Có 5 cấp độ xe tự lái theo phân cấp của Hiệp hội Kỹ sư Ôtô (SAE). Hiện ôtô đang ở cấp độ 2, còn cấp độ 5 phải đến năm 2035 mới thịnh hành.
Tự lái cấp độ 1 đã có cách đây hơn 10 năm. Thực tế, chúng ta đang ở cấp độ 2 và tiến dần lên cấp độ 3 dù một số hãng cho biết xe của họ đã đạt cấp độ tự động này.
Cấp độ 1: Chỉ kích hoạt một tính năng
Theo phân cấp của Hiệp hội Kỹ sư Ôtô (SAE), tự động cấp độ 1 là dạng cơ bản nhất. Chỉ một quy trình lái được thực hiện từ dữ liệu cảm biến và camera. Chẳng hạn, xe có thể khiển tốc độ hoặc hướng lái, nhưng không cả hai cùng lúc. Chủ yếu vẫn do người lái điều khiển.
Công nghệ này đã có từ cuối những năm 90. Mercedes-Benz tiên phong với kiểm soát hành trình bằng radar, trong khi Honda giới thiệu tính năng trợ giúp giữ làn trên mẫu xe Legend 2008.
Cấp độ 2: Chip điều khiển hai hoặc nhiều tính năng hơn
Chúng ta đang trong giai đoạn tự động cấp độ 2 với máy tính kiểm soát nhiều chức năng, đủ thông minh kết hợp tốc độ với hệ thống lái từ nhiều nguồn dữ liệu khác nhau.
Mercedes cho biết hãng đã áp dụng công nghệ này từ 4 năm nay. Mẫu xe Mercedes S-Class mới nhất có thể kiểm soát hướng chuyển động, van động cơ và chức năng phanh của một trong những hệ thống kiểm soát hành trình tiên tiến nhất hiện nay.
Xe sử dụng dữ liệu định vị vệ tinh chi tiết, tự động rà phanh ở góc khuất, giữ khoảng cách với xe trước, và gần như kiểm soát việc điều khiển xe khi tài xế rảnh rỗi.
Thay đổi làn và tự đỗ xe là hai trong số các tính năng điển hình của công nghệ này. Tuy nhiên, người lái vẫn cần đặt tay lên vô lăng trong suốt hành trình.
Cấp độ 2+: Thực hiện nhiều tác vụ phức tạp
Giữa tự động cấp độ 2 và 3 là cấp độ 2+. Các hãng xe hy vọng sẽ đạt được mức này vào cuối năm nay. Với cấp độ 2+, tài xế vẫn kiểm soát nhưng xe cảm nhận được nhiều thứ xung quanh hơn. Chúng sẽ tự điều chỉnh nếu thấy cần thiết. Ngoài ra, xe cũng để tâm tới tài xế nhiều hơn.
Điển hình của công nghệ này là theo dõi mức độ tập trung của tài xế và thực hiện nhiều tác vụ phức tạp.
Cấp độ 3: Xe đảm nhận nhiều chức năng an toàn
Không còn lâu nữa sẽ có phương tiện tự hành ở mức cao. SAE gọi đây là “tự động có điều kiện” cấp độ 3. Đó là chế độ riêng biệt cho phép xe thay mặt tài xế thực hiện nhiều tác vụ. Tuy nhiên, người lái vẫn phải can thiệp khi cần.
Audi nói mẫu xe A8 mới đạt cấp độ tự động mức 3, có khả năng tự lái nhất định, và có thể kiểm soát tất cả tính năng an toàn của xe.
Công nghệ này sẽ bắt đầu thịnh hành từ năm tới. Xe được trang bị cảm biến, thuật toán thế hệ mới. Người lái có thể bỏ tay khỏi vô lăng trong khoảng thời gian nhất định khi xe tự lái.
Cấp độ 4: Tự lái hoàn toàn trong môi trường kiểm soát
Đầu thập kỷ tới, xe có khả năng tự lái hoàn toàn trong khu vực đô thị giới hạn bằng hàng rào địa lý. Xe được trang bị bản đồ độ nét cao, dữ liệu thời gian thực, giao thức giao tiếp xe-tới-xe, liên kết với trung tâm điều khiển nhằm tăng độ chính xác.
Christoph von Hugo, phụ trách mảng xe tự động của Mercedes, cho biết tự động cấp độ 4 không cần tài xế. Khi đó, khách hàng chủ yếu thuê xe chứ không sở hữu xe bởi họ không cần phải cầm vô lăng.
Các hãng xe lớn cho biết họ sẽ bán xe tự động mức 4 tại Mỹ vào năm 2022. Khi đó, xe sẽ tự lái hoàn toàn, người lái có thể thư giãn nghỉ ngơi trên xe mà không phải quan tâm tới đường sá phía trước.
Cấp độ 5: Tự lái hoàn toàn, bất cứ đâu
Khác biệt giữa cấp độ 4 và 5 rất đơn giản, đó là bước cuối cùng hướng tới tự động hoàn toàn, xe không phải hoạt động trong môi trường thiết kế sẵn và giới hạn.
Thay vì chỉ chạy trong môi trường đô thị có kiểm soát với hạ tầng có sẵn và đồng bộ, xe có thể tự lái tới bất cứ nơi đâu. Nhờ mức độ và cường độ dữ liệu mạnh lên, cộng thêm khả năng xử lý mạnh mẽ của máy tính, xe trở thành thực thể cảm nhận được môi trường xung quanh.
Công nghệ này được triển khai không lâu sau cấp độ 4, dự kiến từ giữa thập kỷ tới. Chủ yếu khi đó sẽ là xe taxi tự động, có hoặc không có vô lăng. Theo dự báo, sẽ có khoảng 21 triệu xe tự lái vào năm 2035.
05/10/2019
