Sự giảm chức năng hoạt động của hệ tim mạch và hệ miễn dịch là yếu tố quan trọng nhất dẫn đến một số bệnh đặc thù…
Viêm khớp gối
Đây là bệnh xuất hiện thường xuyên nhất. Lí do cơ bản là do thoái hoá xương, hình thành các mấu xương, gai xương trong khớp gối chèn ép vào màng khớp và gây viêm. Vào mùa lạnh, các mạch máu nuôi dưỡng trở nên kém tuần hoàn làm đau khớp, sưng nề, vận động khó khăn, nhất là các vận động gấp duỗi cẳng chân, bước cầu thang… Người bệnh ít khi sốt, trong các trường hợp này, nên vận động chân từ từ, sau một vài động tác sẽ giảm đau cho khớp. Có thể dùng một số loại rượu thuốc để xoa bóp nhằm làm tăng lượng máu lưu thông. Đây là tình trạng viêm vô khuẩn nên việc sử dụng kháng sinh là không cần thiết.
Đau lưng
Đau lưng dường như là một công thức mang tính quy luật. Ngày thường cũng đã có hiện tượng đau lưng, nhưng vào những ngày chuyển mùa, đau lưng rõ ràng hơn. Nguyên nhân chủ yếu là do thoái hoá xương cột sống, cột sống không còn thẳng mà bị “còng”. Đau lưng vào những ngày này gây ra hiện tượng khó nằm, khó ngủ, nằm đau, ngồi cũng đau. Xoa bóp là hiệu quả nhất vì làm tăng lượng lưu thông máu đến vùng bị tổn thương. Hãy xoa bóp chính giữa cột sống và khối cơ hai bên ở vùng thắt lưng. Việc sử dụng thuốc giảm đau tỏ ra công hiệu, nhưng phải theo chỉ định của bác sĩ vì những tác dụng phụ nghiêm trọng của nó trên người cao tuổi.
Cứng khớp và khó vận động
Tự nhiên ngủ dậy, không vận động được khớp cổ tay, khó vận động khớp ngón tay, khớp gối, cổ chân. Đây là hiện tượng cứng khớp ở người già. Không giống như trong các bệnh có hiện tượng cứng khớp như viêm khớp dạng thấp, tình trạng này xảy ra là do các khớp không tiết đủ các chất nhờn bôi trơn cho vận động. Đây là dấu hiệu thoái thoá khớp dạng khô khớp. Để giảm mức độ, người cao tuổi nên thường xuyên tập thể dục, đi lại, phân phối thời gian nằm và vận động hợp lí. Vận động từ từ vào buổi sáng, các màng hoạt dịch sẽ được tái kích hoạt và tiết dịch bôi trơn nhiều hơn.
Viêm đường hô hấp
Đường hô hấp rất nhạy cảm với thời tiết hanh, khô hoặc ẩm thấp. Trong những điều kiện thời tiết như thế, đường hô hấp rất dễ bị bệnh như: viêm mũi họng, viêm khí quản phế quản, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính… Nhất là những người nghiện thuốc lá, thuốc lào thì gần như mắc 100%. Ho, sốt, có đờm, khó thở, khò khè… là những dấu hiệu cơ bản. Giữ phòng ngủ có một không khí ấm áp vào mùa Đông và mát mẻ, không ẩm thấp vào mùa Hè là những biện pháp tránh những bệnh đường hô hấp cho người cao tuổi.
Đột qụy não
Tuổi cao thường gặp bệnh đột quỵ não. Đó là vì ở giai đoạn này, hệ mạch giảm độ đàn hồi, thường xảy ra xơ cứng mạch máu, lại hay kèm theo bệnh tăng huyết áp khi tuổi xế chiều. Thời điểm dễ xảy ra trong ngày là chiều tối và đêm. Người bệnh đột nhiên choáng váng, giảm ý thức, bại yếu một bên cơ thể. Trong các trường hợp nặng, người bệnh qụy ngã đột ngột và bất tỉnh. Cần chuyển ngay đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
Tập thể dục nhẹ nhàng nhưng thường xuyên, ăn uống cân đối, đa dạng, lưu ý chất béo và có một cuộc sống tinh thần thoải mái được coi là những biện pháp phòng ngừa tốt nhất. Không thay đổi được tuổi, nhưng ta có thể thay đổi thói quen hút thuốc và uống rượu, bia. Tinh thần thoải mái là biện pháp sống khoẻ ở người cao tuổi.
Trong mọi trường hợp cần hết sức lưu ý vì người cao tuổi có những đặc thù riêng về sức khoẻ và tâm lí. Hãy đưa người cao tuổi đi khám nếu có những dấu hiệu bất thường và xử lí các vấn đề về sức khoẻ theo hướng dẫn chuyên khoa. Người cao tuổi cần lưu ý những dấu hiệu cảnh báo đột qụy:
– Đột ngột xuất hiện tê hoặc yếu nửa người (một bên tay chân).
– Ngất hoặc nặng hơn là hôn mê.
– Mất khả năng nói (thất ngôn) hoặc rối loạn khả năng nói hay hiểu lời nói.
– Đột ngột có những rối loạn thị giác ở một hay hai mắt: nhìn đôi, lác…
– Đột ngột mất khả năng thăng bằng và phối hợp động tác.
– Đột ngột đau đầu dữ dội, nôn không rõ nguyên nhân.
Các dấu hiệu trên có thể chỉ thoáng qua, kéo dài trong vài phút rồi người bệnh lại trở lại bình thường. Hiện tượng đó được gọi là cơn thiếu máu não thoảng qua.
Thiếu máu não thoảng qua là những dấu hiệu báo trước cực kì quan trọng của đột qụy và người bệnh cần được nhập viện ngay. Đừng sai lầm bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo này, hậu quả có thể sẽ rất nặng nề.
BS. Phạm Thị Tuyết Nhung
