6 bệnh phổ biến âm thầm tiến triển, đến khi biết thì đã muộn
Điều trị bệnh từ khi mới chớm sẽ hiệu quả hơn nhiều, tuy nhiên trên thực tế có một số bệnh âm thầm tiến triển cho đến khi bạn biết thì đã nặng rồi… Các bệnh này mặc dù rất nguy hiểm nhưng biểu hiện có thể rất nhẹ hoặc không rõ ràng khiến người ta dễ dàng bỏ qua. Dưới đây là 6 căn bệnh như vậy.
1. Tăng huyết áp
Theo một nghiên cứu của Canada đăng trên tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ năm 2013 thì có đến gần một nửa dân số bị tăng huyết áp. Tăng huyết áp là một căn bệnh khá thầm lặng ít biểu hiện ra triệu chứng, và thường bị bỏ qua cho đến khi người bệnh nhập viện vì đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay mắc bệnh thận là những biến chứng của tăng huyết áp. Căn bệnh tiến triển từng ngày dù bạn có biết hay không, và âm thầm làm tổn thương các mạch máu.
Cách bảo vệ bản thân: Bạn nên đo huyết áp định kỳ ít nhất một năm một lần, dù là người không có yếu tố nguy cơ như cao tuổi, béo phì v.v. Để đo huyết áp bạn không nhất thiết phải đến gặp bác sĩ, bạn có thể đo ở các hiệu thuốc, hay có thể mua một máy đo huyết áp điện tử để đo cho cả gia đình
2. Ngừng thở khi ngủ
Theo một nghiên cứu của Thụy Điển năm 2012, có đến một nửa số phụ nữ từ độ tuổi 20-70 bị mắc hội chứng ngừng thở khi ngủ. Người bệnh biểu hiện có cơn ngừng thở khi ngủ, thường dễ bị các bệnh nguy hiểm như tiểu đường loại 2, bệnh tim. Tuy vậy, biểu hiện của bệnh rất tinh vi khó nhận biết nên nhiều phụ nữ thường không được chuẩn đoán. Người bệnh thường cảm thấy đau đầu vào buổi sáng, rối loạn tinh thần và mệt mỏi. Ngoài ra một có thể xuất hiện thêm triệu chứng mất ngủ. Nữ giới thường hay thức giấc lúc nửa đêm do bị ngừng thở trong khi ngủ.
Đây là một căn bệnh phổ biến và nguy hiểm, bệnh thường gặp ở lứa tuổi trung niên và là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến mù lòa vĩnh viễn, đứng thứ hai sau bệnh đục thủy tinh thể. Nguyên nhân là do tổn thương dây thần kinh thị giác một cách từ từ, nên nhiều khi người bệnh không nhận biết được mắt bị suy giảm thị lực cho đến giai đoạn cuối.
Liệu có một số gợi ý để phát hiện bệnh? Bạn có thể thấy mình hay bước hụt hoặc hay bước, hay đụng phải các đồ vật như chén, cốc do giảm tri giác sâu. Bạn cũng có thể gặp khó khăn khi lái xe ban đêm, vì suy giảm khả năng phân biệt giữa ánh sáng rất nhẹ và bóng tối.
Cách bảo vệ bản thân: Viện nhãn khoa Hoa Kỳ khuyến nghị người sau 40 tuổi nên đi sàng lọc bệnh, 2-4 năm một lần tùy theo yếu tố nguy cơ của từng người. Và người sau 65 tuổi nên đi kiểm tra thường niên.
Theo kết quả điều tra của Viện nội tiết Trung ương Hoa Kỳ năm 2012, tỷ lệ tiểu đường trong cộng đồng chưa được chuẩn đoán lên đến hơn 60%. Người bệnh có thể có chỉ số đường huyết bất thường nhưng lại hầu như không có triệu chứng. Một số triệu chứng tinh tế như mồm khô, hay khát, tiểu nhiều hay nhìn mờ có thể bị bỏ qua và chỉ coi là mệt mỏi thông thường.
Một triệu chứng khác có thể xuất hiện đột ngột, đặc biệt ở người thừa cân béo phì là có những vùng da màu nâu sạm xuất hiện ở lưng, ở cổ hay ở các nếp gấp như nách, háng, nguyên nhân là do tụy tăng sản xuất insulin để bù trừ khi đường huyết tăng cao.
Cách bảo vệ bản thân: Sàng lọc phát hiện bệnh mỗi 3 năm một lần đối với người sau 45 tuổi. Đặc biệt nếu bạn là người có yếu tố nguy cơ cao như thừa cân, tăng huyết áp hay mỡ máu thì nên kiểm tra thường xuyên hơn.
5. Ung thư phổi
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đây là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở cả nữ giới và nam giới, nhưng giai đoạn đầu của bệnh có thể hoàn toàn không biểu hiện ra triệu chứng. Triệu chứng thường chỉ xuất hiện rầm rộ khi bệnh đến giai đoạn cuối, lúc đó tỷ lệ tử vong cao hơn rất nhiều. Đặc biệt có đến một nửa số phụ nữ mắc ung thư phổi không bao giờ hút thuốc, đó là những đối tượng thường không chú ý đến căn bệnh này.
Bảo vệ bản thân: Nếu bạn đang hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc ít nhất 30 bao năm (tính bằng số bao một ngày nhân số năm) và trên 55 tuổi thì nên đi chup CT phổi thường niên. Còn nếu bạn chưa bao giờ hút thuốc thì không khuyến nghị đi tầm soát bệnh. Nhưng bạn nên cẩn trọng nếu xuất hiện ho khan không biến mất sau hai tuần, hoặc đột nhiên thở khò khè, đau ngực, khó thở và khàn giọng.
6. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
Có đến 10% trong tổng số phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ bị mắc hội chứng PCOS, đây là tình trạng cơ thể sản xuất quá nhiều hooc-môn giới tính nam, ảnh hưởng đến sự rụng trứng và cuối cùng là làm tăng nguy cơ bị mắc bệnh tim mạch và tiểu đường. Theo hiệp hội PCOS thì chưa đến 50% phụ nữ bị mắc hội chứng này được chẩn đoán đúng. “Căn bệnh có thể bị bỏ qua trong nhiều năm, đặc biệt là nếu bạn dùng thuốc tránh thai trong những năm 20 hoặc 30 tuổi”, theo tiến sĩ David Keefe, giám đốc sản phụ khoa thuộc Trung tâm Y khoa Langone NYU. Một số phụ nữ có thể được chẩn đoán khi đang tìm cách thụ thai. Điều gây lo ngại là khoảng một nửa phụ nữ bị PCOS sẽ mắc tiền tiểu đường hoặc tiểu đường trước tuổi 40. Họ cũng có nguy cơ cao bị tăng huyết áp, ngừng thở khi ngủ, mỡ máu và ung thư niêm mạc tử cung.
Bảo vệ bản thân: Bạn cần chú ý đến cơ thể mình. Triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng là kinh nguyệt không đều (chu kỳ có thể là 35 hoặc hơn nếu bạn không dùng thuốc). Một số gợi ý khác là mọc mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành, mọc lông ở mặt hoặc trên cơ thể, tóc mỏng. Một tin tốt nữa là nếu được phát hiện, PCOS có thể được kiểm soát thành công nhờ sự kết hợp trong thay đổi lối sống và một số thuốc. Thực tế số bệnh thuộc loại này có thể sẽ còn nhiều hơn nữa, vậy nên lý tưởng nhất là bạn nên xây dựng một lịch khám đều đặn, đồng thời điều chỉnh lối sống để tăng cường sức khỏe.
