Thiếu máu não hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não đang ngày càng phổ biến và có xu hướng trẻ hóa.
Một mạng lưới phức tạp bao gồm các mạch máu có nhiệm vụ cung cấp ôxy và các dưỡng chất quan trọng cho bộ não hoạt động hiệu quả.
Mặc dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng trọng lượng cơ thể nhưng bộ não lại đòi hỏi rất nhiều năng lượng. Theo đó, não cần đến khoảng 15% máu từ tim để có được lượng oxy và glucose cần thiết cho các hoạt động hàng ngày.
Vì vậy, nếu không có đủ lưu lượng máu đến não để đáp ứng nhu cầu trao đổi chất, não sẽ bị thiếu ôxy, dẫn đến tình trạng chết mô não hoặc nhồi máu não hay còn gọi là đột quỵ.
Hay nói cách khác, đó là bệnh rối loạn tuần hoàn não do thiếu máu lên não, làm giảm sự cung cấp ôxy và các chất dinh dưỡng nuôi não khiến cho tế bào thần kinh não thiếu năng lượng để hoạt động, từ đó ảnh hưởng tới các hoạt động chức năng của não.
Các triệu chứng của bệnh thiếu máu não
1. Đau đầu:
Đây là triệu chứng thường gặp nhất ở những người bị thiếu máu não. Bệnh nhân sẽ thường xuyên phải đối mặt với các cơn đau hành hạ.
Ban đầu, cơn đau thường chỉ xuất hiện ở một vùng cố định, sau đó sẽ lan dần ra khắp đầu. Người bệnh sẽ có cảm giác đầu mình nặng trịch nhất là khi phải di chuyển, suy nghĩ nhiều hay khi mới ngủ dậy. Cơn đau có thể chỉ âm ỉ khó chịu, nhưng cũng có khi đau dữ dội khiến người bệnh không thể tập trung làm việc, thậm chí là không ngủ được.
2. Hoa mắt, chóng mặt, ù tai:
Những triệu chứng này có thể xuất hiện đồng thời hoặc không liên quan đến tình trạng đau đầu.
Khi cơn choáng váng, hoa mắt, chóng mặt xuất hiện vào lúc mà bạn không ngờ tới nhất, thậm chí nó có thể xảy ra khi bạn đang ở trong không gian yên tĩnh và không có gió.
Khi cảm thấy những biểu hiện này, bạn cần tựa ngay vào đâu đó. Nếu không có chỗ bám thì hãy từ từ ngồi xuống, tránh để bị mất thăng bằng không tự chủ rất dễ bị ngã ra đằng sau.
Đối với người bị bệnh đặc biệt là người già, ngã như vậy rất nguy hiểm vì dễ gây ra các chấn thương về xương khớp hoặc sọ não.
 |
Ảnh minh họa
|
3. Mất ngủ:
Mất ngủ, đau đầu, mệt mỏi là một vòng luẩn quẩn ám ảnh người bị thiếu máu não. Các cơn đau đầu làm người bệnh khó ngủ, ngủ chập chờn, thường gặp ác mộng, hay tỉnh giấc vào giữa đêm hoặc đến sáng mới ngủ được.
Ngược lại, những rối loạn giấc ngủ này lại làm nặng thêm tình trạng đau đầu. Điều này khiến người bệnh luôn cảm thấy chán nản và mệt mỏi, không có hứng thú cũng như tinh thần để làm việc, tâm trạng hay gắt gỏng, thờ ơ với mọi thứ xung quanh và rất dễ bị kích động.
4. Suy giảm trí nhớ:
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng suy giảm trí nhớ như: lão hóa ở tế bào não, thoái hóa não, teo não…
Bên cạnh đó, thiếu máu não trong thời gian dài làm các tế bào thần kinh kém được nuôi dưỡng, lâu dần có thể bị mất tập trung, suy giảm trí nhớ cũng là hệ quả tất yếu.
5. Tê bì, nhức mỏi chân tay:
Người mắc bệnh thiếu máu lên não thường có cảm giác tê ở đầu các ngón tay, đôi lúc cảm thấy dưới da râm ran như bị kiến bò.
Ngoài ra, họ còn có thể bị đau dọc xương sườn và vùng vai gáy, đôi lúc có cảm giác lạnh sống lưng, chân tay nhức mỏi. Việc tê bì chân tay và nhức mỏi toàn thân ảnh hưởng rất lớn đến công việc và sinh hoạt của bệnh nhân.
Bên cạnh đó, những biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật như tim đập nhanh, rối loạn huyết động, cơn bốc hỏa, chậm chạp, mệt mỏi, sức khỏe giảm sút... cũng là những dấu hiệu đáng ngờ của chứng thiếu máu não.
Nguyên nhân gây ra bệnh thiếu máu não
Xơ vữa động mạch là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng thiếu mãu lên não. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác như:
- Đột quỵ
- Thành mạch bị vỡ hoặc rách
- Chấn thương vật lý
- Bệnh mô liên kết như xơ cứng bì hoặc lupus ban đỏ
- Bệnh viêm mạch máu
Thiếu máu não có nguy hiểm không?
Thiếu máu não được coi là hội chứng bệnh lý có nguy cơ gây tử vong thứ 3 trên thế giới chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch. Đáng nói nhất, thiếu máu não chiếm tới 25% tổng số các tai biến mạch máu não.
Thiếu máu não có thể nhẹ và thể nặng. Ở thể nhẹ, người bệnh sẽ cảm thấy đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt. Thể nặng có thể gây tình trạng mất ý thức/trí nhớ tạm thời, liệt nhẹ nửa người, choáng váng, da xanh, sợ lạnh… gây khó khăn cho sinh hoạt và công việc.
Biến chứng nguy hiểm nhất của thiếu máu lên não đột ngột làm một vùng não mất chức năng dẫn tới tai biến mạch máu não (đột quỵ). Đột quỵ não là căn bệnh có nguy cơ tử vong cao đứng hàng thứ 3 sau bệnh tim mạch (tỉ lệ tử vong từ 20-30%), ung thư. Nó được xếp hàng đầu về bệnh gây nên tỉ lệ tàn tật, nếu qua khỏi thường để lại di chứng nặng nề như lú lẫn, liệt, đi lại rất khó khăn, chậm chạp, đại tiểu tiện không tự chủ…
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu não
Thiểu năng tuần hoàn não thường gặp ở người trung niên và cao tuổi, đặc biệt ở những người lao động trí óc. Hiện nay, các yếu tố như ô nhiễm môi trường, lối sống mất cân bằng, tình trạng căng thẳng thần kinh, chế độ ăn uống không khoa học… cũng có thể khiến người trẻ tuổi bị bệnh.
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh này:
- Huyết áp cao
- Cholesterol cao
- Bệnh tim
- Xơ vữa động mạch
- Tiền sử gia đình mắc bệnh tim
- Bệnh tiểu đường
- Béo phì
- Hút thuốc lá
- Uống rượu
Những biện pháp hạn chế nguy cơ mắc bệnh
- Bỏ thuốc lá
- Tập thể dục
- Điều trị các tình trạng như cao huyết áp cao và đái tháo đường;
- Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm các loại trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
Hoài Nguyễn / Sống Khỏ
