhân đã phải phẫu thuật nhiều lần ở lưng đến nỗi không thể phẫu thuật thêm được nữa. Trong trường hợp nảy chúng tôi sử dụng phương phap điều hòa thần kinh (neuromodulation)  hay cái mà chúng tôi gọi là 'kích thích cột sống lưng ('dorsal column stimulation ).                                                     

Đối với các rễ thần kinh bị tổn thương không thể phẫu thuật , một thiết bị kích thích cấy ghép (implantable stimulator) xâm lấn tối thiểu có thể ngăn chặn cơn đau . Thiết bị này sẽ gây nhiễu tín hiệu đau không cho truyền từ lưng lên não, và nhờ vậy  chúng tôi có thể giúp  giảm đau lâu dài cho bệnh nhân "

9-Bệnh hồng cầu hình liềm (Sickle cell disease)


Mặc dù được phân loại là một chứng rối loạn hiếm gặp, nhưng bệnh hồng cầu hình liềm nổi tiếng với những cơn đau mà nó gây ra.

Tình trạng di truyền ảnh hưởng đến sự hình thành hồng cầu. Trong cuộc khủng hoảng hồng cầu hình liềm, các tế bào máu bình thường linh hoạt và hình đĩa trở nên cứng và có hình lưỡi liềm. Máu không thể lưu thông trơn tru, điều này làm giảm việc cung cấp oxy cần thiết cho các tế bào của cơ thể.

Kiểm soát cơn đau là một thách thức liên tục đối với những người bị bệnh hồng cầu hình liềm; một số trong những người này phải chịu những cơn đau cấp tính cùng với sự khó chịu liên tục hàng ngày. Bác sĩ Coleman cho biết: “Hiện tại, việc kiểm soát các cơn đau đóng vai trò hỗ trợ khi bệnh nhân gặp khủng hoảng để họ không phải đến phòng cấp cứu hoặc tỉm sự chăm sóc khẩn cấp. Nhưng hãy để ý theo dõi vì có rất nhiều  đổi mới đang diễn ra trong lãnh vực huyết học với nghiên cứu đầy hứa hẹn trong liệu pháp gen giúp giảm thiểu các cơn khủng hoảng do tế bào hình liềm gây ra”

 10-Lạc nội mạc tử cung (Endometriosis)

 

Trong lạc nội mạc tử cung, mô tương tự như mô thường lót trong tử cung của phụ nữ phát triển bên ngoài tử cung. Buồng trứng, ống dẫn trứng và mô lót trong khung chậu ( pelvis) thường có liên quan nhất với tình trạng này.Giống như mô tử cung bình thường, mô vùng chậu bất thường này cũng bị ảnh hưởng bởi các hormone được tiết ra trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt.

Bệnh này có thể dẫn đến u nang(cysts), kích ứng (irritation), mô sẹo  (scar tissues) và kết dính (adhesions) - những dải bất thường có thể làm cho các cơ quan vùng chậu dính vào nhau.Đau do lạc nội mạc tử cung có thể đặc biệt nghiêm trọng trong thời kỳ kinh nguyệt và cũng gây khó chịu khi quan hệ tình dục.

ớc đầu tiên trong việc kiểm soát cơn đau là tìm sự chẩn đoán chính xác về lạc nội mạc tử cung từ một bác sĩ sản phụ khoa. Sự kết hợp giữa các phương pháp giảm đau nói chung, liệu pháp hormone, phẫu thuật và vật lý trị liệu vùng sàn chậu có thể giúp giảm đau do lạc nội mạc tử cung.

11- Đau xương do ung thư (Cancer bone pain)

 

Đau xương do ung thư có thể xuất phát trực tiếp từ chính ung thư xương nguyên phát hoặc do di căn xương - ung thư đã di căn vào xương từ vị trí bệnh ban đầu trong cơ thể. Các khối u ở vú, tuyến tiền liệt, phổi và thận là những khối u có khả năng di căn vào xương cao nhất.

Điều trị đau xương do ung thư là đa phương thức - bao gồm nhiều phương pháp để giải quyết cơn đau tại nguồn gốc. Phẫu thuật chỉnh hình cho xương bị suy yếu, xạ trị để tiêu diệt tế bào ung thư và các loại thuốc như thuốc chống viêm và steroid có thể giảm đau. Các biện pháp hỗ trợ bao gồm châm cứu hoặc bấm huyệt, vật lý trị liệu, kỹ thuật thư giãn, xoa bóp và tư vấn cũng có thể giúp giảm đau xương do ung thư.

12-Nhức đầu cột sống (Spinal headaches)


Đau đầu cột sống có thể là do tai nạn bị rách hoặc thủng trong thủ thuật nối cột sống. Bác sĩ Buvanendran giải thích: Rò rỉ chất lỏng từ xung quanh tủy sống có thể gây ra cơn đau đầu dữ dội. Ông nói, trong một số trường hợp, nâng vật nặng (như bể cá trong trường hợp của một bệnh nhân) có thể khiến chỗ tổn thương bị rách.

Buồn nôn, chóng mặt, nhạy cảm với ánh sáng và cứng cổ là các triệu chứng. Các bác sĩ đôi khi điều trị đau đầu cột sống bằng các miếng dán máu (blood patches) làm từ máu của chính bệnh nhân để bịt vị trí rò rỉ.

13-Chứng đau nửa đầu ( migraines)

 

Penney Cowan -- người sáng lập và Giám đốc điều hành của Hiệp hội Đau mãn tính Hoa Kỳ (American Chronic Pain Association=ACPA)-- cho biết chng đau này không đột ngột và sắc nét như nhức đầu cột sống nhưng có thể đánh gục mọi người trong nhiều ngày.

Đối với tình trạng đau này và các tình trạng đau khác, bà Cowan nói rằng cách tiếp cận cân bằng qua việc sử dụng nhiều liệu pháp khác nhau -  phụ thuộc vào tình trạng và bệnh nhân - là tốt nhất. Tổ chức ACPA cung cấp danh sách các phương pháp điều trị từ A đến Z, bao gồm thuốc không kê toa và thuốc kê toa, châm cứu, thuốc bổ sung và thay thế cũng như liệu pháp hành vi nhận thức (cognitive behavioral therapy). Cowan cho biế là :đối  với từng cá nhân, mục tiêu điều trị là "giảm thiểu cảm giác đau đớn và cải thiện chất lượng cuộc sống và chức năng của họ."

14-Đau cơ xơ hóa (Fibromyalgia)


Đau cơ xơ hóa là một bệnh mãn tính gây đau toàn thân, cùng với sự mệt mỏi, chán nản và các vấn đề về giấc ngủ. Cơ xơ hóa, viêm khớp và bệnh Lyme nằm trong số hàng chục các bệnh mãn tính được ACPA giải quyết. Bà Cowan nói: “Nỗi đau có tính cách cô lập khiến bệnh nhân rút lui khỏi mọi thứ và mọi người."

Bà Cowan nói rằng các chương trình kiểm soát cơn đau được cung cấp bởi các trung tâm y tế như Cleveland Clinic, Johns Hopkins và Mayo Clinic, có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Tuy nhiên, bà cho biết thêm, nhiều người không có quyền truy cập vào các chương trình này hoặc không đủ khả năng chi trả phí tổn. . Bạn có thể vào trang mạng ACPA để tìm các thông tin chuyên sâu và các lựa chọn để kiểm soát cơn đau mãn tính.

15- Hội chứng đau vùng phức hợp ( Complex regional pain syndrome )



 

 

 

 

 

Sau chấn thương ở cánh tay hoặc chân - thường do gãy xương, phẫu thuật, bong gân hoặc bất động - một số người cảm thấy đau dữ dội và liên tục do chấn thương các dây thần kinh ngoại vi của họ, một tình trạng được gọi là hội chứng đau vùng phức tạp (CRPS). Trong các trường hợp CRPS khác, nguyên nhân không bao giờ được xác định.

Chẩn đoán CRPS có thể phức tạp. Thông thường, các chuyên gia như bác sĩ thần kinh hoặc bác sĩ chỉnh hình phải cân nhắc. Các nghiên cứu về dẫn truyền thần kinh (nerve conduction studies), siêu âm, MRI hoặc quét xương (bone scan) sử dụng thuốc nhuộm,  có thể giúp phát hiện tổn thương thần kinh xương cơ bản hoặc các bất thường về xương.

Bà Coleman cho biết : “Hội chứng đau vùng phức tạp là một biến chứng rất hiếm gặp và nghiêm trọng nhưng vẫn có cách điều trị.”

Đừng bỏ cuộc.

Cơn đau có thể kiểm soát được, vì vậy đừng từ bỏ việc tìm kiếm sự chữa trị. Trong một số trường hợp đau khó điều trị, bác sĩ chuyên khoa về đau có thể cung cấp cho bạn các liệu pháp ngoài những liệu pháp có sẵn mà bạn nhận đươc từ bác sĩ chính  của bạn.                                                                             Bà Coleman nói: “Thông thường, bệnh nhân chán nản về tình trạng đau đớn của họ. Tôi khuyến khích họ tìm đến bác sĩ quản lý cơn đau (pain management physician) để xem có những biện pháp can thiệp mới nào không. Hiện nay chúng tôi rất thành công trong việc điều trị  các bệnh thoái hóa như hẹp ống sống (spinal stenosis), chèn ép dây thần kinh (nerve pinching)."

Với những tiến bộ lớn đã đạt được trong việc chữa trị các căn bệnh như trên bà Coleman khuyến khích những người đang sống trong đau đớn hãy kiên trì và tìm kiếm một chẩn đoán xác định và một cách điều trị  hiệu quả.

Theo “On a Scale From 1 to 10: Most Painful Medical Conditions--Lisa Esposito-April 7, 2021” NBNtintuccaonien